
Dossier
Nieuwe technieken plantenveredeling
In de plantenveredeling vindt op dit moment zeer snelle innovatie plaats. Een deel van deze innovatie is onderdeel van een maatschappelijk debat. Dit dossier bevat lesmateriaal om nieuwe wetenschappelijke kennis en inzichten door te laten stromen naar verschillende niveaus in het Groene onderwijs. Ultiem doel is jongeren zodanig van kennis te voorzien dat zij zelf een goed onderbouwde mening kunnen formuleren over kansen en risico’s van gebruik van nieuwe technieken in de veredeling, en daarmee ook een bijdrage kunnen leveren aan genoemd maatschappelijk debat.
Genetische modificatie - introductie

Inhoud lesmateriaal
- Link HBO (Engels) GM - intro EN PDF
- Link HBO (Engels) GM - intro EN, PowerPoint presentatie
- Link MBO (Nederlands) GM - intro MBO, PDF
- Link MBO (Nederlands) GM - intro MBO, PowerPoint presentatie
GM maatschappelijk debat

Inhoud lesmateriaal
- Link HBO (Engels) GM maatschappelijk debat EN, PDF
- Link HBO (Engels) GM maatschappelijk debat EN, PowerPoint
- Link MBO (Nederlands) GM maatschappelijk debat MBO PDF
- Link MBO (Nederlands) GM maatschappelijk debat MBO, PowerPoint
Literatuur: zie onder GM toepassingen
GM toepassingen

Inhoud lesmateriaal
- Link HBO (Engels) GM toepassingen EN, PDF
- Link HBO (Engels) GM toepassingen EN, PowerPoint
- Link MBO (Nederlands) GM toepassingen MBO, PDF
- Link MBO (Nederlands) GM toepassingen MBO, PowerPoint
Literatuur
- Engineered Crops: Experiences and Prospects, The National Academies Press, 2016
- Global status of commercialized biotech/GM crops, ISAAA, 2016
- Sustainability of current GM crop cultivation: review of people, planet profit effects of agriculture production of GM crops, based on the cases of soybean, maize and cotton, Plant Research International Report, 2011
- Duurzaamheid van de huidige genetisch gemodificeerde gewassen: effecten van de teelt van genetisch gemodificeerde soja, maïs en katoen op People, Planet en Profit, Plant Research International Wageningen, 2011
- Sustainability of current GM crop cultivation: effects of the cultivation of GM soybean, maize and cotton in terms of people, planet, profit, Plant Research International, 2011
- Crop to wild gene flow: does more sophisticated research provide better risk assessment?, Environ Sci Policy, 2013
- Introgression of crop alleles into wild or weedy populations, Annual Review of Ecology, Evolution and Systematics, 2013
- Transgenic papaya in Hawaii and beyond, Gonsalves, 2004
- Concepts and strategies of organic plant breeding in light of novel breeding techniques, Sustainability, 2017
- Improving the nutritional value of Golden Rice through increased pro-vitamin A content, Nature Biotechnology, 2005
- Wetenschappelijk achtergronddossier genetisch gewijzigde populier, VIB, 2010
Aanvullende literatuur
Co-existentie van GG en
niet-GG gewassen

Inhoud lesmateriaal
- Link HBO (Engels) Co-existentie EN, PDF
- Link HBO (Engels) Co-existentie EN, PowerPoint
- Link MBO (Nederlands) Co-existentie MBO, PDF
- Link MBO (Nederlands) Co-existentie MBO, PowerPoint
Literatuur
Farm-level GM coexistence policies in the EU: context, concepts and developments, EuroChoices, 2016
Outcrossing and coexistence of genetically modified with (genetically) unmodified crops: a case study of the situation in the Netherlands, NJAS Wageningen Journal of Life Sciences, 2006
Aanvullende literatuur
Hybride cultivars

Inhoud lesmateriaal
- Link HBO (Engels) Hybride rassen EN, PDF
- Link HBO (Engels) Hybride rassen EN, PowerPoint
- Link MBO (Nederlands) Hybride rassen MBO, PDF
- Link MBO (Nederlands) Hybride rassen MBO, PowerPoint
Literatuur
Nieuwe technieken

Inhoud lesmateriaal
- Link HBO (Engels) Perspectiefvolle NPBTs EN, PDF
- Link HBO (Engels) Perspectiefvolle NPBTs EN, PowerPoint
- Link MBO (Nederlands) Perspectiefvolle NPBTs MBO, PDF
- Link MBO (Nederlands) Perspectiefvolle NPBTs MBO, PowerPoint
Aanvullende literatuur
Literatuur
- From plant to crop: The past, present and future of plant breeding, VIB, 2016
- Van plant tot gewas: het verleden, heden en de toekomst van de plantenveredeling, VIB, 2016
- Opportunities for products of new plant breeding techniques, Trends in Plant Science, 2016
- Plant breeding techniques: an assessment for organic farming, FiBL Research Institute of Organic Agriculture, 2015
- The plant engineer: Dan Voytas has worked tirelessly to make targeted genome editing of plants a reality, Science, 2016
- Opportunities of new plant breeding techniques, Wageningen University, 2015
- Developing novel techniques: filling the toolbox of precision breeding methods, Prophyta Annual, 2016
- Gezonde voeding, duurzaam geproduceerd: de rol van nieuwe veredelingsmethoden, BLIND editie 48 oma's eten, 2017
- "FasTracking" plum breeding, Agricultural Research, 2011
Regelgeving rondom Genetische Modificatie

Inhoud lesmateriaal
Kwekersrecht en patenten (octrooien)

Inhoud lesmateriaal
- Link naar HBO (Engels) Kwekersrecht en patenten EN, PDF
- Link naar HBO (Engels) Kwekersrecht en patenten EN, PowerPoint
- Link naar MBO (Nederlands) Kwekersrecht en patenten MBO, PDF
- Link naar MBO (Nederlands) Kwekersrecht en patenten MBO, PowerPoint
Literatuur
Nieuwste ontwikkelingen CRISPR/Cas en aanverwant

Inhoud lesmateriaal
De clip geeft een overzicht van de meest recente ontwikkelingen in genome editing m.b.v. CRISPR/Cas.
Publicaties
- CRISPR-Cas - nauwkeurige aanpassing van DNA, dossier Wageningen University & Research
- Wat is CRISPR-Cas en waarom is het revolutionair? De Kennis van Nu maart 2016
- Meer publicaties over CRISPR-Cas, zoekvraag Groen Kennisnet
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Geïnduceerde vroege bloei

Inhoud lesmateriaal
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Reversed breeding

Inhoud lesmateriaal
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Epigenetica

Inhoud lesmateriaal
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Rollenspel

De oprukkende maïsstengelboorder: is gentech een oplossing?
Inhoud lesmateriaal
Doel is te leren om voor- en nadelen van de inzet van insectenresistente Bt-mais goed af te wegen. Aan dit rollenspel nemen deel: een maïsteler, een manager van FrieslandCampina, een verkoper van gewasbeschermingsmiddelen en een actievoerder van Greenpeace. Voor elk van de vier rollen is een informatieblad. Tevens is er een docentenblad.
Disclaimer: dit rollenspel is opgezet voor een onderwijssituatie. De beschreven standpunten van de werkelijke. Voor de precieze beschrijving van de standpunten van FrieslandCampina en Greenpeace verwijzen we naar de website van elk.
Link naar voor MBO en HBO ontwikkeld rollenspel (Nederlands)
Video's
Hieronder vind je een WUR-talk van René Smulders over plantenveredeling.
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Video's genetische modificatie
-
Moleculaire genetica - CRISPR
-
Wat is CRISPR?
-
What is CRISPR-Cas?
-
Genetische modificatie van gewassen.
-
Wat is genetische manipulatie?
-
Is genetische manipulatie van planten een goed idee? (5/5)
-
DuRPh en BioImpuls 2013
-
How are GMOs Made? The Genetically Modified Hawaiian Papaya Case Study
-
Wel of niet GM
-
Aardappel Anders
Klik hier voor een playlist met video's over genetische modificatie
Meer GroenKennisnet
GroenKennisnet heeft dossiers over aanverwante onderwerpen, om je kennis verder te verbreden. Bekijk eens een van de volgende dossiers:
Recente berichten
Foto's: Shutterstock, Wageningen University and Research en Julius Kühn Instituut
Laatste wijziging aan dit dossier: 10-1-2018