Kringlooplandbouw

Beleid

In de kringlooplandbouw wordt in de visie van de minister zo zuinig mogelijk omgegaan met de beperkte ruimte en grondstoffen. Akkerbouw, veehouderij en tuinbouw gebruiken daarom grondstoffen uit elkaars ketens en reststromen uit de voedingsmiddelenindustrie en voedingsketens. Er komt zo min mogelijk afval vrij en de uitstoot van schadelijke stoffen is zo klein mogelijk

Actueel

Recente berichten Groen Kennisnet

Bodemkwaliteit

De bodemstrategie vormt de basis voor het realiseren van kringlooplandbouw. Het doel van het Nationaal Programma Landbouwbodems, zoals beschreven in die strategie, is dat in 2030 alle landbouwbodems duurzaam worden beheerd. Een duurzaam beheerde bodem is de basis voor een goede waterkwaliteit, biodiversiteit en het draagt met de vastlegging van koolstof bij aan de klimaatopgaven.

Lees meer

In een stelsel van kringlooplandbouw gebruiken akkerbouw, veehouderij en tuinbouw in de eerste plaats grondstoffen uit elkaars ketens en reststromen uit de voedingsmiddelenindustrie en voedingsketens. Die circulaire ketens kunnen verschillend zijn ingericht: binnen een bedrijf, een regio, Nederland of grensoverschrijdend. Het motto is: lokaal wat kan, regionaal of internationaal wat moet. Resten uit de agrarische sector en de voedselketen (gewasresten, voedselresten, procesafval, mest, compost) worden opnieuw benut of verwerkt tot nieuwe (hulp)producten.

- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan

Binnen kringlooplandbouw kun je verschillende themas' onderscheiden:

Bodemkwaliteit, als basis voor de kringlooplandbouw;
Bemesting, met circulaire grondstoffen;
Diervoeding, met circulaire grondstoffen;
De verbinding met klimaat, als belangrijke randvoorwaarde;
De verbinding met biodiversiteit, als belangrijke randvoorwaarde;
De verbinding met de consument, als belangrijke randvoorwaarde.

Maar er zijn meer aspecten belangrijk zoals het gebruik van zij- en reststromen voor de bio-economie, het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, antibiotica en diergeneesmiddelen; waterkwaliteit en -kwantiteit beheer; vernieuwing van verdienmodellen voor boeren en de keten; borging van voedselveiligheid en uitbraak van ziektekiemen etc.

Publicaties

Landbouw, natuur en voedsel: waardevol en verbonden: Nederland als koploper in kringlooplandbouw, Visiedocument LNV september 2018
Voedselbeleid in transitie : inzicht in belemmeringen voor kringlooplandbouw, rapport Wageningen Economic Research 2019
Goed boeren kunnen boeren niet alleen, Rapport Taskforce verdienvermogen kringlooplandbouw oktober 2019
Het bewerkstelligen van een transitie naar kringlooplandbouw, notitie Wageningen University & Research 2019
Samen de kringlopen sluiten, artikel Wageningen World december 2019
Kringlooplandbouw en de wetten van de economie, blog Wageningen University & Research juni 2019
Realisatieplan Visie LNV: Op weg met nieuw perspectief, Ministerie van LNV – juni 2019
Nederland als koploper in kringlooplandbouw : vraagt om kennis en innovatie met impact! LNV-ambtelijkwerkdocument juni 2019
De beleving van de transitie naar kringlooplandbouw, onderzoeksrapport Motivaction Intenational B.V juni 2019
Verslag van een dialoog over biodiversiteit en kringlooplandbouw, april 2019
Advies opzet monitoring en evaluatie kringlooplandbouw Notitie Wageningen University & Research 2018
Technische Briefing Kringlooplandbouw, Wageningen University & Research 2019
Van marge naar mainstream: Kringlooplandbouw in Noord-Nederland, WUR, Boerenverstand & ETC 2019
Import en export van het Nederlandse agrocomplexen de impact van kringlooplandbouw, rapport Wageningen Economic Research 2019
Belemmeringen in de mestwetgeving die de omslag naar kringlooplandbouw afremmen, Wageningen University & Research 2019
Kringlooplandbouw in de praktijk, Analyse en aanbevelingen voor beleid, rapport LBI 2019
Hoe sluiten we de kringlopen?: vijf experts geven invulling aan landbouwvisie regering, artikel Resource, oktober 2018
Circularity in agricultural production, Mansholt Lecture Wageningen University & Research 2018
Meer publicaties over kringlooplandbouw

Links

Kringlooplandbouw.nl, website
Kringlooplandbouw, dossier Wageningen University & Research
Kringlooplandbouw blog, Wageningen University & Research

Meer actualiteit

Recente berichten Groen Kennisnet

Meer over bodemkwaliteit

Het areaal landbouwgrond in Nederland bedraagt ongeveer ongeveer 1,85 miljoen hectare, dat is ongeveer de helft van de totale oppervlakte grond in Nederland. Behoud en verbetering van de bodemkwaliteit zijn van groot belang z om de hoogwaardige agrarische productie in Nederland op de lange termijn te kunnen handhaven. Daarnaast is versterkign van de bodemkwaliteit van belang voor maatschappelijke opgaven:

klimaatopgave: meer koolstofvastlegging;
klimaatadaptatie: betere waterbuffering bij extreme droogte en neerslag;
betere waterkwaliteit: reinigend vermogen van de bodem;
grotere biodiversiteit: ondergrondse biodiversiteit is mede bepalend voor de bovengrondse biodiversiteit.

- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan

Publicaties

Nationaal programma landbouwbodems, kamerbrief Minister LNV 25 april 2019
Brief Bodemstrategie Tweede Kamer, kamerbrief Minister LNV 23 mei 2018
Naar een Actieagenda voor Duurzaam Agrarisch Bodembeheer, brochure Wageningen Research december 2018
Prikkels voor duurzaam bodembeheer in de Nederlandse landbouw, Naar een betere balans tussen voedselproductie en andere ecosysteemdiensten van de bodem, rapport Wageningen Environmental Research december 2018
Instrumenten voor duurzaam bodembeheer, rapport Wageningen University & Research, 2018
Publicaties over duurzaam bodembeheer
Kringloop sluiten door gras te telen: serie kringlooplandbouw in de praktijk: de bodem, artikel Veeteelt, oktober 2018

Dossiers Groen Kennisnet

Emissies

De uitstoot van schadelijke stoffen moet zoveel mogelijk beperkt worden, dat kan gaan om broeikasgassen, meststoffen of chemische bestrijdingsmiddelen. Om aan de klimaatdoelstellingen te voldoen, moet de Nederlandse landbouw moet de uitstoot van broeikasgassen verminderen.

Daarnaast wil de overheid dat het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen zo veel mogelijk wordt beperkt. In 2030 moet de land- en tuinbouw betaan uit een duurzame productie met weerbare planten en teeltsystemen, waardoor ziekten en plagen veel minder kansen krijgen.

Mestbeleid

shutterstock_264467135_tracktor_zaaien_bbb8c8cc_530x357.jpg

In de kringlooplandbouw gaat het om behoud van nutriënten in het voedselsysteem: de nutriëntenkringloop. Nutriënten zijn nodig om voeding te geven aan mens, dier en plant. Emissies en afval vormen de belangrijkste verliezen van nutriënten. Emissie- en afvalreductie is ook nodig om de druk op de leefomgeving te verminderen.

Herziening van het mestbeleid moet er toe leiden dat nutriënten in mest goed worden benut. Dit is cruciaal voor het behalen van waterkwaliteitsdoelen, maar biedt ook kansen voor bodemverbetering.

Diervoeders

shutterstock_641393104_koeien_voer_stal_7193bc89_530x357.jpg

Om de voer-mestkringloop in 2030 meer gesloten te krijgen, moeten je voeders en meststoffen hergebruiken, anders gebruiken of efficiënter gebruiken. Daarbij kun je ook reststoffenvan van de oogst, van de veehouderij of van humane consumptie beter gebruiken.

Omdat Nederland voor ongeveer driekwart van de behoefte aan plantaardige eiwitten afhankelijk is van invoer, is het nodig dat boeren zelf meer eiwitrijke gewassen gaan telen en dat er alternatieve eiwitbronnen en technologieën worden ontwikkeld.

Meer over emissies

Broeikasgassen

Het klimaatakkoord geeft een belangrijke impuls aan de overgang naar kringlooplandbouw. In het Klimaatakkoord staan de ambitieuze doelen. Nederland moet de uitstoot van CO₂ in 2030 verminderen van ruim 220 miljoen ton per jaar (1990) naar 113 miljoen ton. Ook voor de landbouw is er een opgave om de uitstoot van broeiksasgassen zoals CO₂ methaan en lachgas te verminderen. In 2030 moet er een balans zijn tussen de uitstoot van broeikasgassen aan de ene kant en de vastlegging van broeikasgassen en productie van hernieuwbare energie én biomassa aan de andere kant.

In het klimaatakkoord zijn afspraken gemaakt over

afname van methaan in de melkvee- en varkenshouderij;
afname van broeikasgassen in de glastuinbouw;
afname van emissies in landgebruik (veenweide, landbouwbodems en natuur en bos).

Publicaties over klimaat

Klimaatakkoord, Rijksoverheid juni 2019
Doorrekening ontwerp-Klimaatakkoord, Centraal Planbureau maart 2019
Effecten ontwerp Klimaatakkoord, Planbureau voor de Leefomgeving, mei 2019

Dossiers Groen Kennisnet

Gewasbescherming

De ‘Toekomstvisie Gewasbescherming 2030’,is een gezamenlijk document van de rijksoverheid en belanghebbenden. De ambitie is dat de land- en tuinbouw in Nederland in 2030 bestaat uit een duurzame productie met weerbare planten en teeltsystemen, waardoor ziekten en plagen veel minder kansen krijgen en het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen zo veel mogelijk kan worden voorkomen. Bij gebruik van gewasbescherming, gebeurt dit als geïntegreerde gewasbescherming, meet nagenoeg geen emissies of residuen.

Publicaties gewasbescherming

Toekomstvisie gewasbescherming 2030, rapport rijksoverheid april 2019
Visie bloembollensector ‘Op naar een Vitale Teelt in 2030’, KAVB, 2017
Ambitie plantgezondheid 2030: gezonde teelt, gezonde toekomst, brochure LTO Nederland, 2017

Dossiers Groen Kennisnet

Meer over mestbeleid

De minister van LNV heeft het initatief genomen voor een fundamentele herbezinning van het mestbeleid. Dat moet de transitie naar kringlooplandbouw ondersteunen. Zo zal dit beleid ertoe moeten bijdragen dat nutriënten in mest goed worden benut. Dit is cruciaal voor het behalen van waterkwaliteitsdoelen, maar biedt ook kansen voor bodemverbetering. De herziening van het mestbeleid wordt opgepakt in samen hang met aandachtsgebieden als bodem, klimaat, mestmarkt en biodiversiteit.

Publicaties

Maatregel op de Kaart: Kansrijke landbouwmaatregelen per perceel voor schoner grond- en oppervlaktewater, artikel H2O 2020
Antimicrobiële resistentie en residuen van diergeneesmiddelen (antibiotica) in een circulaire veehouderij Tegengaan van verspreiding via mest en milieu, rapport Wageningen Livestock Research november 2019
Quickscan: belemmeringen in de mestwetgeving die de omslag naar kringlooplandbouw afremmen : Notitie opgesteld op verzoek van de vaste commissie voor LNV, Wageningen University & Research 2019
Herbezinning Mestbeleid: startbijeenkomst 12 dec 2018 Infographic
Voortgang en resultaten diverse onderwerpen mestbeleid, kamerbrief 3 april 2019
Aanpak herbezinning mestbeleid, Kamerbrief Minister Schouten, 23 oktober 2018
Mest, een waardevolle grondstof, brochure Wageningen Livestock Research 2019
De betekenis van mestverwerking in een circulaire economie, rapport Wageningen Economic Research 2019
Mestproductie door de veestapel, 1986-2017, Compendium voor de leefomgeving 2018
Herbezinning mestbeleid, website
Belemmeringen in de mestwetgeving die de omslag naar kringlooplandbouw afremmen, Wageningen University & Research 2019
Van rotte mest naar rijpe mest: serie kringlooplandbouw in de praktijk: mest, artikel Veeteelt, november 2018
Strategiekaart kunstmestarm Boeren, Praktijknetwerk Kunstmestloos Boeren op Veen en Klei 2011

Dossiers Groen Kennisnet

Meer over diervoeders

De EU en Nederland zijn voor ongeveer driekwart van hun behoefte aan plantaardige eiwitten afhankelijk van invoer. Het grootste deel hiervan wordt gebruikt voor diervoeder om dierlijke eiwitten te produceren. Deze situatie is uiteindelijk niet houdbaar vanwege onder andere de grote vraag naar plantaardig eiwit elders in de wereld. Daarom is het nodig dat we in Nederland en elders in Europa zelf meer eiwitrijke gewassen gaan telen en dat we alternatieve eiwitbronnen en technologieën gaan ontwikkelen.

Daarnaast zijn isecten, schimmels en bacteriën onderschatte nieuwe eiwitbronnen. Ze kunnen gemakkelijk groeien op reststromen die voor mens en dier ongeschikt zijn.
Zeewier heeft de potentie dé duurzame eiwitbron van de toekomst te worden: het gehalte aan hoogwaardige eiwitten is hoog en concurreert niet met schaarse landbouwgrond.kringl

Publicaties

Kringlooplandbouw is streven naar optimale voerefficiëntie, bericht Verantwoorde Veehouderij 18 november 2019
Peer review Nederlandse beschikbaarheid en vraag naar voedsel, veevoer en biomassa voor non-food in 2030 en 2050, rapport Wageningen Food & Biobased Research, januari 2019
Welke mogelijkheden zijn er in Nederland om meer diervoeders te produceren? rapport WUR Livestock Research oktober 2019
Kansrijke eiwitgewassen Eindrapportage veldproeven 2018, rapport Louis Bolk Instituut 2019
Eerst ruiken, voelen en kijken,dan pas rekenen, serie kringlooplandbouw in de praktijk: voer, artikel Veeteelt, februari 2019
Fokken op een bedrijfsspecifieke koe : serie kringlooplandbouw in de praktijk : de koe. artikel Veeteelt april 2019
Kansen in feed voor reststromen, artikel Food & Nutrition, april 2017
Verbeteren ruwvoerproductie met de Ruwvoerscan, artikel V-focus, 2016
Eigen eiwit in opkomst : alternatieve eiwitbronnen, artikel Veeteelt, november 2017
Interesse in lokaal geteelde soja neemt toe: veredeling sojarassen vraagt aandacht, artikel Akker magazine, 2016
Hoogwaardig eiwit oogsten van eigen bodem, artikel Veeteelt, september 2012
Naar 100% regionaal eiwit: kansen en knelpunten voor eiwitrijke veevoergrondstoffen, rapport Raad voor Regionaal Veevoer, 2016
Insecten in veevoer: 'onbekend maakt onbemind', artikel Pluimveeweb, april 2017
Doorbraak moet nog komen: insecten in veevoer, artikel V-focus, 2015

Kringlooplandbouw

Beleid

Actueel

Bodemkwaliteit

Lees meer

Publicaties

Links

Meer actualiteit

Recente berichten Groen Kennisnet

Meer over bodemkwaliteit

Publicaties

Dossiers Groen Kennisnet

Emissies

Mestbeleid

Diervoeders

Meer over emissies

Broeikasgassen

Publicaties over klimaat

Dossiers Groen Kennisnet

Gewasbescherming

Publicaties gewasbescherming

Dossiers Groen Kennisnet

Meer over mestbeleid

Publicaties

Dossiers Groen Kennisnet

Meer over diervoeders

Publicaties

Dossiers Groen Kennisnet

Video's

Recente publicaties

Meer video's

Meer publicaties

Laatste wijziging aan dit dossier: