
Dossier
WURKS- en BOGO-projecten
Binen het onderzoek van Wageningen University & Research is veel kennis ontwikkeld. In diverse projecten is kennis toegankelijk gemaakt voor het groen onderwijs, om de inhoud van de opleidnigen te actualiseren en de praktijkgerichtheid te versterken. In dit dossier vind je informatie van Bogo-projecten (Beleidsondersteunend Onderzoek Groen Onderwijs) en WURKS-pojecten (Wageningen UR Knowledge Share) uit de periode van 2013 tot 2017.
Plant
Uitblinken in akkerbouw: Precisielandbouw en Pootgoed

- Projectcode: BO-20-011-018
- Link naar projectinformatie
- Looptijd: januari 2014 - december 2015
CIV Akkerbouw heeft met onderzoekers en bedrijven uit de sector het keuzedeel pootgoed ontwikkeld. In dit keuzedeel worden twaalf relevante thema's van de pootgoedteelt behandeld.
Projecten CIV Tuinbouw & Uitgangsmaterialen

- Projectcodes: BO-20-011-010, BO-20-011-019 en BO-20-011-029
- Links naar projectinformatie: Kennisdoorstroom DLO en E-learning
- Looptijd 2013 - 2014 - 2015
Binnen het Centrum voor innovatief vakmanschap Tuinbouw & Uitgangsmaterialen is lesmateriaal ontwikkeld. Binnen Bogo-projecten is op relevante thema's Wageningse onderzoekskennis toegankelijk gemaakt.
Vitaal uitgangsmateriaal

- Projectcode BO-20-011-027
- Link naar projectinformatie
- Looptijd januari 2015 - december 2016
Gezond uitgangsmateriaal en nieuwe duurzame vermeerderingstechnieken zijn essentieel in de realisatie van een gezond bodem-plantsysteem. Doel van het project is bundeling en versterking van de expertise op het gebied van het plantaardig productieproces.
Meer informatie
Nederland bekleedt wereldwijd een vooraanstaande positie in de teelt en handel van pootaardappelen. De Nederlandse export van pootaardappelen vindt naar meer dan 70 landen wereldwijd plaats. Om deze positie te behouden is er behoefte aan deskundige medewerkers en dienen de toekomstige telers goed opgeleid te zijn. Daarom heeft het CIV Akkerbouw met de vooraanstaande onderzoekers en bedrijven uit deze sector het keuzedeel pootgoed ontwikkeld. In dit keuzedeel worden twaalf relevante thema's van de pootgoedteelt behandeld. Per thema zijn themadagen georganiseerd. Experts uit het bedrijfsleven en praktijkonderzoek hebben deze dagen lessen verzorgd en zijn gefilmd. Deze films zijn voorzien van vragen en opdrachten en worden via deze e-learning module ontsloten. De films kunnen zowel gezamenlijk als los ingezet worden in de les.Het keuzedeel pootgoedteelt is ontwikkeld en georganiseerd door het CIV Akkerbouw. Dankzij de professionele inbreng van de onderstaande personen en organisaties worden de laatste inzichten en ontwikkelingen in de pootgoedteelt in deze module behandeld.
Resultaten
- CIV pootgoed 7 Ondernemend Vakmanschap
- CIV pootgoed 6 Loofziekten Pootgoed
- CIV pootgoed 6 Bodemschimmels op aardappel
- CIV Pootgoed knolziekten bewaring
- CIV Pootgoed: aaltje is nooit alleen
- CIV Precisie Landbouw 6 Farmworks, taakkaart maken en inlezen
- Pootgoedteelt - CIV Akkerbouw : wiki Groen Kennisnet
- Instructie en werkbladen veldpracticum perceelvariatie CIV themadag2 perceelvariatie bodem
- Zoekvraag projectresultaten
Meer informatie
Voor het MBO is er een centrum voor innovatief vakmanschap (CIV) ingericht op het gebied van Tuinbouw & Uitgangsmaterialen. Op 10 innovatieve thema's wordt er lesmateriaal gemaakt voor meerdere doelgroepen. Dit gebeurt in samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven. Omdat er binnen Wageningen UR er ook veel kennis beschikbaar is, is er door het Ministerie van EZ ook Bogo budget beschikbaar gesteld om op meerdere van de thema's ook Wageningse onderzoeks kennis te implementeren in de lesstof. Tevens is er budget om docenten op de thema's bij te scholen.
Resultaten
- CIV-modulen
- Zes video's Kennsidoorstroom DLO
- Video's virtuele onderzoeker in de klas
- Video's, zoekvraag Groen Kennisnet
Video's
-
Bedrijfshygiëne - Waarom bedrijfshygiëne?
-
Bedrijfshygiëne - Verspreiding pathogenen
-
Bedrijfshygiëne - Schoonhouden bedrijf
-
Bedrijfshygiëne - Opslag en levering van het product
-
Chemie - Van suiker naar mobiel
-
Inhoudsstoffen - Verwerking van inhoudsstoffen
-
Inhoudsstoffen - Wat zijn inhoudsstoffen?
-
Inhoudsstoffen - Waarde van inhoudsstoffen
-
Inhoudsstoffen - Reststromen en inhoudsstoffen
-
Inhoudsstoffen - Inhoudsstoffen van het product
Meer informatie
De sector open teelten staat voor de opgave om de vitaliteit in de plantaardige productiesystemen te vergroten. Dit is noodzakelijk om te voorkomen dat de aarde wordt uitgeput ten nadeel van toekomstige generaties. Hergebruik van grondstoffen en sluiten van kringlopen zijn cruciale aandachtspunten. Bundeling en versterking van de expertise op het gebied van het plantaardig productieproces is van belang. Bij deze vraag hoort ook vitaal, gezond uitgangsmateriaal. Gezond uitgangsmateriaal en nieuwe duurzame vermeerderingstechnieken zijn essentieel in de realisatie van een gezond bodem-plantsysteem.
Resultaten
Low input teeltsystemen in de tuinbouw

- Projectcode: BO-20-011-025
- Link naar projectinformatie
- Looptijd: januari - december 2015
Het Nieuwe Telen, energiezuinige teeltstrategieën, energiebesparing door sterk geïsoleerde kassen krijgt veel aandacht in de glastuinbouw. Doel van dit projectis kennisontsluiten voor het groen onderwijs om toekomstige studenten voor te bereiden op de nieuwe innovaties en de daaraan verbonden uitdagingen in de glastuinbouw praktijk.
Vitaal bodem-plant systeem

- Projectcode BO-20-011-026
- Link naar projectinformatie
- Looptijd: 2015 - 2016
Duurzaam bodem gebruik, hergebruik van grondstoffen en sluiten van kringlopen zijn cruciale aandachtspunten in de teeltsector. Een vitale bodem vervult hierin een centrale rol. Doel van het project is onderwijsmateriaal voor ‘Duurzame bodem-plant teeltsystemen voor de open teelten’ te ontwikkelen.
Brandstofverbruik

- Projectcode: BO-20-011-035
- Link naar projectinformatie
- Looptijd: januari - december 2015
Brandstofverbruik is in de agrarische- en loonwerksector een steeds belangrijker thema. Doel van het project is mete betrokken onderwijs- en bedrijfslevenpartners gedragsverandering bij (toekomstige) ondernemers en medewerkers te realiseren. Daarvoor wordt een training ontwikkeld.
Meer informatie
anuit de sector glastuinbouw, tuinders en andere belanghebbende in de keten bestaat de vraag naar nieuwe low input teeltsystemen. Inputs voor de tuinbouwproductie, zoals energie, (maar ook water, arbeid, gewasbeschermingsmiddelen) moeten voor een duurzame productie worden geminimaliseerd. Gelijktijdig moeten gezonde voedselproducten en economisch rendabele sierplanten worden geproduceerd. Nieuwe teeltsystemen en geheel nieuwe productievormen zijn belangrijke innovatie elementen. De sector is bezig met energiezuinige kassystemen, Het Nieuwe Telen, energiezuinige teeltstrategieën, energiebesparing door sterk geïsoleerde kassen. Recent is er veel aandacht voor de inzet van LEDs in groeisturing en productie (Het Nieuwe Belichten) en het telen zonder daglicht. In het onderzoek vinden volop innovaties op de genoemde onderwerpen plaats, eerste koplopers in de tuinbouwsector passen de nieuwe innovaties toe. Kennisoverdracht naar het groene HBO onderwijs is wenselijk om toekomstige studenten voor te bereiden op de nieuwe innovaties en de daaraan verbonden uitdagingen in de glastuinbouw praktijk.
Meer informatie
De sector Open Teelten staat voor de opgave om de vitaliteit in de plantaardige productiesystemen te vergroten. Dit is noodzakelijk om te voorkomen dat de aarde wordt uitgeput ten nadele van toekomstige generaties. Duurzaam bodem gebruik, hergebruik van grondstoffen en sluiten van kringlopen zijn cruciale aandachtspunten. Een vitale bodem vervult hierin een centrale rol. De bodem is als productiefactor van groot belang. Een goede kwaliteit door goed beheer draagt bij aan een gezond en vitaal gewas. En juist die kwaliteit, die vitaliteit staat onder druk de laatste jaren. Handhaven en verbetering van de bodemvitaliteit is van groot belang. In de strategienotitie van de CoE Open Teelten is een belangrijke vitaliteitsopgave geformuleerd. ‘Het is noodzakelijk een vitaal bodem-plant-systeem te creëren. Er liggen aanzienlijke duurzaamheidsopgaven op het gebied van de bodem zoals gezondheid, vruchtbaarheid en biodiversiteit.’Het doel van het project is onderwijsmateriaal voor ‘Duurzame bodem-plant teeltsystemen voor de open teelten’ te ontwikkelen voor MBO en HBO. Het onderwijsmateriaal is afgestemd op de huidige student in de huidige leeromgeving, maar is voor een groot deel ook bruikbaar voor cursorische onderwijs in het kader van ‘leven lang leren’.
Resultaten
- Bodembiologie: praktische handvatten voor een productieve bodem, Gera van Os 2015 pdf
- Bodembiologie: praktische handvatten voor een productieve bodem, Gera van Os 2015 powerpoint
- Bodemverbeteraars met focus op biochar, 2016
- Grondontsmetting, Gera van Os 2015 pdf
- Grondontsmetting, Gera van Os 2015 powerpoint
- Precisielandbouw en bodemsensoren, Henk van Reuler 2016
- Zin en onzin van microbieel verrijkte producten, Gera van Os 2015 pdf
- Zin en onzin van microbieel verrijkte producten, Gera van Os 2015 powerpoint
- Projectresultaten, zoekvraag Groen Kennisnet
Meer informatie
Brandstof is de afgelopen jaren een belangrijker thema geworden in de agrarische- en loonwerksector: de brandstofprijzen zijn gestegen en de accijnsvrijstelling is geschrapt, waardoor de kosten voor agrarische en loonbedrijven met ongeveer 20% zijn gestegen. Daarnaast is er vanuit het oogpunt van duurzaamheid steeds meer aandacht voor het terugdringen van het gebruik van fossiele energie in de agrarische- en loonwerksector, onder andere via het convenant Schoon en Zuinig (ministerie en LTO).Brandstofverbruik is in de agrarische- en loonwerksector een steeds belangrijker thema. Het BOGO project zet met de betrokken onderwijs- en bedrijfslevenpartners in op gedragsverandering bij (toekomstige) ondernemers en medewerkers. Belangrijkste middel is de ontwikkeling van praktijktrainingen waarin de gevolgen van rijstijl, bandenspanning, werkdiepte, rijsnelheid etc. voor het brandstofverbruik zichtbaar worden gemaakt voor deelnemers. Binnen deze trainingen worden ook andere leermiddelen ontwikkeld en ingezet, zoals presentaties, filmpjes en verwerkingsopdrachten. Deze producten zijn ook bruikbaar voor scholen, bedrijven en brancheorganisaties in hun activiteiten met (toekomstige) ondernemers en leveranciers.
Resultaten
- Ontwikkelen Training Brandstofverbruik Aeres Praktijkcentrum Dronten, 2015
Duurzame nieuwe teeltsystemen voor de vollegrondstuinbouw

- Projectcode: BO-20-011-009
- Link naar projectinformatie
- Looptijd: juni 2013 - december 2014
De vollegrondstuinbouw is voor Nederland al vele jaren een belangrijke sector. Continue innovatie is noodzakelijk om deze positie te behouden en zo mogelijk te versterken. Kennis is daarbij een belangrijke component.
Verslogistiek sierteelt

- Projectcode BO-20-011-011
- Link naar projectinformatie
- Looptijd juni 2013 - december 2014
Voor het effectief organiseren van een geoptimaliseerd proces is inzicht nodig hoe werk- en digitale processen op elkaar afgestemd moeten zijn en hoe ze elkaar beïnvloeden. Om die inzichten en vaardigheden te ontwikkelen is behoefte aan goed toepasbare casuïstiek over logistiek die geschikt is voor MBO en HBO niveau en werknemers uit de sector.
Triple D Bootcamp

- Projectcode BO-20-011-021
- Link naar projectinformatie
- Looptijd, januari - december 2014
Naar marktgericht Ondernemen via een Lean Startup aanpak in het Onderwijs. De sterk eenzijdige focus van de landbouw op efficiëntie heeft zijn langste tijd gehad. Dit vraagt een transitie naar een meer marktgericht toegevoegde waarde aanpak.
Meer informatie
De vollegrondstuinbouw is voor Nederland al vele jaren een belangrijke sector. Continue innovatie is noodzakelijk om deze positie te behouden en zo mogelijk te versterken. Kennis is daarbij een belangrijke component. Er zit groei in het aantal groene HBO-studenten en er is behoefte vanuit het onderwijs om het curriculum voortdurend te vernieuwen en aan te passen aan de eisen van deze tijd.
Resultaten
- 10 publicaties, zoekvraag Groen Kennisnet
Meer informatie
Resultaten
- Uitleverlogistiek boomteelt uitleg Simulatietool, 2014
- Uitlevering van orders: optimalisatie logistiek boomkwekerij 2014
- Uitleverlogistiek Boomteelt sector Vaste planten in containers, presentatie 2014
- Uitleveringslogistiek boomkwekerij : Sector: Boomkwekerij laanbomen, DLV Plant 2014
- Uitleverlogistiek Boomteelt sector Containerteelt, presentatie 2014
- Uitleverlogistiek Boomteelt Case Bremmer Boomkwekerijen, word-bestand 2014
- Uitleverlogistiek Boomteelt sector Laanbomen vollegrond, 2014
- Uitleverlogistiek Boomteelt sector Vaste planten vollegrond, presentatie 2014
- Uitleverlogistiek Boomteelt sector Sierteelt in de vollegrond, presentatie 2014
- Projectresultaten, zoekvraag Groen Kennisnet
Meer informatie
Naar marktgericht Ondernemen via een Lean Startup aanpak in het OnderwijsDe sterk eenzijdige focus van de landbouw op efficiëntie heeft zijn langste tijd gehad. De belangrijkste reden daarvoor is dat de maatschappij het contact met de agrarische productie verloren heeft. Daarnaast zijn de hoge kosten van de productiefactoren grond en arbeid in Nederland, en de moeilijke beschikbaarheid van kapitaal , steeds moeilijker te compenseren door de relatieve productiviteitsstijging. Dit vraagt een transitie naar een meer marktgericht toegevoegde waarde aanpak. In dit onderzoek zijn de toekomstige ondernemers en hun adviseurs daarbij de doelgroep om hier die transitie voor te bereiden.
Resultaten
Dier
Diergezondheids- management produceren met minimaal gebruik van antibiotica

- Projectcode BO-20-011-017
- Link naar projectinformatie
- Looptijd: 2014 - 2015
Het produceren van gezonde dieren met een minimaal gebruik van antibiotica is maatschappelijk gezien zeer belangrijk. In dit project worden bouwstenen ontwikkeld voor met name lesmateriaal, maar ook voor curriculumontwikkeling, op het gebied van diergezondheid.
Welzijn en gezondheid gezelschapsdieren

- Projectcode: BO-20-011-024
- Link naar projectinformatie
- Looptijd: 2014 - 2015
Binnen dit project is lesmateriaal ontwikkeld rondom duurzame fokkerij voor het Mbo-groen in het kader van de herziene kwalificatiestructuur. Daarnaast wordt inhoud gegeven aan vakbekwaamheid, door een handleiding Certificeerbare Eenheid Herpeten op te stellen.
Global Dairy Farming internationaal ondernemerschap

- Projectcode: BO-20-011-028
- Link naar projectinformatie
- Looptijd: 2015 - 2016
Doel van het project is het aanscherpen van de bestaande Minor internationaal bedrijfsleider. Het streven is om tot een doorlopende leerlijn mbo-hbo te komen en een bijdrage te leveren aan leven lang leren.
Meer informatie
Resultaten
- Duurzame fokkerij, incl. digitale module, webshop Ontwikkelcentrum
- Handleiding Certificeerbare Eenheid Herpeten : nadere invulling benodigde kennis en vaardigheden, november 2015
- Handleiding Certificeerbare Eenheid Herpeten geeft inhoud aan vakbekwaamheid, bericht Dierenwelzijnsweb 1 december 2015
Meer informatie
Doel van het project is het aanscherpen van de bestaande Minor internationaal bedrijfsleider. Het streven is om tot een doorlopende leerlijn mbo-hbo te komen en een bijdrage te leveren aan leven lang leren. De verbinding wordt gezocht met de Minor Internationaal adviseur op HBO niveau. Doel structurele verbinding met in netwerken op te bouwen. Daarnaast worden in dit project hulpmiddelen ontwikkeld (app en/of e-learning) die in het onderwijs kunnen worden ingezet en worden door gastcollege’s ingevuld.
Producten
- Global Dairy Farmers Confidence Index GDF-CI 2015, rapport
- Global Focus Tour Nuffield Veenkolonien 2014 en 2015, brochure 2015
- Quick scan developments dairy markets for GDF-business partner BASF, rapport 2015
- Verslag Melkveehouderij Management Applicatie (App), brochure 2015
- Projectresultaten, zoekvraag Groen Kennisnet
Beweiding en grasland

- Projectcode: BO-20-011-030
- Link naar projectinformatie
- Looptijd: 2015 - 2016
Instellingen voor groen onderwijs (mbo en hob) hebben samen met Wageningen UR Livestock Research dit BOGO voorstel geschreven vanuit de behoefte aan zeer acutele kennis en inzichten over nieuwe beweidinsgsconcepten, kengetallen, tools, ed via masterclasses, scholingsdagen en gastlessen overgedragen te krijgen.
Gezonde veehouderij: kalveren en kippen

- Projectcode: BO-20-011-032
- Link naar projectinformatie
- Looptijd: 2015 - 2016
Experts in onderzoek, werkveld en onderwijs maken momenteel samen met het Ontwikkelcentrum korte filmpjes (kennisclips) rondom mogelijkheden om gezondheid van deze dieren te bevorderen.
Smart Farming

- Projectcode: BO-20-011-033
- Link naar projectinformatie
- Looptijd: januari - december 2015
Doel van dit project is om HBO/MBO studenten en hun docenten actuele inzichten te verschaffen in het valideren en inzetten van sensoren in praktijksituaties en hoe je hier in analytische zin mee om kunt gaan. Een tweede doel is om deze inzichten herbruikbaar te maken door het te ontsluiten via de wiki sensortechnologie en een op te zetten minor.
Meer informatie
Producten
Kennisactiviteiten voor docenten en studenten via 2 masterclasses, 2 scholingsdagen en 10 gastlessen.
Meer informatie
Producten
- Naar gezonde kalveren en kippen - UDV onderwijsdag 2015
- Dossier Gezonde vleeskuikens, Dierenwelzijnsweb
- Dossier Gezonde vleeskalveren, Dierenwelzijnsweb
- Projectresultaten, zoekvraag Groen Kennisnet
Kennisclips
- Gezonde vleeskalveren - Een sterk kalf: belang van een goede opfok op het melkveebedrijf
- Gezonde vleeskalveren - Goede opstart: infectiedruk en weerstand in balan
- Gezonde vleeskalveren : Een warm welkom: belang van een goede opvang
- Gezonde vleeskalveren : Optimale groei: verbeteringen in voer
- Gezonde vleeskuikens - Campylobacter de baas – belang van het weren van vliegen
- Gezonde vleeskuikens - Een goede start: belang van voer en water
- Gezonde vleeskuikens - Schoon en smakelijk: belang van goede kwaliteit drinkwater
- Gezonde vleeskuikens - Hygiëne troef: een beetje preventie is geen preventie
- Gezonde vleeskuikens : Goed ter been: belang van een goede strooiselkwaliteit
Meer informatie
Producten
- Plan van Aanpak voor MBO ‘training en opleiding’ rond Smart Dairy FarmingOnderdeel van BOGO project ‘Sensoren in SDF 1.0: lessen voor validatie en informatievoorziening’, Wageningen Livestock Research, december 2015
Kringloopmanagement

- Projectcode: BO-20-011-034
- Link naar projectinformatie
- Looptijd: 2015 - 2016
Voor de grondgebonden melkveehouderij is de uitdaging om nutriënten op het bedrijf zo goed mogelijk te benutten, zodat in de gewasbehoefte kan worden voorzien met de wettelijk beschikbare hoeveelheid mest. Daarvoor is de KringloopWijzer ontwikkeld. Doel van dit project is kennisbehoefte in kaart te brengen
Gezonde risico's

- Projectcode: BO-20-011-003
- Link naar projectinformatie
- Looptijd: 2013 -2014
Doel van het project is om op zowel mbo- als hbo-niveau inzicht en vaardigheid te creëren in het identificeren van handelingsperspectief in zowel diergezondheid als volksgezondheid en omgevingsgerichte acties. Er worden training uitgevoerd, lesmaterialen ontwikkeld
Beweiden kan altijd

- Projectcode: BO-20-011-012
- Link naar projectinformatie
- Looptijd: 2013 - 2014
Het doel van dit BOGO-project is om bij te dragen aan de structurele kwaliteitsverbetering van het beweidingsonderwijs en daarmee weidegang in de melkveehouderijpraktijk te stimuleren en optimaliseren.
Meer informatie
Voor de grondgebonden melkveehouderij is de uitdaging om nutriënten op het bedrijf zo goed mogelijk te benutten, zodat in de gewasbehoefte kan worden voorzien met de wettelijk beschikbare hoeveelheid mest. Er is daarom een verbeterslag nodig in de ruwvoerteelt. De KringloopWijzer (KLW) is ontwikkeld om melkveehouders hierbij te ondersteunen. Samenwerking tussen veeteelt en akker- en tuinbouw biedt kansen. Het is belang om deze kansen te herkennen. Deze vooruitzichten brengen een specifieke behoefte met zich mee aan kennis over bemesting en mineralenmangement. Dit project wil deze behoefte vervullen. Dit gebeurt in overleg met de onderwijswereld.
- Geen producten beschikbaar
Meer informatie
Producten
- Individuele attentie aandacht dieren, powerpointpresentatie juni 2013
- Risikoe webpublicatie (link werkt niet)
- Udder Hygiene Analysis tool, rapport 2013
Meer informatie
Producten
- VakmanSchap Beweiden, opzet praktijkschool beweiding, presentatie 2013
- Vakmanschap weidegang - Onderzoek en analyse december 2012, presentatie 2013
- Weiden met vakmanschap in 2014? presentatie 2013
- Hoe meer vakmanschap : economischer weiden..., presentatie Livestock Research Wageningen UR 2013
- Dossier beweiding Groen Kennisnet
- Projectresultaten, zoekvraag Groen Kennisnet
Duurzame pluimveehouderij door kennisverspreiding en innovatie

- Projectcode: BO-20-011-015
- Link naar projectinformatie
- Looptijd: januari - december 2014
Doel van dit project is van actuele kennis uit het onderzoek in de Poultry Summer Course te ontsluiten voor het MBO curriculum.
Aandacht voor het varken

- Projectcode: BO-20-011-016
- Link naar projectinformatie
- Looptijd: januari - december 2014
Doel van dit is actuele kennis uit project Mijn Varken over hoe individuele dierherkenning is te benutten in de varkenshouderij doorstromen te ontsluiten voor het onderwijs. Tevens wordt de discussie aangegaan over hoe deze technologie bij kan dragen aan directe contacten tussen varkenshouder en consument.
Meer informatie
Doel van dit project is van actuele kennis uit het onderzoek in de Poultry Summer Course te ontsluiten voor het MBO curriculum. Daarbij richt het project zich op de uitdagingen op het vlak van diermanagement & technologie, alternatieve huisvesting, diervriendelijk doden, mineralenmanagement en milieu, diergezondheid, volksgezondheid, welzijn en gedrag, bedrijfseconomie en broederijproces.
Producten
- Duurzaamheid in de pluimveehouderij, Bos, Bram (2014)
Voeding
Kennisdoorstroom DLO - CoE Food

- Projectcode: BO-20-011-023
- Link naar projectinformatie
- Looptijd: 2014 - 2016
Het doel is om zowel het onderwijsaanbod te versterken als de netwerken rondom de HAO’s te verbreden door gebruik te maken van de expertise van Wageningen UR en deze toe te passen binnen het HAO onderwijs.
Duurzame voedselproductie en food safety

- Projectcode: BO-20-011-036
- Link naar projectinformatie
- Looptijd: januari - december 2015
Binnen dit project wordt lesmateriaal ontwikkeld voor twee onderwerpen: Voedselveiligheid bij stadslandbouw en voedselveiligheid bij nieuwe teelttechnieken.
Bewustwording en maatschappelijke dialoog voedsel

- Projectcode: BO-20-011-008
- Link naar projectinformatie
- Looptijd: juni 2013 - maart 2014
Doel van het project is het ontwikkelen van een onderwijsmodule gericht op maatschappelijk dialoog bij dierlijke en plantaardige voedselproductie. Studenten leren zo breder kijken dan de eenzijdige ‘productiefocus’ en zijn in staat zijn de dialoog over voedselproductie en –consumptie aan te gaan.
Meer informatie
Producten
- Food for thought BOGO-ondersteuning CoE Food – Voeding en gezondheid, 2014
- Healthy Ageing in Noord-Nederland, artikel Food Hospitality januari 2015
Meer informatie
Binnen dit project wordt lesmateriaal ontwikkeld voor twee onderwerpen
- Voedselveiligheid bij stadslandbouw - stadslandbouw is volop in ontwikkeling, vaak burgerinitiatieven, maar er kleven ook risicos aan, denk aan vervuilde bodem en lucht in de stad. Studenten kunnen aan de slag met info over risicos voedselveiligheid bij stadslandbouw; en
- Voedselveiligheid bij nieuwe teelttechnieken - teelt op water is volop in ontwikkeling. Voor diverse gewassen en in verschillende sectoren zijn pilots geweest en er zijn ook bedrijven die het al toepassen.
In nauwe samenwerking met jet Ontwikkelcentrum zijn kiemquests ontwikkeld (niet toegankelijk)
Meer informatie
Doel van het project is het ontwikkelen van een onderwijsmodule gericht op maatschappelijk dialoog bij dierlijke en plantaardige voedselproductie. Studenten leren zo breder kijken dan de eenzijdige ‘productiefocus’ en zijn in staat zijn de dialoog over voedselproductie en –consumptie aan te gaan. Een tweede doel is professionaliseren van docenten op het gebied van beide paradigma en de tussenvorm.
De inhoud van de module geeft antwoord op de volgende vraag: Hoe zien hybride modellen van combinaties van beide paradigma’s (focus op duurzaamheid in het conventionele voedselsysteem en focus op het alternatieve voedselsysteem) er uit en op welke manieren kunnen deze modellen duurzame voedselproductie en het maatschappelijk dialoog bevorderen?
Producten
- Een wijde blik verruimt het denken : duurzaam voedsel produceren en consumeren in een breed kader, rapport LEI Wageningen UR 2014
Kennisdoorstroom DLO – CoE Greenports

- Projectcode: BO-20-011-022
- Link naar projectinformatie
- Looptijd: 2014 - 2015
Doel van het project is zowel het onderwijsaanbod te versterken als de netwerken rondom de HAO’s te verbreden op het gebied van voeding en gezondheid door gebruik te maken van de expertise van Wageningen UR en deze toe te passen binnen het HAO onderwijs.
Meer informatie
Voeding en gezondheid is vastgesteld als speerpunt voor 2014 en is van belang om meerwaarde voor ketenpartijen te kunnen bieden en consumenten een betere kwaliteit te kunnen bieden. Dit onderwerp is ketenbreed: van teler tot en met consument. Doel van het project is zowel het onderwijsaanbod te versterken als de netwerken rondom de HAO’s te verbreden door gebruik te maken van de expertise van Wageningen UR en deze toe te passen binnen het HAO onderwijs.
Producten
Leefomgeving
Omgevingsgericht ondernemen met natuur en landschap

- Projectcode: BO-11-001-019
- Link naar projectinformatie
- Looptijd: 2015 - 2016
De sociaal economische betekenis van agrarisch natuur- en landschapsbeheer neemt toe. Doel van dit project is ontwikkelde kennis over Groen ondernemen met natuur en landschap in de agrarische sector door te laten stromen naar het groen onderwijs.
Van groene grondstoffen naar biobased materiaal
- Projectcode: BO-20-011-013
- Link naar projectinformatie
- Looptijd: juni 2013 - december 2014
Vanuit het onderwijs is er een grote behoeft om aansluiting te vinden tussen het groen en grijs onderwijs op het gebied van Biobased Economy. In dit project worden praktijkvoorbeelden (practica) ontwikkeld van groene grondstoffen naar biobased materialen voor het CBBE en de Hogescholen.
Aquacultuur

- Projectcode: BO-20-011-020
- Link naar projectinformatie
- Looptijd: januari - december 2014
De doelstelling van het project is het aanleveren van bouwstenen voor het ontwikkelen van lesmateriaal voor specialist dierhouderij zoute aquacultuur. Hierin worden aspecten behandeld noodzakelijk om een dierlijke productiecyclus duurzaam, technisch en economisch uit te voeren.
Meer informatie
De sociaal economische betekenis van agrarisch natuur- en landschapsbeheer neemt toe. Docenten willen daarom in hun curriculum aandacht geven aan de mogelijkheden voor inpassing van natuur- en landschapsbeheer en biodiversiteit, zowel vanuit de bedrijfseconomische kans als vanuit de beheerskant. Doel van dit project is ontwikkelde kennis over Groen ondernemen met natuur en landschap in de agrarische sector door te laten stromen naar het groen onderwijs.
Producten
- Omgevingsgericht ondernemen met natuur en landschap Vrolijk, Maarten, Hogeschool Inholland (2016)
- Omgevingsgericht ondernemen met natuur en landschap Vrolijk, Maarten, Citaverde Horst (2016)
- Omgevingsgericht ondernemen met natuur en landschap Vrolijk, Maarten, Boer en Natuur midden Limburg (2016)
- Brochure Boeren met natuur; natuurbeheer met boeren. De winst van echte samenwerking
- Laat de varkens los : nieuw perspectief voor boer en landschapsbeheer in Overijssel, Livestock Research Wageningen UR 2013
- Brochure Groen Ondernemen met Veehouderij
- Brochure Innoveren met weidevogels
- Brochure Echt Overijssel
- Boeren voor Natuur, Hoe werkt het en wat levert het op? rapport Alterra 2013
- Brochure Natuurlijk boeren, Best practices op Brabantse natuurgronden, LBI 2011
- Website Portal omgevingsgericht ondernemen
- Brochure Landschappelijk verantwoord ondernemen
- E-brochure Verdienmodellen natuurinclusieve landbouw
- Factsheet MKBA Stadslandbouw
- Consumentenbeelden op groei multifunctionele landbouwbedrijven
- Brochure Verbindingsmaatlat voor de landbouw
- Brochure Producten van de boerderij in de stad. Mogelijkheden voor afhaalpunten voor lokale producten
- Brochure Samenwerking in de multifunctionele landbouw 'als antwoord op een snel veranderende omgeving'
- Brochure Samen ondernemen. Handboek samenwerking in de (multifunctionele) landbouw
- Rapport De meerwaarde van multifunctionele landbouw in krimpgebied Noordoost-Groningen
- Rapport De Groene Trekker: wensen van burgers voor de multifunctionele landbouw
- Brochure Een echte boerderij met een echte boer : de verbinding van agrarische productie met multifunctionele landbouw
- Brochure: Nieuwe diensten in de multifunctionele landbouw
- Brochure: Het verbinden van werelden: Strategieën voor de multifunctionele landbouw
- Brochure: Food & Fun op de boerderij : consumentenpercepties - hoe beleven consumenten multifunctionele 'biologische' landbouw
- Brochure Kansenscanner multifunctionele landbouw : kansen voor uzelf - mogelijkheden voor uw bedrijf en voor uw omgeving
- Rapport Agrarische bedrijfsvoering en biodiversiteit Kansrijke gebieden, samenhang met bedrijfstypen, perspectieven
- Rapport Natuur als onderdeel van het product
- Brochure Natuur als erfgoed, agrarisch natuurbeheer als venster op verbreding
- Verdienmodellen voor natuur-inclusieve landbouw; samen stappen zetten, WUR 2016
- Projectresultaten, zoekvraag Groen Kennisnet
Meer informatie
Producten
- Projectresultaten, zoekvraag Groen Kennisnet
Lesmaterialen
- BOGO van groen grondstoffen naar biobased materialen. Van stro naar melkzuur, 2013
- BOGO van groen grondstoffen naar biobased materialen. Van melkzuur naar polymeren, 2013
- BOGO van groene grondstoffen naar biobased materialen : van zetmeel tot plastic, 2013
- BOGO van groene grondstoffen naar biobased materialen : eigenschappen van polymelkzuur, 2014
Gastcolleges
- Biobased materialen, Karin Molenveld 2013
- Biobased Economy, Ben van den Broek 2013
- Biobased Economy, Ben van den Broek 2013
- Plastics and biocomposites, Ben van de Broek 2013
- Design challenges with Biobased Plastics, Frans Kappen
- From renewable monomer to polymer, Rutger Knoop 2013
Rondleidingen
- Biobased economy : rondleiding Wageningen UR FBR - VHL Ben van den Broek, 2013
- Biobased economy : rondleiding Wageningen UR FRBR-HvA, Ben van de Broek, 2013
- Wageningen UR Food & Biobased Research : rondleiding Wageningen UR FBR-HAN, Ben van de Broek 2013
- Biobased economy : Rondleiding Wageningen UR FBR - Windesheim, Ben van den Broek\ 2013
Maatschappelijke Kosten en Baten Analyse (MKBA) in het groene onderwijs

- Projectcode: BO-11-001-015
- Link naar projectinformatie
- Looptijd: januari - december 2014
Wageningen UR heeft samen met Witteveen+Bos een MKBA Stadslandbouw uitgevoerd. (MKBA staat voor Maatschappelijke Kosten Baten Analyse.) Doel van dit project is tools voor het onderweijs te ontwikkelen om jonge professionals te leren werken met dit instrument.
De Landschapssleutel in het Groene Onderwijs en daarna

- Projectcode: BO-11-001-016
- Link naar projectinformatie
- Looptijd: januari - december 2014
De Landschapsleutel is een digitaal hulpmiddel voor abiotische onderbouwing bij het opstellen van inrichtings- en beheerplannen en het uitvoeren van een knelpuntenanalyse voor bestaande natuur. In dit project wordt een verbeterde versie ontwikkeld voor gebruik in het Groene onderwijs.
Vernieuwende initiatieven in natuur en beheer

- Projectcode: BO-11-001-017
- Link naar projectinformatie
- Looptijd: januari - december 2014
Het project ‘Vernieuwende Initiatieven in Natuur en Beheer’ produceerde ondermeer films voor het groen onderwijs, waarin burgers en groene vakmensen wetenschappelijke kennis onder woorden brengen.
Meer informatie
Producten
- De kunst van het kiezen met Maatschappelijke Kosten en Baten analyse, Uitnodiging workshopmiddag 2014
Meer informatie
De Landschapsleutel is een digitaal hulpmiddel voor abiotische onderbouwing bij het opstellen van inrichtings- en beheerplannen en het uitvoeren van een knelpuntenanalyse voor bestaande natuur, op basis van een Landschapsecologische Systeemanalyse (LESA) voor terrestrische systemen en een knelpuntenanalyse voor aquatische elementen. In dit project wordt een verbeterde versie ontwikkeld voor gebruik in het Groene onderwijs.
Producten
- De Landschapsleutel Online, Alterra 2015
Meer informatie
Producten
- Projectresultaten, zoekvraag Groen Kennisnet
Binnenstebuitenbos in Diepenheim (Overijssel)
- Binnenstebuitenbos Initiatiefnemer Angelique Bovenschutte
- Interview Binnenstebuitenbos Wethouder Zwanenburg (Hof van Twente)
- Interview Binnenstebuitenbos Ambtenaar Bas Schuite (Hof van Twente)
- Interview Binnenstebuitenbos Hovenier Johan Geerdink
- Interview Binnenstebuitenbos Leerkracht Marijke Kranenberg (OBS Stedeke)
Boermarke Essen en Aa’s (Groningen)
- Interview Boermarke Essen en Aa’s Initiatiefnemer Bert Wilzing
- Interview Boermarke Essen en Aa’s Initiatiefnemer Jan Loots
- Interview Boermarke Essen en Aa's En Ecohydroloog Paul Hendriks (Waterschap Essen en Aa's)
- Boermarke Essen en Aa's Beheerder Hein Kuiper (Staatsbosbeheer)
Rotterdam
- Interview Hangende boom Docent Freek Rurup (Hogeschool Van Hall Larenstein)
- Interview Hangende boom Kunstenaar Daan van Geijlswijk
- Interview Dobberend bos Kunstproducent Jeroen Everaert
Gastcolleges
- College Inleiding op project en colleges Aalbers, C.B.E.M. (2014)
- College Ecologisch zelfbeheer - een casus Kruit, J. (2014))
- College Complexiteit en gebiedsontwikkeling Timmermans, W. (2014)
- College Participatieve planning in gebiedsprocessen Steingröver, E. (2014).
- College Reflectie op casus Eva Lanxmeer vanuit Meervoudige Democratie Pleijte, M. (2014)
- College Sociale effecten van groene burgerinitiatieven Luttik, J. (2014)
- College Toepassing Beleidsarrangementenbenadering op initiatieven burgers en kleine bedrijven in groen Aalbers, C.B.E.M. (2014)
- College Wie spreekt de taal van de natuur. Burgers en deskundigen verstaan we elkaar? Buijs, A.E. (2015)
- Gastcolleges BOGO-project “Vernieuwende initiatieven in natuur en beheer: tussen overheid, actieve burgers en natuurbeheerders” 2014
Publicaties
- Toepassing Beleidsarrangementen-benadering op initiatieven burgers en kleine bedrijven in groen Aalbers, Carmen (2014)
- Wie spreekt de taal van de natuur. Burgers en deskundigen verstaan we elkaar? Buijs, Arjen (2015)
- Het dobberende bos in Rotterdam Everaert, J. , Aalbers, C.B.E.M. (2015) Wageningen : Alterra Wageningen UR en het Ontwikkelcentrum
Laatste wijziging aan dit dossier:
14 februari 2020
Bron foto's: Shutterstock, Pixabay, Thinkstock