Dossier
Natuurinclusieve landbouw
Natuurinclusief produceren betekent dat je de natuur niet alleen optimaal gebruikt, maar die ook spaart en verzorgt. Dat kan op veel verschillende manieren. Binnen de context van een bedrijf, maar ook regionaal. En dat kan op een economisch rendabele manier.
In dit dossier vind je actuele kennis over natuurinclusieve landbouw. Het dossier is samengesteld op verzoek van het ministerie van Economische Zaken.
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Recente berichten
Meer informatie over natuurinclusieve landbouw
Kennispunt natuurinclusieve landbouw
Landbouw zorgt voor natuur
Moderne agrarische ondernemers kunnen hun bedrijfsvoering zó inrichten dat ze óók biodiversiteit ‘produceren’. Denk aan kruidenrijke graslanden en weidevogels bij melkveebedrijven, bloeiende akkerranden met akkervogels, bestuivers, en natuurlijke vijanden bij akkerbouwers. Ook op en rond het erf en d.m.v. genetische biodiversiteit is winst te boeken, zowel voor de natuur als voor je bedrijf.
Landbouw gebruikt natuur
Boeren maken al eeuwen evenwichtig gebruik van natuurlijke systemen en van de biodiversiteit in agrarische systemen, maar de balans is verstoord geraakt. Ecosysteemdiensten zoals bodemvruchtbaarheid, schoon water, bestuiving en natuurlijke plaagwering kunnen van grote betekenis zijn voor het moderne landbouwbedrijf. Het is de moeite waard hierin te investeren.
Landbouw spaart natuur
De huidige landbouw heeft grote invloed op natuur in de omgeving. Door verlaging van de grondwaterstand en emissies van meststoffen en bestrijdingsmiddelen staat de biodiversiteit ook daar onder druk. Toekomstgerichte agrarische ondernemers kunnen specifieke maatregelen nemen om de belasting vanuit hun bedrijf op de natuur in de omgeving te beperken en zo de natuur te sparen.
Maatregelen en beheer
Agrarische ondernemers kunnen, door gerichte maatregelen te nemen, bijdragen aan versterking van de biodiversiteit. Daarmee helpen ze zowel hun bedrijf (ecosysteemdiensten zoals bodemvruchtbaarheid, bestuivers, natuurlijke plaagwering) als de natuur op hun bedrijf en in hun omgeving (weidevogels, gesloten kringlopen).
Bedrijfsstijlen
Als (melk)veehouder, akkerbouwer, tuinder of boomteler ben je in de eerste plaats ondernemer. Met (soms kleine) aanpassingen in je bedrijfsstijl is er winst te behalen. Op korte termijn voor de natuur, maar op langere termijn ook voor de continuïteit van je bedrijf. Stof om over na te denken.
Voorbeelden van businessmodellen
De voorbeelden van businessmodellen laten zien waar misschien onverwachte kostenbesparingen en nieuwe of alternatieve verdienmogelijkheden liggen. Hoe kun je waarde toevoegen aan je producten? Ken je zelf een goed voorbeeld, deel dat dan hier.
.
Lees meer
Mogelijke maatregelen
- Zorgen voor natuur
- Gebruik maken van natuur
- Geen negatieve invloed op natuur
- Genetische diversiteit
In 2014 introduceerde de overheid in de Rijksnatuurvisie de term 'Natuurinclusieve landbouw'. Dat begrip was nieuw. Daarom publiceerde Alterra Wageningen UR in 2015 op verzoek van de overheid de brochure 'Op weg naar een natuurinclusieve duurzame landbouw' met een overzicht van beschikbare kennis op dit gebied.
Daarnaast publiceerde LEI Wageningen UR in het zelfde jaar een brochure 'Verdienmodellen voor natuurinclusieve landbouw'. In die brochure vind je veel voorbeelden van boeren die hun bedrijf ontwikkelen in de richting van natuurinclusieve landbouw.
Publicaties
- Publicaties Maatregelen en beheer met, en voor biodiversiteit, zoekvraag Groen Kennisnet
- Herstellen van de bodembiodiversiteit: op weg naar een natuurinclusieve kringlooplandbouw, Artikel VNBL april 2020
- Agrarisch natuurbeheer, themanummer Vakblad Natuur Bos Landschap, mei 2015
- Kengetallen agrarisch natuur- en landschapsbeheer, artikel Vakblad Natuur Bos Landschap, mei 2015
- Voedsel voor weidevogels: vrijwilligers ANV meten aanbod, brochure Louis Bolk Instituut, 2015
- Natuurinclusieve landbouw: wat kunnen en willen we ermee?, achtergrondnotitie Boerennatuur, februari 2017
- Het Europese landbouwbeleid en biodiversiteit, rapport Wageningen University and Research, 2017
- Kansenkaart Klimaat: slimme combinaties, artikel V-focus juni 2018
- Kansenkaart Agrobiodiversiteit: slimme combinaties, artikel V-focus april 2018
- Kansenkaart waterkwaliteit: slimme combinaties, artikel V-focus februari 2018
Lees meer
Bedrijfsstijlen
- Biologische boeren
- Inpassen agrarisch natuurbeheer
- Bio-dynamisch boeren
Natuurgericht boeren
Heideboerderij
Boeren voor Natuur
Gemengd bedrijf
Test
Publicaties
- Kan een goede boer natuurinclusief zijn? WOt-paper. maart 2020
- Kan een goede boer natuurinclusief zijn? : de rol van culturele normen in een beweging richting natuurinclusieve landbouw, WOt-rapport 2019
- Melkvee houden volgens het On the way to PlanetProof-keurmerk, Artikel VNBL april 2020
- GreenBASE: natuurinclusieve landbouw in de Haarlemmermeer over de grenzen van het bedrijf, Artikel VNBL april 2020
- Op weg naar een natuurinclusieve landbouw, ondernemers in beeld Factsheets
- Biodiversiteit als basis voor het agrarische bedrijf, brochure Louis Bolk Instituut, 2016
- Verkenning kennisbehoeftes van agrariërs t.a.v. natuurinclusieve landbouw en het reeds bestaande aanbod van deze kennis, rapport Wageningen University & Research, Aequator Groen en Ruimte, september 2019
- Voorbeelden bedrijfsstijlen, zoekvraag Groen Kennisnet
- De oogst van Bloeiend Bedrijf: akkerranden voor natuurlijke plaagbeheersing, brochure Louis Bolk Instituut, 2015
- Natuur en biodiversiteit in de biologische markt: verkenning van de mogelijkheden om natuur en biodiversiteit in de biologische markt te verwaarden, rapport LEI Wageningen UR, 2015
- Het nieuwe boeren, 'Doe altijd het tegenovergestelde van wat de overheid adviseert' artikel De Groene Amsterdammer, februari 2017
- Verder vergroenen, verder verbreden, Naar een effectieve bijdrage van het Europees landbouwbeleid en het beleid voor agrarisch natuurbeheer aan groene opgaven, rapport Wageningen Environmental Research 2017
- Boeren op basis van ecologie, artikel Greenity december 2017
- Natuurinclusief boeren op Terschelling, Artikel VNBL april 2020
Lees meer
Publicaties
- Voorbeelden businessmodellen, zoekvraag Groen Kennisnet
- Initiatievenkaart Landbouw met natuur
- Financiering van natuurinclusieve landbouw, Artikel VNBL april 2020
- Natuurinclusieve landbouw:wat beweegt boeren? Het effect van financiële prikkels en gedragsfactoren op de investeringsbereidheid van agrariërs Rapport Planbureau voor de Leefomgeving 2020
- Financieringsbehoefte natuurinclusieve landbouw : rapportage eerste fase: beschrijvende analyse vragenlijst, rapport Planbureau voor de Leefomgeving 2019
- Verdienmodellen natuurinclusieve landbouw, WUR, 2019
- Toekomstbeelden natuurinclusieve landbouw interactieve infographic
- Mogelijke toekomstbeelden natuurinclusieve landbouw, rapport Wageningen Environmental Research maart 2019
- Natuur verwaarden, rapport Wageningen University & Research
- Boeren in Beweging,Hoe boeren afwegingen maken over natuurinclusieve landbouw en hoe anderen hen kunnen helpen, brochure Wageningen University & Research 2018
- Verdienmodellen voor natuurinclusieve landbouw, rapport WUR, 2017
- Natuurinclusieve landbouw op waarde gezet Een wensbeeld voor 2025, artikel Vakblad Natuur Bos Landschap, november 2016
- Het stimuleren van ondernemen met natuur: handelingsopties voor de overheid, WOt-rapport, 2016
- Ondernemen met natuurlijk kapitaal in de voedselsector, rapport PBL, december 2016
- Economische prikkels voor vergroening in de landbouw, WOt technical report Wageningen UR, 2015
- A strategy for a more sustainable agricultural sector: including the CAP as an effective instrument for sustainable development, scriptie University Utrecht, 2015
- Natuur & ondernemen: winst uit vergroening, publicatie Hogeschool Van Hall Larenstein, 2014
Video's
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Video's
Gerelateerde dossiers
-
Biologische landbouw
Biologische landbouw wordt gezien als één van de meest duurzame vormen van (voedsel)productie. Biologisch... -
Bodemgezondheid
Een betere bodemgezondheid zorgt voor een betere weerbaarheid tegen ziekten en plagen. Die bodemgezondheid kun je... -
Kringlooplandbouw
In de visie van de rijksoverheid moet Nederland in 2030 voedsel duurzaam produceren. De landbouw moet dan werken volgens...
Actueel
Recente berichten Groen Kennisnet
Recente publicaties
Meer Video's
-
Agroforestry - Piet Hermus plant hagen aan op zijn akker.
-
Ecologisch slootschonen door Loonbedrijf A.A.M. van Leeuwen
-
Op weg naar Agroforestry Kwaalburgse Hoeve
-
Op weg naar Agroforestry Hannehoeve
-
Zaaien van bloemmengsels in duurzaam en natuurinclusief bouwplan
-
VKA Webinar 2 'Natuur-inclusieve landbouw als verdienmodel' d.d. 20 januari 2021
-
Adviestool voor agrariërs voor de aanleg van inheemse bloemenstroken
-
Natuurinclusieve Landbouw - Verdienmodellen
-
De landbouw kan groener!
-
De Groenbemesterdag - Akkerbouw route
- Nog meer video's vind je in de afspeellijst Natuurinclusieve Landbouw op YouTube
- Of in de afspeellijst 'Op weg naar een natuurinclusieve landbouw'.
Meer dossiers
-
Agrarisch natuurbeheer
Agrarisch natuurbeheer is al sinds de jaren `70 een begrip in Nederland. Destijds ging het vooral om de bescherming van... -
Bijensterfte
Bijen en hommels zijn onmisbaar voor de bestuiving van groente- en fruitgewassen. Voor hun voeding zijn ze helemaal... -
Biologische landbouw
Biologische landbouw wordt gezien als één van de meest duurzame vormen van (voedsel)productie. Biologisch... -
Bodemgezondheid
Een betere bodemgezondheid zorgt voor een betere weerbaarheid tegen ziekten en plagen. Die bodemgezondheid kun je... -
Functionele Agrobiodiversiteit
De diversiteit aan soorten organismen als planten, dieren, micro-organismen – in een woord biodiversiteit –... -
Integraal bodembeheer
Er is een groeiende belangstelling voor de bodem als productiefactor. Om de sluipende achteruitgang van bodemkwaliteit... -
Mest en Milieu Veehouderij
Mest is een onmisbare voedingsstof voor de grond. Zo bevat mest stoffen als stikstof (N) en fosfor (P) en kalium (K),... -
Milieukansen van melkveehouderij
De melkveehouderij heeft te maken met generieke gebruiksnormen van het mestbeleid. Elk melkveebedrijf is anders. Voor... -
Multifunctionele landbouw
Multifunctionele landbouw houdt het platteland leefbaar door meer en nieuwe (economische) activiteiten te ontplooien... -
Veehouderij en luchtkwaliteit
Het ministerie van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit wil dat de Nederlandse veehouderij produceert met respect voor...
Meer actualiteit
Berichten Groen Kennisnet
Recente publicaties
-
Robuuste en klimaatbestendige riviernetwerken : Hotspots voor natuurontwikkeling langs de grote rivieren
-
Pilot Field Lab 5G Drenthe : Van USB naar 5G; realtime advisering in aardappelteelt
-
Inzaaien van kruiden in grasland : Kruiden: mooi voor het oog, functioneel voor vogels en koeien
-
Verbindende perspectieven voor een duurzaam landelijk gebied
-
Robuuste en klimaatbestendige riviernetwerken : Hotspots voor natuurontwikkeling langs de grote rivieren : Wetenschappelijk artikel
-
Vergelijking tussen Holsteins en kruisingen op melkveeproefbedrijf De Marke in de periode 2014-2019 : met welke genetica of welk fokdoel op weg naar kringlooplandbouw?
-
Lespakket Biodiversiteit & Kringlooplandbouw op Melkveebedrijven : Docentenhandleiding
-
Reader bij hetmbo-lespakketBiodiversiteit en Kringlooplandbouw op Melkveebedrijven : Werken aan natuurinclusieve maatregelen en kringlopen sluiten op melkveebedrijven
-
Reader bij het mbo-lespakket Biodiversiteit en kringlooplandbouw op melkveebedrijven : Werken aan natuurinclusieve maatregelen en kringlopen sluiten op melkveebedrijven
-
Docentenhandleiding Lespakket biodiversiteit & kringlooplandbouw op melkveebedrijven
Foto's: Shutterstock, Thinkstock
Laatste wijziging aan dit dossier:
25 november 2019