Kringloopwijzer niet geschikt als beleidsinstrument
Met het oog op het fosfaatrechtenstelsel kan een melkveehouder door de KringloopWijzer in te vullen aantoonbaar maken dat hij efficiënt omspringt met fosfaat. Maar is die KringloopWijzer daar wel geschikt voor? De Nederlandse Zuivel Organisatie en Natuur & Milieu vroegen het Louis Bolk Instituut (LBI) dat te onderzoeken. Vakblad Veeteelt besteedt er aandacht aan in het artikel 'KringloopWijzer schiet als beleidsinstrument nog tekort'.
Aanleiding voor het onderzoek was de kritiek op de KringloopWijzer. Zo zouden extensieve bedrijven met veel gras in het rantsoen en veel uren weidegang niet of nauwelijks een voordeel halen in de KringloopWijzer. Met weidegang heb je minder grip op de mineralenstromen op je bedrijf. Omdat je moet sturen op maximale fosfaatefficiëntie, is er de de neiging tot opstallen.
Mineralenkringloop
De KringloopWijzer, die in 2013 geïntroduceerd is, brengt voor een melkveebedrijf de mineralenkringlopen in beeld. Uit de kringlopen volgen dan weer kringloopscores als excreties van stikstof en fosfaat, overschotten van stikstof en fosfaat, mineralenbenuttingen, ammoniakemissie en broeikasgasemissies. Een melkveehouder krijgt zo meer inzicht in de mineralenefficiëntie: hoe efficiënt ga ik om met mineralen op mijn bedrijf? Waar sta ik ten opzichte van de normen die de overheid hanteert en hoe doe ik het ten opzichte van mijn collega-boeren? Waar kan ik geld verdienen door te bezuinigen op de kosten van mineralen?
Fosfaatproductie
Met ingang van dit jaar zijn alle Nederlandse melkveehouders verplicht die KringloopWijzer in te vullen. Zo kunnen ze aantonen dat de fosfaatproductie van hun veestapel lager is dan de forfaitaire norm. De overheid wil de resultaten gebruiken als als beleidsinstrument. Maar is de KringloopWijzer daar wel geschikt voor? De onderzoekers van het Louis Bolk Instituut denken van niet. In februari verscheen het rapport 'Geschiktheid van de Kringloopwijzer als beleidsinstrument: expert judgement'.
Praktijk
Het LBI vindt dat je de Kringloopwijzer niet uitsluitend kunt gebruiken voor stikstof- en fosfaatexcretie. En de onderzoekers denken dat de uitkomsten van de KringloopWijzer in lang niet alle gevallen stroken met de praktijk. Zo krijgt een veehouder die al zijn ruwvoer aankoopt, de stikstof- en fosfaatverliezen die bij de ruwvoerwinning ontstaan, niet toegerekend. Je kunt je afvragen of dat terecht is.
Een ander kritiekpunt is dat de KringloopWijzer prikkelt om minder te weiden. Maar de Nederlandse Zuivelorganisatie (NZO) vindt het te voorbarig te stellen dat de KringloopWijzer de koeien op stal jaagt.
Hulpmiddel
De KringloopWijzer is een prima hulpmiddel om inzicht te krijgen in de bedrijfsvoering, maar is niet geschikt als beleidsinstrument, zegt Frits van der Schans, adviseur voor het Centrum voor Landbouw en Milieu (CLM) in het artikel. Je kunt je daarom afvragen of het wel haalbaar en legitiem is om de KringloopWijzer nu al te verplichten, aldus vakblad Veeteelt.
(Bron foto: Thinkstock)