Dossier
Bedrijfsovername
Agrarische bedrijven zijn bijna altijd familiebedrijven. Het moet de opvolger gegund worden om een bedrijf over te nemen. Dat maakt het dat het traject van bedrijfsovername vaak veel gevoeliger ligt dan bij een bedrijf in een andere sector.
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Bedrijfsovername, hoe doe je dat?
Bedrijfsovername is vaak lastig. Eigenaren van een familiebedrijf hebben voor de volgende generatie vaak zorgen over de financiële draagkracht. Een goede voorbereiding op het overnameproces is belangrijk.
Financiële, fiscale en notariële aspecten
Op financieel gebied zijn er veel zaken waar je aan moet denken: roerende en onroerende zaken, stille reserves, stakingswinst, overdrachtsbelasting, begroting van kosten en opbrengsten. De belangrijkste vraag is: tegen welke prijs neem je het bedrijf over?
Het familiebedrijf: sociale en emotionele aspecten
Een agrarisch bedrijf is vaak een familiebedrijf. Het wonen en werken op een bedrijf loopt in elkaar over waardoor het moeilijk is om zakelijk en privé gescheiden te houden. Naast een zakelijke relatie heb je ook een andere relatie.
Lees meer
Er worden wel vier fases onderscheiden:
- Voorfase
In deze fase is het vooral belangrijk dat je zelf goed gaat nadenken over de overname. Deze fase vindt vaak plaats tijdens de schoolgaande periode van 12 tot 20-25 jaar. - Samenwerkingsfase
Wanneer je volledig achter je keuze staat om het bedrijf over te nemen
begint de samen-werkingsfase. In deze fase ga je samen met je ouders werken in het bedrijf. De samenwerking begint vaak wanneer de opvolger tussen de 20 en 30 jaar oud is. Samenwerking kan in loondienst of in maatschap. - De overnamefase
Deze fase begint meestal wanneer de opvolger tussen de 25 en 40 jaar oud is. In deze periode gaat hij het bedrijf daadwerkelijk overnemen. Bij de daadwerkelijke overname komen verschillende aspecten kijken: de fiscale, notariële en financiële afhandeling, maar ook sociale en emotionele
aspecten. - Na overname
Na de overname moet je nog het een en ander regelen. Wat is de rol van de ouders na de overname? Werken zij nog mee op het bedrijf of komen ze alleen op visite? En wat is de rol van je partner na overname?
Links
- Bedrijfsovername in 3 stappen NAJK
- Kenniscentrum bedrijfsopvolging (België)
- Cursussen voor bedrijfsopvolgers, NAJK
- Competentieverkenner, Kenniscentrum Bedrijfsopvolging
Publicaties
- Dossier Bedrijfsopvolging, Artikelen Boer&Tuinder november 2020
- NAJK-bestuurder: 'Geef jongeren meer kans om hier boer te worden', Nieuwe Oogst 4 juli 2020
- Heeft bedrijfsovername nog wel de toekomst? artikel Binder 2019
- Bedrijfsovername, hoe zit dat nou eigenlijk? artikel BNDR juni 2018
- Bedrijfsopvolging doordacht aanpakken, dossier Management&Techniek, oktober 2016
- Bedrijfsopvolging doordacht aanpakken, artikel Sierteelt & Groenvoorziening 2016
- Eerst op eigen benen, special Veeteelt, oktober 2016
- Een bedrijfsovername in voor- en tegenspoed, artikel Binder, februari 2013
- Cursussen bedrijfsovername, artikel Binder 2013
- Met blik op de toekomst : landbouw en bedrijfsovername over 30 jaar, artikel Binder 2012
- Bedrijfsoverdracht van grootschalige melkveebedrijven in Nederland anno 2020, afstudeerrapport Erik Smale, Management, Economics and Consumer studies Wageningen University september 2012
- Handleiding voor bedrijfsovername in land- en tuinbouw (vestiging) : leidraad voor administratieve afhandeling van een bedrijfsovername, Agentschap voor Landbouw en Visserij, Structuur en Investeringen (Vlaanderen) 2008
Lees meer
Om de overnamesom te bepalen kan een taxatierapport belangrijk zijn, maar er zijn meer factoren van belang. Wat wil de huidige bedrijfseigenaar bijvoorbeeld overhouden voor zijn pension? Neem je alleen grond en gebouwen over? Of ook installaties, machines, vee, voorraden of een bedrijfswoning?
Links
- Bedrijfsovername en overheid, NAJK
- Bedrijfsovername Juridisch, NAJK
- Bedrijfsovername Financieel, NAJK
- Vermogensversterkend Krediet (VVK), informatie RVO
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Publicatie
- De juiste overnamesom : Waardebepaling van het bedrijf, artikel Grondig 2020
- Startende agrarische ondernemers krijgen kans bedrijf te verduurzamen, Rijksoverheid 2020
- Bedrijfsopvolging en fiscale voordelen : Bedrijfsoverdracht, artikel Dibevo vakblad 2019
- Bedrijfsopvolging brandend actueel Dossier Boer & tuinder 2019
- Verdelen van vermogen bij bedrijfsovername in de melkveehouderij, afstudeeronderzoek Tim Vernooij Aeres Hogeschool 2018
- De bodem is de basis : bedrijfsovername lastig met hoge grondprijzen, artikel Dynamisch perspectief 2018
- Grond kritisch punt bij bedrijfsovername: hoofdartikel bedrijfsovername, artikel VeeteeltVlees, november 2018
- Financiering van bedrijfsopvolging, artikel Binder 2016
- Bedrijfsovername : checklist bedrijfsopvolging en -overdracht, LEI Wageningen UR 2014
- Overname vraagt meer ondernemerschap - Alternatieve bedrijfsvormen en financieringsconstructies vaker in beeld bij bedrijfsoverdracht, artikel Veeteelt, augustus 2014
- Notaris vroeg inschakelen bij bedrijfsovername, artikel Bloembollenvise 2014
- "Bedrijfsovername: wees de problemen voor", artikel Melkvee magazine 2013
- Animo voor bedrijfsovername verschilt naar omvang en type, Agri-Moniator LEI 2013
- Fiscale regels voor bedrijfsovername blijven complex: Alfa over de bedrijfsopvolgingsregeling, artikel Binder 2010
- Bedrijfsopvolging: er kan meer dan je denkt, artikel Dynamisch perspectief 2010
Lees meer
Je hebt te maken met ouders, broers, zussen. Daarom is communicatie bij bedrijfsovername belangrijk. Soms kan het helpen een coach in te schakelen tijdens het proces van bedrijfsovername.
Publicaties
- Bedrijfsopvolging als ontwikkeling van bedrijfsindividualiteit : Overlaten en overnemen, artikel Dynamisch perspectief 2020
- ‘Zorg voor ruimte voor gesprek en behoud waarden van familiebedrijf’ : bedrijfsopvolging gaat nooit zonder emoties, artikel Onder Glas 2018
- Flyer aandachtspunten voor het familiegesprek bij agrarische bedrijfsovername, Aeres Hogeschool, Landelijk Expertisecentrum Familiebedrijven Windesheim 25 januari 2018
- ‘Wil je de kar trekken, of erop zitten?’, artikel Bloembollenvisie 2017
- Agrarische bedrijfsopvolging: een project voor de hele familie, Aeres Hogeschool 2017
- ‘Bedrijfsoverdracht kost tien jaar’, artikel Bloembollenvisie 2017
- Focus op familie bij bedrijfsopvolging, artikel V-focus 2016
- Familie-issues bedrijfsovername, artikel Binder 2016
- Oud: "Van mij hoeft het bedrijf niet veel groter te worden": Nieuw: "Als ik in maatschap kom, dan wil ik het bedrijf uitbreiden", artikel Binder, juni 2014
- "Veel overnames lopen stuk op communicatie" : bedrijfsovername: zorg dat je de problemen voor bent, artikel Pig Business 2013
- Dossier : valkuilen bij bedrijfsovername, artikel Management & Techniek 2013
- Bedrijfsovername: een traject van keuzes : klassieke fouten die op de loer liggen voor het voetlicht, artikel Boom in Business 2012
- Het blijft in de familie : bedrijfsovername praktisch bekeken, artikel Boom in Business 2012
- “De kinderen houden ons jong, zij brengen vernieuwing in het bedrijf": "in het begin was het lastig om met mijn ouders samen te werken", artikel Binder, september 2012
- Grote gunfactor : 95 procent van de bedrijfsovernames strandt op relationele problemen : special bedrijfsovername, artikel Veeteelt 2011
- Dossier Familiebedrijven en bedrijfsopvolging, Vist ik het maar!
- NAJK-leden over bedrijfsovername, artikel Binder 2008
Video's
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Actuele ontwikkelingen
Recente berichten Groen Kennisnet
Recente publicaties
-
Impactanalyse maatschappelijke ontwikkelingen melkveehouderij : Inzicht in historische trends en factsheets van actuele beleidsdossiers en onderwerpen, d.d. januari 2020
-
Naar een doeltreffend en doelmatig Nationaal Strategisch Plan : Effectenanalyse van beleidsvarianten voor de Nederlandse invulling van het nieuwe GLB
-
Naar een doeltreffend en doelmatig Nationaal Strategisch Plan : effectenanalyse van beleidsvarianten voor de Nederlandse invulling van het nieuwe GLB
-
‘Vrouwen van het land’ brengt boerin naar de voorgrond
-
Rechtsvormen in de multifunctionele landbouw : Handleiding voor passende rechtsvormen op je multifunctionele bedrijf
Meer video's
- Webinar Bedrijfsovername Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit 23 oktober 2020
- Familiedialoog: Simone Verhoeven - Aeres bedrijfsovernamedag 2018
- Meet&Greet Bedrijfsovernamefonds | NAJK
- Ambitiedialoog: Jos Kroeze - Aeres Bedrijfsovernamedag2018
- Routedialoog: Lynette Verweel - Aeresbedrijfsovernamedag
- Bedrijfsovername 2.0, Drie jonge boeren uit noord-groningen vertellen over hun eigen ervaring
- Bedrijfsovername in de agrarische sector, Boerenbusiness
- Vraag het ons: Bedrijfsovername, ZLTO
- Cees & Cornelis: Familiebedrijven in de visserij, Vist ik het maar!
- Cunera over de bedrijfsopvolging bij boeren, RTV Noord 2015
- Bedrijfsoverdracht van een melkveehouderij, Rabobank 2014
Meer recente publicaties
-
Impactanalyse maatschappelijke ontwikkelingen melkveehouderij : Inzicht in historische trends en factsheets van actuele beleidsdossiers en onderwerpen, d.d. januari 2020
-
Naar een doeltreffend en doelmatig Nationaal Strategisch Plan : Effectenanalyse van beleidsvarianten voor de Nederlandse invulling van het nieuwe GLB
-
Naar een doeltreffend en doelmatig Nationaal Strategisch Plan : effectenanalyse van beleidsvarianten voor de Nederlandse invulling van het nieuwe GLB
-
‘Vrouwen van het land’ brengt boerin naar de voorgrond
-
Rechtsvormen in de multifunctionele landbouw : Handleiding voor passende rechtsvormen op je multifunctionele bedrijf
-
Jan Reijm: ‘Dit nieuwe bedrijf past perfect in onze plannen’ - Vakblad Onder Glas
Foto's: Shutterstock, Thinkstock, Pixabay
Laatste wijziging aan dit dossier: 18 juni 2020