Dossier
De groene stad
Wereldwijd trekken steeds meer mensen van het platteland naar stedelijke gebieden. Ook in ons land dijen steden telkens verder uit wat veelal ten koste gaat van de groene buffers in en om de stad.

Landschapsfuncties integreren
Het met elkaar verweven van verschillende soorten landgebruik brengt niet alleen ruimtelijke voordelen met zich mee, maar kan bovendien bijdragen aan een gezondere en inspirerende leefomgeving.

Stadsecologie
De eigenschap van groen in de stad die wel onomstotelijk vastligt is de belangrijke ecologische functie. Steden zijn voor vele dier- en plantensoorten een thuis. Een stad kan gezien worden als een landschap op zichzelf met uiteenlopende groeiomstandigheden voor planten en habitattypen voor dieren.

Stadslandbouw
Het vergroenen van de stad kan letterlijk opgevat worden als het aanleggen van groene/blauwe aders in een stadsomgeving. Echter, de term vergroenen omvat ook een duurzamere manier van leven en produceren in een stadse omgeving. Stadslandbouw is hier een goed voorbeeld van.
Lees meer
Zo kan het aanleggen van groenstroken binnen de bebouwde kom voordelen opleveren op het gebied van bijvoorbeeld waterberging of het terugdringen van fijnstof. Dit soort groene/blauwe diensten worden ook wel ecosysteemdiensten genoemd en dragen bij aan een mooiere leefomgeving.
Er wordt gezegd dat een groene omgeving bovendien gezondheidsvoordelen oplevert. Op welke manier en op welke schaal dit het geval is, is vooralsnog niet wetenschappelijk vastgelegd, omdat deze effecten veelal pas te meten zijn over een lange tijdspanne. Er wordt echter wel telkens meer ingezet op het integreren van groen in het dagelijks leven (in kinderopvang, zorg, etc.). Dit blijkt een positief effect te hebben.
Meer informatie
- Groen loont met TEEB Stad, brochure, 2012
- De waarden van de groene ruimte in de stad, van Hall Larenstein, 2012
- Groene luchtkastelen, VPRO Tegenlicht, 2014
- Groene stad, Kennis Online, oktober 2012
- Vitamine G: effecten van een groene omgeving op gezondheid, welzijn en sociale veiligheid, wetenschap met beleid, beleid met wetenschap, 2005
- Groen en gezondheid van stadsbewoners, samenvatting G2 onderzoek, 2009
- Operatie Steenbreek, Duurzaam Den Haag
Lees meer
De diversiteit in bouwstijl en bouwmateriaal, het relatief warme klimaat, het hoge voedselaanbod, etc. zorgen ervoor dat er relatief veel planten en dieren voorkomen in de stedelijke omgeving.
Meer informatie
- Vleermuizen en insecten profiteren van groen netwerk Den Haag, artikel Vakblad Natuur Bos Landschap, november 2012
- Groen voor klimaat, brochure Alterra, 2008
- Daarom groen!, literatuurstudie INBO, 2012
- Stadsecologie, een verkenning, artikel Vakblad Natuur Bos Landschap, 2006
- Schapen in de stad, Binnenlands Bestuur, 2008
- Biodiversiteit in tuin en plantsoen, Brochure Plant Publicity Holland, 2010
- Inheemse en uitheemse plantensoorten in stad en landschap, rapport De Groene Stad, 2011
- De Wilde Stad, film over stadsnatuur van Amsterdam, 2019
Lees meer
Door voedsel te produceren binnen de stad sla je twee vliegen in één klap:
- Stadsbewoners worden zich weer bewust van de herkomst van hun voedsel.
- Transportkosten en de daaraan gekoppelde CO2-uitstoot worden gereduceerd.
Meer informatie
- Stadslandbouw: nieuwe ronde, nieuwe kansen, presentatie Wageningen UR, februari 2014
- Reuring rond stadslandbouw, rapport Netwerkstad Twente, 2013
- Kennisknooppunt stadslandbouw informeert en verbindt: stadslandbouw in de groei, artikel Stadswerk magazine, 2017
- Uitdagingen voor duurzaam beheer en gebruik: fruitbomen in de openbare ruimte, artikel vakblad Groen, 2017
- Groenten uit de stad, artikel Agora magazine, 2016
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan

Eco-engineering
Een goed voorbeeld van het integreren van landschapsfuncties is eco-engineering, waarbij groen wordt opgenomen in het bouwontwerp van gebouwen. Hierbij kan gedacht worden aan groene gevels en daken.
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan

Gerelateerde dossiers
- Portaal Groen en Welbevinden, portaal Groen Kennisnet
- Valorisatie biomassa uit natuur en landschap, dossier Groen Kennisnet
- Biobased Economy, dossier Groen Kennisnet
- Functies van stedelijk groen en beplantingskeuze, dossier Groen Kennisnet
- Verdienmodellen Natuur, dossier Groen Kennisnet
Lees meer
Groot voordeel aan deze manier van bouwen is dat het ruimtetechnisch makkelijk ingepast kan worden. Daarnaast levert het klimatologische voordelen op voor zowel binnen als buiten het gebouw door een vermindering van respectievelijk instraling en reflectie van zonlicht.
Meer informatie
- De bouw kleurt groen: 25 jaar groendaken, P+ bouwtrends, juni 2011
- Een vergelijkende studie naar verticaal groen, artikel Sierteelt & Groenvoorziening, oktober 2013
- Ecosysteemdiensten van groene daken en gevels, rapport PPO-WUR, 2013
- Reader Groenweb Eco Engineering - Groene Daken
- Reader Groenweb Eco Engineering - Groene Gevels
- De strategie rond dak - en gevelgroen, literatuurstudie M. Hop en J. Hiemstra, 2017
- Ontwerprichtlijnen klimaatbestendig groen in de stad, factsheet WUR, 2018
Links
- Haal meer natuur in je tuin, KNNV vereniging voor veldbiologie
- Greenlight District Amsterdam, studentenverslag Wageningen University, 2014
- De Groene Stad
- Tijdelijke duurzame energie, brochure Tijdelijk Anders Bestemmen, 2014
- Stedelijk Gebied, De Groene Ruimte
- Stad + Groen, website en tijdschrift
- Groen in de stad, dossier Wageningen University and Research
- Klimaat in de stad, dossier Wageningen University and Research
- Lesmateriaal Biobased Economy, Kennisnet Biobased Economy
Actueel
Recente berichten Groen Kennisnet
Laatste wijziging aan dit dossier: 23 mei 2019
Foto: Brecht Caspers