Dossier
Schmallenbergvirus
In december 2011 kwamen er bij de Gezondheidsdienst voor Dieren meldingen binnen van misvormingen bij pasgeboren lammeren. Het bleek te gaan om een nieuwe dierziekte bij schapen en koeien in Nederland: het Schmallenbergvirus. In 2016 lijkt het virus opnieuw op te duiken.
Schmallenbergvirus
Het virus is genoemd naar de Duitse plaats Schmallenberg, waarop 18 november 2011 bij runderen het eerste geval van een besmetting met het tot dan toe onbekende virus werd vastgesteld.
Verspreiding
Het Schmallenbergvirus hoort tot de vector-overdraagbare virusziekten. Het virus wordt via knutten overgedragen van dier op dier. Ook runderen, geiten, en wilde herkauwers kunnen worden besmet of spelen een rol bij het in stand houden van een infectie.
Schapen en geiten
Bij schapen leidt het Schmallenbergvirus tot vroeggeboorten, dode en misvormde lammeren. De lammeren laten ernstige afwijkingen zien zoals kromme poten, vastzittende gewrichten, kromme ruggen, gedraaide nekken en afwijkingen aan de hersenen.
Lees meer
Door deze ziekte ontstaan aangeboren afwijkingen. Het virus verspreidt zich in 4 tot 6 dagen tijd in het lichaam en kan bij de ongeboren vrucht schade toebrengen aan het centraal zenuwstelsel.
In Nederland verspreidde het virus zich snel vanaf de zomer in 2011. Vanaf december 2011 werden de eerste afwijkende kalveren en lammeren geboren. Er volgde een meldplicht waardoor deze dieren voor sectie werden binnengebracht bij GD.
In 2016 werd opnieuw een besmetting van het Schmallenbergvirus in Nederland aangetroffen.
Het RIVM heeft na onderzoek geen aanwijzingen gevonden dat ook mensen met het Schmallenbergvirus kunnen worden besmet.
Meer informatie
- Meer Schmallenberg dan vorig jaar, Artikel Nieuwe Oogst februari 2021
- Snelle verspreiding schmallenbergvirus bepaalde plan van aanpak, promotieonderzoek Anouk Veldhuis, 2016
- Afwijkend kalf door schmallenberginfectie in Oost-Vlaanderen GDD, oktober 2016
- Schmallenbergvirus actief in Nederland GDD, oktober 2016
- Schmallenberg virus : technical and scientific studies, rapport Central Veterinary Institute of Wageningen UR 2014
Lees meer
Knutten zijn kleine bijtende insecten die tot het geslacht Cullicoides horen. In Nederland komen diverse knuttensoorten voor. Ze zijn vooral vooral actief in de zomermaanden. Het virus kan zich in de knut vermenigvuldigen wanneer de temeperatuur hoger is dan 15°C. Knutten spelen ook een rol bij de overdracht van blauwtong.
Meer informatie
- Dierziekteonderzoekers vinden nieuwe knuttensoort, Natuurbericht, februari 2015
- Blauwtong dossier Groen Kennisnet
Lees meer
De geboorte gaat vaak moeizaam, levend geboren lammeren zijn niet levensvatbaar. De ooien zelf vertonen geen ziekteverschijnselen.
Meer informatie
- Schmallenbergvirus bij kleine herkauwers, Gezondheidsdienst voor Dieren GDD
Koeien
Bij koeien zijn na infectie meestal niet veel uitwendige verschijnselen te zien. De belangrijkste symptomen van het Schmallenbergvirus hier zijn hoge koorts en diarree. Verder is er sprake van een sterk dalende melkproductie.
Detectie
Het Schmallenbergvirus is nog niet in zijn geheel geïsoleerd. Wel is al duidelijk dat het Schmallenbergvirus veel overeenkomsten vertoont met het Akabanevirus. Het Akabanevirus is een bekende ziekteverwekker bij herkauwers in Azië en Australië.
Situatie elders
Ook in onze buurlanden en andere EU-landen- is het Scmallenbergvirus aangetroffen.
Lees meer
- Schmallenbergvirus Rund, Gezondheidsdienst voor Dieren (GD)
Lees meer
Lees meer
Schmallenbergvirus in buurlanden
- Situatie in Belgie (VILT)
- Website Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen FAVV (België)
- Videopodcast Schmallenbergvirus (TiHo)
- Reportage Duitsland (ARD)
Overig buitenland
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Meer video
- Schmallenberg virus, nieuwsitem gemaakt door Klas 2E Carmel College januari 2012
Meer publicaties
- Tasks in case of an outbreak; example Schmallenberg virus presentatie Ruth Bouwstra, CVI, 2012
- Schmallenberg virus: technical and scientific studies, rapport Central Veterinary Institute of Wageningen UR, 2014
- Beheersing van het Schmallenbergvirus, artikel Tijdschrift voor Diergeneeskunde, november 2013
- Vragen en antwoorden over het Schmallenbergvirus, 14 februari 2012
- Kamerbrief Schmallenbergvirus, 21 december 2011
- Publicatie/publications Schmallenbergvirus, CVI
Meer informatie
- Gezondheidsdienst voor Dieren (GD)
- Schmallenbergvirus bij kleine herkauwers Gezondheidsdienst voor Dieren (GD)
- Schmallenbergvirus Rund, Gezondheidsdienst voor Dieren (GD)
- Dossier Schmallenbergvirus, Agriholland
- Factsheet Schmallenbergvirus, LEI, onderdeel Wageningen UR, 2012
- Welzijn schapen, dossier Groen Kennisnet
- Vragen en antwoorden over het Schmallenbergvirus, Rijksoverheid
Laatste wijziging aan dit dossier:
30 december 2019