Lectoraat

Dier en Omgeving

Koe in veld met bloempjes - Couleur via Pixabay
Bron foto: Couleur, Pixabay (Pixabay license)
Samenvatting
  • Onderwerp
    dierenwelzijn
  • Interessant voor
    veehouders, dierverzorgers, docenten en onderzoekers
Bekijk de bronnen
Het lectoraat Dier en Omgeving komt voort uit de onderzoekslijnen van de lectoraten “Duurzame melkveehouderij” (2014-2023) en ‘Smart Animal Welfare Management’ (2022-2023). Het lectoraat wil de actuele maatschappelijke dynamiek benutten om zichtbaar verder te bouwen aan natuur- en klimaatinclusieve dierwaardige systemen met welzijn voor mens én dier. Uitgangspunt hierbij is het OneWelfare concept: een integrale interdisciplinaire aanpak waarmee we onze leefomgeving opnieuw vormgeven, waarbij mens, dier en natuur samen de ruimte delen en duurzaam interacteren. Hiermee creëert het lectoraat ook een nauwe verbinding met andere lectoraten waar duurzaamheid en natuurinclusiviteit centraal staan. Lector is Wiepk Voskamp, en de associate lectoren zijn Martijn Weterings en Marko Ruis.

De aandacht voor One-Welfare komt voort uit de veranderende positie van het dier in onze maatschappij. Acceptatie van eigenheid (intrinsieke waarde) van dieren neemt toe en inbreuken op hun welzijn worden steeds minder geaccepteerd. Er wordt steeds meer ingezet op dierwaardigheid, oftewel ‘a life worth living' met nadruk op een positief dierenwelzijn en het ‘floreren’ van dieren. Dierwaardigheid is daarom voor het lectoraat een belangrijk vertrekpunt in de ontwikkeling van betaalbare dier- en veehouderij, kringlooplandbouw, grondgebondenheid, natuurinclusiviteit, duurzaam natuurbeheer, e.a.

In het toegepaste onderzoek integreert het lectoraat Dier en Omgeving ethische, ecologische en sociaaleconomische aspecten, en de interactie tussen mens en dier wordt geduid. Systeemdenken staat centraal. Het onderzoek richt zich op productiedieren (met een bijzondere aandacht voor melkvee), recreatiedieren, natuurdieren en in een later stadium op dieren in de zorg en proefdieren. Het kan worden uitgevoerd op de verschillende niveaus van individuele dieren, dierpopulaties, diergemeenschappen, in een gezamenlijke leefomgeving met de mens. Hierbij maken we gebruik van data- en sensortechnologieën, zetten we in op participatieve samenwerkingen in werkelijke praktijksituaties en streven we ernaar om het maatschappelijke debat om te vormen naar een dialoog waarbinnen stakeholdergroepen elkaar kunnen vinden.

Lector Dier en Omgeving: Wiepk Voskamp-Harkema

Mijn naam is Wiepk Voskamp, inmiddels 56 jaar en ik woon met man en 2 dochters in Wekerom (bij Ede). We wonen aan de rand van een natuurgebied met veel rust, ruimte, paarden en kleinvee om ons heen. In 1992 ben ik afgestudeerd in Wageningen, waarna ik promotieonderzoek ben gaan doen bij het toenmalige Instituut voor Veeteeltkundig Onderzoek (IVO, later overgegaan in ID-DLO en tegenwoordig in WLR). Daarna heb ik de overstap gemaakt naar het bedrijfsleven, eerst als specialist in Life Sciences, en later als manager R&D in de rundveeverbetering (CRV). Sinds 2014 ben ik lector Duurzame melkveehouderij bij Hogeschool Van Hall Larenstein (HVHL) in Leeuwarden.

Met een afstudeervak op ontwikkeling van kuikens, een stage over vruchtbaarheid bij hengsten, een onderzoek aan de weerstand van kalveren, promotie op bevruchting bij varkens en 12 jaar een internationale R&D verantwoordelijkheid over biotechnologie en genetica bij melkvee, blijkt al wel dat ik een brede interesse heb in diersoorten. Dat komt me in mijn huidige functie goed van pas. En met een voorliefde voor melkveehouderij zit ik bij HVHL in Leeuwarden helemaal goed.

Per 1 februari 2024 mag ik me lector Dier en Omgeving noemen. In mijn lectoraat mag ik samenwerken met associate lectoren, docentonderzoekers, promovendi, praktijkdocenten en studenten. Dat voelt als een voorrecht. Samen bouwen we met praktijkgericht onderzoek mee aan een duurzame leefomgeving, met natuur- en klimaatinclusieve dierwaardige systemen met welzijn voor mens én dier.

Associate Lector Wilde dieren: Martijn Weterings

Mijn naam is Martijn Weterings; ik ben getrouwd met Suzanne, heb 2 dochters (11 en 4) en woon in Leeuwarden. Sinds 2004 werk ik bij Van Hall Larenstein; eerst als docent, docent-onderzoeker en nu als associate lector wilde dieren onder het lectoraat ‘Dier & Omgeving’ o.l.v. Wiepk Voskamp-Harkema. Mijn onderzoekslijnen concentreren zich o.a. op:

  1. effecten van predatierisico en menselijke verstoring op natuurwaarden,
  2. interacties tussen prooi (m.n. haas) en predator communities,
  3. populatie monitoring, en
  4. thermoregulatie van grote zoogdieren. Hierbij maak ik graag gebruik van een mix van experimenteel en correlatief veldonderzoek en allerlei technologieën, zoals camera vallen, GPS, ACC sensoren.

Associate Lector Dierwaardige houderij van productie- en recreatiedieren: Marko Ruis

Mijn naam is Marko Ruis, afgestudeerd als bioloog, en ik woon met mijn vrouw Greetje in Amersfoort. Onze 4 kinderen zijn inmiddels het huis uit. Op knooppunt Hoevelaken sla ik ‘linksaf’ richting Leeuwarden, of ‘rechtsaf’ richting Wageningen. Dat doe ik al ruim 12 jaar, vanaf het moment dat ik bij de opleiding Diermanagement van Van Hall Larenstein aan de slag ben gegaan als docent-onderzoeker dierenwelzijn. Dit combineer ik met een baan bij Wageningen Livestock Research, waar ik bijna 30 jaar in het dierenwelzijnsonderzoek zit en waar ik ook mijn promotie-onderzoek heb gedaan. Per 1 februari 2024 ga ik een nieuwe uitdaging aan binnen Van Hall Larenstein en begin ik als Associate lector Dierwaardige houderij van productie- en recreatiedieren; bij het nieuwe lectoraat Dier en Omgeving onder leiding van Lector Wiepk Voskamp. Dierwaardigheid, met een nadruk op positief dierenwelzijn, zie ik als prima vertrekpunt in de ontwikkeling van een toekomstbestendige dier- en veehouderij. Het type projecten waar ik mee bezig ben is divers: dit varieert van kwalitatief en kwantitatief onderzoek tot en met kennisdeling en communicatie. Centrale onderwerpen zijn diergedrag en -signalen, kwaliteitszorg, mens-dier interacties en verrijking van de leefomgeving van dieren.