Dossier
Mest en Milieu Veehouderij
Mest is een onmisbare voedingsstof voor de grond. Zo bevat mest stoffen als stikstof (N) en fosfor (P) en kalium (K), die onontbeerlijk zijn voor een goede gewasopbrengst en een vruchtbare bodem.
In de akker- en weidebouw wordt mest daarom gebruikt om het gewas goed te laten groeien. Maar mest, zeker een teveel aan mest, kan ook leiden tot uit- en afspoeling, waardoor mest in het milieu kan komen.
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Perspectief voor de boer
Uitspoeling van mest is niet goed voor mens, milieu en ook niet voor de boer. Mest die uitspoelt en verdwijnt, kan niet gebruikt worden door de gewassen. Het is de bedoeling dat zoveel mogelijk door de planten opgenomen wordt.
Mest en oppervlaktewater
Het gebruik van mest veroorzaakt soms milieuschade. Op de hoge zandgronden kan nitraat in het grondwater komen, waardoor het onbruikbaar wordt als drinkwater. Op de lagere delen in Nederland kunnen stikstof en fosfaat in sloten, het oppervlaktewater, komen.
Ammoniak in de lucht
De productie en aanwending van mest zorgt voor stank, maar er komt ook ammoniak vrij. Omdat ammoniak een gas is en zich door de lucht over grote afstanden kan verplaatsen, heeft het gevolgen voor de natuur.
Lees meer
Publicaties
- Berekening gras- en snijmaïsopbrengsten
- Artikelen bemesting Graslandspecial Veeteelt zoekvraag Groen Kennisnet
Links
Lees meer
Om milieuschade te voorkomen is het gebruik van mest aan regels gebonden. Er mag niet meer gebruikt worden dan nodig. En het moet zo goed mogelijk worden toegepast.
Links
- Emissieregistratie (Rijksoverheid)
- Kaderrichtlijn water, RIVM 2000
- Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid (RIVM)
- Kaderrichtlijn Water, dossier Groen Kennisnet
- Vijfde Nederlandse Actieplan betreffende de Nitraatrichtlijn (2014-2017)
- De gevolgen van mestgebruik voor drinkwaterwinning: een tussenbalans, rapport KWR, maart 2016
- Gevolgen van vermesting voor drinkwaterwinning, rapport RIVM, 2014
Lees meer
Stikstof komt vrij en valt op de grond. Dat zorgt voor een betere plantengroei en is dus schadelijk voor natuur die arme grond nodig heeft. Teveel stikstof is een bedreiging voor de biodiversiteit. Varkensstallen moeten tegenwoordig luchtwassers hebben die ammoniak uit de stallucht halen.
Links
- Besluit emissiearme huisvesting, besluit Ministerie van Infrastructuctuur en Milieu, 2015
- De PAS in het kort
- Veehouderij en luchtkwaliteit, dossier Groen Kennisnet
- Gestage groei integraal duurzame stallen , Agrimatie 2017
- PAS Monitoringsrapportage Stikstof: Stand van zaken 2016 RIVM 2017
- Rapport Monitoring integraal duurzame stallen, rapport Wageningen Livestock Research, jun 2016
- Naar een effectief mest- en ammoniakbeleid : analyse van het instrumentarium van het mest- en ammoniakbeleid, advies aan Ministerie van Economische Zaken, 2017
- Ammoniakemissie uit varkensstallen met uitloop, rapport Wageningen Livestock Research, 2015
- Ontwikkeling van een rekentool om de ammoniakemissie uit vleeskuikenstallen te kunnen voorspellen, rapport Wageningen Livestock Research, november 2016
- Maatregelen ter reductie van ammoniak emissie in bestaande varkensstallen, rapport Wageningen Livestock Research, januari 2017
- Methodology for estimating emissions from agriculture in the Netherlands, WOt rapport 53, 2016
- Ammoniakemissie-arme wroetstal voor vleesvarkens, rapport Wageningen Livestock Research, 2014
- Bijdrage emissies ammoniak en fijn stof door de varkenshouderij, rapport Wageningen Livestock Research, 2010,
- Publicaties ammoniakemissie zoekvraag Groen Kennisnet
- Geen melk zonder vlees, en beide niet zonder broeikasgasemissie, Longread WUR, 2018
Te veel mest
De grootste problemen worden veroorzaakt door de 'overproductie' van mest: er worden zó veel dieren op een klein stukje grond gehouden, dat de bodem de hoeveelheid mest niet goed kan verwerken.
Perspectief 2050
In de toekomst streven we naar energieneutraal, naar gesloten kringlopen, naar zo min mogelijk milieuschade en behoud van natuur. Kortom duurzaamheid door een circulaire economie. Er zijn kansen, zoals bijvoorbeeld de verwaarding van restgewassen.
Leermateriaal
- Ammoniakproblematiek veehouderij uitgelegd, filmpje Livestock Research Wageningen UR
- Werkblad Wiki Precisielandbouw Gewasteelt
- 30 vragen en antwoorden over bodemvruchtbaarheid, Alterra Wageningen UR
Lees meer
Er zijn daarom regels voor de hoeveelheid mest per ha. Overtollige mest van bijvoorbeeld een varkensbedrijf wordt elders gebruikt of aan het buitenland verkocht. Kippenmest wordt ook wel verbrand en dat levert groene stroom op. Verder worden vergisting van mest en mestscheiding toegepast
Publicaties
- Veehouderij en luchtkwaliteit, dossier Groen Kennisnet
- Commissie Deskundigen Meststoffenwet en Wageningen UR
Links
Lees meer
Maar er moeten ook problemen opgelost worden. De productie van vlees (varkens) en eieren (kippen) is nu gebaseerd op soja van ver weg. We onttrekken feitelijk uit Brazilië fosfaat, we voeren het hier aan de dieren en houden de mest over die we helemaal niet nodig hebben. Dat moeten we weer zien af te zetten. Vanuit de fosfaatboekhouding klopt het niet. Vanuit de circulaire economie gezien is de kringloop niet gesloten.
Publicaties
- Circulaire economie in de landbouw
- Visie op een duurzame bio-economie in 2030: de hoofdlijnen
- UDV Onderwijsdag Veehouderij (2015) - Workshop Vruchtbare Kringloop
- Bodem, dossier Groen Kennisnet
- Bodemgezondheid, dossier Groen Kennisnet
- Van marge naar mainstream: kringlooplandbouw in Noord-Nederland, rapport Wageningen UR, Boerenverstand en ETC, januari 2014
Meer leermateriaal
- Ammoniakproblematiek veehouderij uitgelegd, filmpje Livestock Research Wageningen UR
- Werkblad Wiki Precisielandbouw Gewasteelt
- 30 vragen en antwoorden over bodemvruchtbaarheid, Alterra Wageningen UR
- Bodem en bemesting, Leermaterialen voor melkveehouderij binnen 4Groen
- Veehouderij en klimaat, docentenhandleiding
- Veehouderij en klimaat, werkbladen voor leerlingen
- Werkboek voor 'Kansen voor Koeien door Samenwerking'
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Recente publicaties
-
Veiligheid van emissiearme stalvloersystemen : in melkveehouderijen
-
Webinar Nitraatresidu-metingen : hoeksteen van de afrekenbare stoffenbalans : Leercyclus naar emissieloze landbouw, 19 februari 2021
-
Leercyclus naar emissieloze landbouw : themabijeenkomsten (11 webinars) voor erfbetreders en koplopers over precisiebemesting
Actueel
De meest recente nieuwsberichten van Groen Kennisnet over Mest en milieu in de veehouderij.
Meer publicaties
Recente publicaties
-
Veiligheid van emissiearme stalvloersystemen : in melkveehouderijen
-
Webinar Nitraatresidu-metingen : hoeksteen van de afrekenbare stoffenbalans : Leercyclus naar emissieloze landbouw, 19 februari 2021
-
Leercyclus naar emissieloze landbouw : themabijeenkomsten (11 webinars) voor erfbetreders en koplopers over precisiebemesting
-
Webinar Sleepslangbemesting op maat : Leercyclus naar emissieloze landbouw, 29 januari 2021
-
Webinar Diepwortelend gras : komt de emissieloze landbouw van pas : Leercyclus naar emissieloze landbouw, 15 januari 2021
-
Webinar Mineralenconcentraat en stikstof uit luchtwassers : gamechangers : Leercyclus naar emissieloze landbouw, 22 januari 2021
-
Webinar Fertigatie met kunstmestvervangers : Leercyclus naar emissieloze landbouw, 12 februari 2021
-
Webinar de merites van ammoniumstikstof : Leercyclus naar emissieloze landbouw, 11 december 2020
-
Mestvergisting als onderdeel van duurzame kringlopen
-
Scenariostudie mono-vergisten op melkveebedrijf met veengrond
Laatste wijziging aan dit dossier:
21-10-2019
Bron foto: Thinkstock