Nieuws

Kwaliteit kan krimpende regio helpen

Het sociale systeem in de ‘krimpregio’ Zeeuws-Vlaanderen kan profiteren van het potentieel van het natuurlijke systeem. Het werken aan kwaliteit van het landschap gaat uit van het principe ‘welvarendheid zonder groei’ boven directe economische winst.

Volgens twee studenten landschapsarchitectuur kan deze insteek de regio waar krimp zich heeft ingezet vooruit helpen. Zij kozen Zeeuws-Vlaanderen als studieobject voor hun masterscriptie. Daarvoor deden zij een ontwerpexperiment.

Grootste pluspunt

Het doel van het experiment was niet om tot een afgebakend eindontwerp te komen, maar om de discussie over de toekomst van de regio een basis te geven. De studenten benoemen wat de krachten van de regio zijn. Zo stellen zij dat, gezien Zeeuws-Vlaanderen is gelegen in een ring van grote steden, de kwaliteit van het landschap een van de grootste pluspunten van de regio kan worden. In het bijzonder noemen zij het deltalandschap.

Hoog en laag

De studenten belichten ook situaties waarin principes in eerste instantie tegenstrijdig lijken, maar toch samen kunnen gaan. Denk aan gebieden waar enerzijds brakke, natuurlijke kwelders gewenst zijn, terwijl anderzijds de recreatie-industrie hoge druk uitoefent op deze plekken. Gesteld wordt dat als deze -meest laag gelegen en risicovolle- plekken leeg blijven zij een defensiemechanisme vormen tegen verzilting verder land inwaarts. Tegelijkertijd kunnen de hoger gelegen delen worden aangewend voor de ontwikkeling van recreatie.

Concurrentie

In de scriptie wordt verder een aantal zaken blootgelegd. Denk aan de uitdagingen met het oog op het stijgen van de zeespiegel en aan de huidige inrichting van het landschap: enerzijds verrijzen recreatieprojecten langs de kust, terwijl kustdorpen en oudere recreatieparken aan hun lot worden overgelaten. Verder worden vooral op gemeentelijk niveau maatregelen tegen krimp getroffen. Dit resulteert in competitie tussen dorpen en niet zorgvuldig overwogen investeringen.

Differentiatie

De studenten, die voor hun thesis uitgingen van de aanname dat landschap het ‘resultaat is van de continue interactie tussen natuur en maatschappij’, stellen dat landschapsarchitectuur de discussie op regionaal niveau kan brengen. Het sleutelwoord voor Zeeuws-Vlaanderen is volgens hen differentiatie. Het samenspel tussen natuurlijke en sociale processen leidt tot langzame en snelle zones, tot hotspots van ontwikkeling en tot plekken waar het langzame ritme van de deltadynamiek heerst.

Productief blijven

Dit betekent, zo stellen de studenten in hun conclusie: ‘investeer in sommige plekken en doe op andere een stap terug’. In de samenvatting, aan het begin van hun Engelstalige scriptie, maken ze ook op een ander punt duidelijk hoe belangrijk het is om de regio aan te passen aan krimp: ‘Hoewel de grond van Zeeuws-Vlaanderen gerekend wordt tot de meest vruchtbare van de wereld, zullen er aanpassingen moeten worden gedaan om het unieke productieve karakter van de regio te behouden’.

Op Groen Kennisnet is ook meer informatie te lezen over de gevolgen van krimp en hoe daarmee om te gaan. Zie daarvoor het dossier 'Jonge Friezen Foarút', speciaal gericht op Noord-Friesland. En in een artikel in het blad Streek is meer informatie te lezen over krimp in het algemeen en dan met name de sociale gevolgen daarvan (zie downloads).

Foto: door Yhoitink (eigen werk) [CC-BY-SA-3.0-nl], via Wikimedia Commons