
Dossier
Bemesting in de boomkwekerij
Efficiënt bemesten levert niet alleen voordeel op voor het milieu, maar bespaart ook geld. De gebruiksnormen voor bemesting in de boomkwekerij hebben consequenties voor de bedrijfsvoering en vragen om goede keuzes ten aanzien van organische stofbemesting, stikstof- en fosfaatbemesting.

Mestwetgeving
In 2006 is de nieuwe mestwetgeving ingevoerd. Het doel daarvan was om te voldoen aan de Nitraatrichtlijn (50 mg nitraat/l grondwater). Daarnaast is de Kaderrichtlijn Water (KRW) van kracht waarbij ook kwaliteitseisen aan het oppervlaktewater worden gesteld.
Maatregelen
De kwekers van de gewasgroepen, vruchtbomen, Buxus, coniferen en rozen, hebben aangegeven dat de stikstof bemestingsadviezen, en daarmee de gebruiksnormen, verouderd zijn. Er loopt onderzoek om de adviezen aan te passen. De norm voor vruchtbomen is tijdelijk verhoogd.
Toepassing
De stikstofgebruiksnormen voor de boomkwekerij zijn relatief laag. Hierdoor is het voor de kwekers noodzaak om zo efficiënt mogelijk om te gaan met de toegestane stikstofgebruiksruimte De behoefte aan stikstof verschilt per gewas(groep).
Lees meer
Sinds 2010 is de fosfaatnorm afhankelijk van de fosfaattoestand van de bodem. Daartoe moet het Pw getal worden bepaald.
Meer informatie
- Haal meer uit de bemesting Brochure PPO
- Informatie over mestwetgeving Mestportaal
Lees meer
Bemesten is de bodem en gewassen van nieuwe voedingsstoffen voorzien. Gebruikte meststoffen in de boomkwekerij zijn onder andere: compost, dierlijke mest, groenbemesters en kunstmest. Het gebruik en effect van de mest hangt af vean het bodemtype en het gewas.
Meer informatie
- Overzicht meststoffen, artikel Boom in business, 2016
- Bomen hoeven echt geen 100 ton stalmest, artikel Sierteelt&Groenvoorziening, augustus 2017
- Het loont om de juiste meststoffenmix tot op de bodem uit te zoeken' : kweker Van der Aalst zegt zijn investeringen in gecoate meststoffen makkelijk terug te verdienen, artikel Boom in Business, 2017
- Betere kwaliteit plant met minder werkzaamheden : de roep om meer efficiëntie bij bemesting in de volle grond is hiermee gehoord, artikel Boom in Business, 2017
Lees meer
De in de bodem aanwezige minerale stikstof is beschikbaar voor opname door het gewas. Als de vrijgekomen stikstof niet wordt opgenomen kan het door uitspoeling verloren gaan. Het is daarom belangrijk de bemesting af te stemmen op de behoefte van het gewas. Teveel geeft uitspoeling en is geldverspilling. Te weinig geeft een lagere opbrengst, zowel in hoeveelheid als kwaliteit.
Voor de hoogte van de fosfaatnorm wordt een onderscheid gemaakt tussen de fosfaattoestand hoog, neutraal en laag. De toestand wordt bepaald op basis van het Pw getal. De overheid stelt voor dat in 2015 de fosfaatnorm varieert van 50 - 75 kg P2O5/ha in afhankelijkheid van de fosfaattoestand.
De fosfaatbehoefte van de meeste boomkwekerijen is relatief laag. De voorgestelde verlaging lijkt dan ook geen beperkingen op te leveren. Een belangrijke uitzondering hierop zijn de vaste planten. In een verkenning is aangegeven dat de fosfaatbehoefte van een aantal vaste planten soorten hoog is. Er bleek dat met het gerooide product wordt meer fosfaat afgevoerd dan volgens de regelgeving mag worden aangevoerd.
In de boomkwekerijsector wordt grote waarde gehecht aan het organische stof gehalte in de bodem. Daarom worden grote hoeveelheden organische mest toegediend. In de sector werd al veel gebruik gemaakt (groen)compost. De regelgeving heeft toediening van de relatief mineraal arme meststof bevorderd.
Meer informatie
- Haal meer uit de bemesting Brochure PPO
- Informatie over mestwetgeving Mestportaal

Gebruiksnormen
Er zijn gebruiksnormen voor de toediening van stikstof, fosfaat en dierlijke mest.
- Stikstof (N)
Hoogte norm afhankelijk van bodemtype en het gewas. - Fosfaat (P2O5)
Hoogte norm afhankelijk van de fosfaattoestand van de bodem. - Dierlijke mest
Maximaal 170 kg stikstof en 85 kg fosfaat per ha met dierlijke mest.
Om
de hoeveelheid werkzame stikstof te berekenen wordt de totale
hoeveelheid toegediende stikstof vermenigvuldigd met een
werkingscoëfficiënt.

Meer informatie
- Uit de mest- en mineralenprogramma's : geleide bemesting in de boomteelt: hoe zinvol is het meten van N-min? Brochure PPO
- Uit de mest- en mineralenprogramma's : kosteneffectieve maatregelen-pakketten voor aangescherpte normen: sector boomteelt Brochure PRI
- Mest- en mineralenkennis voor de praktijk
- Nutriënten boomteelt (Poster)
- Best practices bemesting boomteelt (Telen met toekomst)
- Overzicht meststoffen, artikel Boom in business, 2016
- Proeven boomkwekerij in beeld, artikel Sierteelt&groenvoorziening, 2018
Actueel
Recente berichten Groen Kennisnet
Lees meer
Voor het vaststellen van de gebruiksnormen zijn de bestaande bemestingsadviezen gebruikt die voor iedere sector beschikbaar zijn.
Meer informatie
- Gebruiksnormen mest, informatie RVO
- Uit de mest- en mineralenprogramma's : geleide bemesting in de boomteelt: hoe zinvol is het meten van N-min? Brochure PPO
- Uit de mest- en mineralenprogramma's : kosteneffectieve maatregelen-pakketten voor aangescherpte normen: sector boomteelt Brochure PRI
- Mest- en mineralenkennis voor de praktijk
- Nutriënten boomteelt (Poster)
- Best practices bemesting boomteelt (Telen met toekomst)
- Overzicht meststoffen, artikel Boom in business, 2016
- Proeven boomkwekerij in beeld, artikel Sierteelt&groenvoorziening, 2018
Laatste wijziging aan dit dossier:
4 september 2019
Foto: Wageningen UR