Nederland vrij van PRRS in 2050

“PRRS geeft dikke ellende in de stal”, stelt POV-voorzitter Linda Janssen. Het virus veroorzaakt slechtere technische resultaten: minder geboren biggen, hogere uitval, hogere voerconversie en groeivertraging. Tel daar bij de kosten van medicijnen en extra arbeid. Op een gesloten bedrijf met 1000 zeugen met lichte problemen door PRRS wordt de schade geschat op € 223.000. Bij een uitbraak op zo’n zelfde bedrijf komt dit op circa € 650.000. 

Gezamenlijke aanpak  

Nu pakt iedere varkenshouder het virus op zijn eigen bedrijf en op zijn eigen manier aan. Er zijn goede ervaringen met vroeg vaccineren, vertelt Bart Jannink, bedrijfsleider op een gesloten varkensbedrijf in Nieuwe Oogst.

Maar het ontbreken van een gezamenlijke strategie is een gemiste kans, volgens Manon Houben, hoofd afdeling varkens van Royal GD. “De tijd is aangebroken dat we met één mond spreken en doelgericht gaan handelen.”  

En dat geldt zowel voor de fokkerij, als vermeerderaars en vleesvarkenshouders. Bij de laatsten speelt PRRS veel minder een rol dan in de fokkerij en vermeerdering. Maar ook vleesvarkenshouders moeten meedoen. Houben: “'Zij moeten het straks doen met de biggen die ze ontvangen. Als deze vrij zijn van PRRS, moeten vleesvarkenshouders er ook alles aan doen om dat zo te houden.”  

Voorlopersgroepen

In 2021 begon de nulmeting door de slachtlijn via bloedmonsters te testen op het virus. Daaruit bleek dat bijna alle varkens in aanraking komen met PRRS. Een jaar later zijn de ‘voorlopersgroepen’ gevormd. Deze groepen proberen gezamenlijk PRRS-besmetting op hun bedrijf te reduceren. “Voorbeeldbedrijven die successen delen, bijvoorbeeld over hoe ze de basishygiëne op hun bedrijf omhoog hebben gekregen.Dat straalt afop de volgers” vertelt Houbenvan Royal GD. ‘’ Met een gezamenlijke aanpak kun je veel bereiken. In het verleden heeft de sector dit al vaker laten zien. Denk bijvoorbeeld aan het uitroeien van de ziekte van Aujeszky’’.

2025: eerste resultaten zichtbaar  

De bedoeling is dat in 2025 alle varkenshouders zicht hebben op de PRRS-status van hun bedrijf. En dat zij actief bezig zijn met PRRS, geeft POV voorzitter Janssen aan. Het streven is dat in hetzelfde jaar 75% van de uitgeleverde gelten en 50% van de biggen PRRS-vrij is. Voordeel is dat er in de fokkerij en bij SPF-bedrijven al afspraken liggen en monitoring plaatsvindt. “Daar moeten we slim op aansluiten”, vindt Houben. 

Succesvol virus  

Het PRRS-virus is al zo lang in de varkenshouderij aanwezig, omdat het continu muteert en recombineert. Deze mutaties en recombinaties kunnen leiden tot nieuwe PRRS-uitbraken, zegt Martijn Steenaert, dierenarts bij Boehringer Ingelheim.   

Bij mutaties verandert het virus telkens een klein beetje door kopieerfoutjes bij de vermenigvuldiging van het virus. Bij recombinaties vindt uitwisseling plaats van grote delen van het genetisch materiaal tussen twee virusstammen. Dat kunnen zowel veldvirussen als vaccinvirussen zijn. Recombinaties zijn mogelijk omdat varkensbedrijven vaak te maken hebben met meerdere stammen veldvirussen.  

Overdracht   

Manon Houben van GD: “Het PRRS-virus lift vaak mee met varkens van het ene naar het andere bedrijf.” Maar ook indirecte contacten spelen een grote rol bij het verspreiden van PRRS. Dan gaat het om verspreiding via mensen, besmette veewagens, bedrijfsmaterialen, injectienaalden enzovoort. Houben: “Op al deze zaken heb je zelf als varkenshouder heel veel invloed. Aanscherpen van de biosecurity en daar consequent mee bezig zijn, is ontzettend belangrijk.”