Dossier
Terugkeer van de wolf
In heel Europa is de wolf aan een opmars bezig. Na eeuwen van vervolging keert het dier terug, mede dankzij een Europese afspraak om wolven te beschermen.
De wolf (Canis lupus) is een zoogdier dat behoort tot de roofdieren (Carnivora) en de familie hondachtigen (Canidae). De wolf leeft vaak in een groep (roedel) met een sociale hiërarchie. De Europese wolf (Canis lupus lupus) komt voor van Spanje, Duitsland en Scandinavië tot de Chinese steppen. De totale populatie wordt geschat op zo’n honderdduizend dieren.
In Duitsland leven inmiddels meer dan twintig wolvenroedels. Enkele roedels hebben hun leefgebied in de buurt van de Nederlandse grens. Het dier heeft de grens zelfs al een of meerdere keren doorkruist, blijkt uit waarnemingen.
Wettelijke bescherming
Als de wolf naar Nederland komt, is hij beschermd dankzij de Europese Habitatrichtlijn. De wettelijke bescherming van de wolf is een taak van de Rijksoverheid. De uitvoering van het natuurbeleid ligt grotendeels bij de provincies.
Gelijkenis met honden
Wolven mijden mensen en zijn vooral ’s nachts actief. Mocht je denken dat je een wolf in het wild ziet, dan is de kans groot dat het toch een hond betreft.
Hoe herken je een wolf?
De kop en snuit van een wolf zijn breed. De oren hebben een afgeronde top en staan ver uit elkaar. De poten staan recht onder de vrij diepe borst. Honden hebben meestal een smallere borst, waarbij de poten meer aan de zijkant lijken te staan.
Lees meer
De provincies zullen voorlichting geven en eventuele problemen in kaart brengen. Boeren of herders die vee verliezen aan een wolf, krijgen compensatie uit het Faunafonds. Daarin voorziet de Flora- en faunawet. Illegale vervolging van wolven leidt tot hoge straffen. Ook bijvoeren van wolven wordt verboden.
Verder is goede voorlichting heel belangrijk. Mensen hoeven zich namelijk geen zorgen te maken over de komst van de wolf. Wolven zijn namelijk mensenschuw en gaan ons uit de weg.
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
- Welkom wolf!, brochure Landschap VZW IFAW en Wolven in Nederland, januari 2018
- Voorstel voor een wolvenplan voor Nederland. Alterra-rapport, december 2013
- Wolvenspecial van Vakblad Natuur Bos Landschap, december 2013
- Lynxen en wolven. artikel over Natuurbeschermingsrecht in Milieu & Recht, juni 2010
Lees meer
Honden stammen van wolven af en de diersoorten hebben een grote genetische overlap. Vooral hondenrassen als husky, malamut, laika en sommige kruisingen met herdershonden vertonen sterke gelijkenissen met de wolf. Maar er zijn verschillen.
Lees meer
De wolf draagt zijn staart recht en naar beneden. Het einde van de staart is vaak donkergekleurd. De uitwerpselen van een wolf bevatten stukjes bot, hoefjes en haren. De uitwerpselen zijn meer dan 2,5 centimeter dik en 20 centimeter lang. Verse uitwerpselen zijn zwart, oudere zijn grijs of wit.
Meer informatie
Verspreiding in Europa
Alle Europese landen tekenden in 1982 de Bern-conventie om, naast veel andere soorten, de wolf te beschermen. Inmiddels is de wolf aan een herstel in Europa bezig. Hij is teruggekeerd in landen als Zweden, Frankrijk en Zwitserland.
Grensoverschrijdend
In maart 2015 bezocht een wolf vier dagen lang het noorden van Nederland en dit was de eerste zekere wolf in zo'n 150 jaar tijd die Nederland bezocht.. Uit waarnemingen blijkt dat de wolf Nederland al eerder is komen bezoeken.
Eeuwen van vervolging
In heel Europa kwamen vroeger wolven voor. Maar mensen zagen wolven als bedreiging of concurrent en gingen ze steeds intensiever vervolgen.
Lees meer
In 1998 werd in Oost-Duitsland een eerste roedel wolven waargenomen, net als in West-Polen. Deze wolvenpopulaties breiden zich steeds verder uit.
Jonge wolven verlaten hun geboorteroedel na 1 tot 2 jaar. De zoektocht naar een eigen leefgebied duurt maanden en brengt ze meestal tot zo’n 200 kilometer ver. In Duitsland leven inmiddels diverse roedels op zo’n 200 kilometer afstand van de grens met Nederland. Dus de dag dat er een jonge wolf opduikt in Nederland, is waarschijnlijk nabij. Ook kunnen wolven uit Noordoost-Frankrijk via België of Duitsland naar Nederland trekken.
Lees meer
In het voorjaar van 2013 en 2014 is een individuele wolf gesignaleerd in het grensgebied bij het Duitse Meppen en in het voorjaar van 2014 ook bij het Duitse Nordhorn en waarschijnlijk eveneens in Twente.
De eerste wolven in Nederland zijn individuele wolven die voor korte tijd blijven, zoals de wolf die Nederland in maart 2015 bezocht. Een volgende keer kan een individuele wolf een vast territorium vormen, of zelfs een paartje dat samen jongen krijgt.
Tussen december 2017 en januari 2018 is een Duitse vrouwelijke wolf via Nederland naar België gelopen en is daarmee de eerst geregistreerde wolf in België. Lees hier het artikel.
Ook op Nature Today plaatst men regelmatig nieuwsberichten over waargenomen wolven.
Lees meer
In de loop van de 18de en 19de eeuw verdween de wolf uit Nederland, eerst in het westen en in 1775 uit Utrecht. De laatste wolf in Limburg werd in 1869 doodgeschoten.
Twee decennia later was de wolf ook in België en in de Eifel uitgestorven. Uiteindelijk werd de wolf teruggedrongen tot het voormalige Oostblok en de gebergtes van Italië en Spanje.
Meer informatie
- Wolven in Nederland
- Is er ruimte voor wolven in Nederland?, artikel VBNL, 2013
Links
- Wolf verblijft al langere tijd in Midden-Drenthe, artikel Nature Today, 2018
- Wat gaat er veranderen bij de eerste territoriale wolf in Nederland?, artikel Nature Today, 2018
- Wolf A28, artikel Resource, 2017
- Wederom een wolf in Nederland, artikel Nature Today, 2018
- Wolf loopt door Gelders dorp Bennekom, artikel Nature Today, 2018
- Wolf onderweg door Gelderland, artikel Nature Today, 2018
- Wolf doorkruiste Nederland van noord naar zuid, nieuwsbericht WUR, 2018
- Wat gaat er veranderen bij de eerste territoriale wolf in Nederland?, artikel Nature Today, 2018
Actueel
Recente nieuwsberichten op Groen Kennisnet over de wolf
Laatste wijziging aan dit dossier:
20 september 2018
Foto: Thinkstock