Dossier
Terugkeer van de wolf
In heel Europa is de wolf aan een opmars bezig. Na eeuwen van vervolging keert het dier terug, mede dankzij een Europese afspraak om wolven te beschermen.
De wolf (Canis lupus) is een zoogdier dat behoort tot de roofdieren (Carnivora) en de familie hondachtigen (Canidae). De wolf leeft vaak in een groep (roedel) met een sociale hiërarchie. De Europese wolf (Canis lupus lupus) komt voor van Spanje, Duitsland en Scandinavië tot de Chinese steppen. De totale populatie wordt geschat op zo’n honderdduizend dieren.
In Duitsland leven inmiddels meer dan twintig wolvenroedels. Enkele roedels hebben hun leefgebied in de buurt van de Nederlandse grens. In februari 2019 is geconstateerd dat er op de noordelijke Veluwe al 6 maanden een wolvin verblijft. Daarmee is de wolf officieel gevestigd in ons land. Dit is de eerste vestiging van een wolf sinds 150 jaar.
Wettelijke bescherming
De wolf in Nederland is wettelijk beschermd dankzij de Europese Habitatrichtlijn. De wettelijke bescherming van de wolf is een taak van de Rijksoverheid. De uitvoering van het natuurbeleid ligt grotendeels bij de provincies.
Gelijkenis met honden
Wolven mijden mensen en zijn vooral ’s nachts actief. Mocht je denken dat je een wolf in het wild ziet, dan is de kans groot dat het toch een hond betreft.
Hoe herken je een wolf?
De kop en snuit van een wolf zijn breed. De oren hebben een afgeronde top en staan ver uit elkaar. De poten staan recht onder de vrij diepe borst. Honden hebben meestal een smallere borst, waarbij de poten meer aan de zijkant lijken te staan.
Lees meer
De provincies zullen voorlichting geven en eventuele problemen in kaart brengen. Boeren of herders die vee verliezen aan een wolf, krijgen compensatie uit het Faunafonds. Daarin voorziet de Flora- en faunawet. Illegale vervolging van wolven leidt tot hoge straffen. Ook bijvoeren van wolven wordt verboden.
Verder is goede voorlichting heel belangrijk. Mensen hoeven zich geen zorgen te maken over de komst van de wolf. Wolven zijn namelijk mensenschuw en gaan ons uit de weg.
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
- Wolven in Nederland, website
- Welkom wolf!, brochure Landschap VZW IFAW en Wolven in Nederland, januari 2018
- Voorstel voor een wolvenplan voor Nederland. Alterra-rapport, december 2013
- Wolvenspecial van Vakblad Natuur Bos Landschap, december 2013
Lees meer
Honden stammen van wolven af en de diersoorten hebben een grote genetische overlap. Vooral hondenrassen als husky, malamut, laika en sommige kruisingen met herdershonden vertonen sterke gelijkenissen met de wolf. Maar er zijn verschillen.
Lees meer
De wolf draagt zijn staart recht en naar beneden. Het einde van de staart is vaak donkergekleurd. De uitwerpselen van een wolf bevatten stukjes bot, hoefjes en haren. De uitwerpselen zijn meer dan 2,5 centimeter dik en 20 centimeter lang. Verse uitwerpselen zijn zwart, oudere zijn grijs of wit.
Meer informatie
Verspreiding in Europa
Alle Europese landen tekenden in 1982 de Bern-conventie om, naast veel andere soorten, de wolf te beschermen. Inmiddels is de wolf aan een herstel in Europa bezig. Hij is teruggekeerd in landen als Zweden, Frankrijk en Zwitserland.
Grensoverschrijdend
Sinds 2017 bevinden zich continu wolven in Nederland, maar pas sinds begin 2019 is er een wolf meer dan zes maanden aanwezig in ons land. Dat betekent dat deze wolvin de eerste gevestigde wolf in Nederland is na ongeveer 150 jaar. Sinds 2019 zijn er ook andere wolven bijna permanent aanwezig.
Eeuwen van vervolging
In heel Europa kwamen vroeger wolven voor. Maar mensen zagen wolven als bedreiging of concurrent en gingen ze steeds intensiever vervolgen.
Lees meer
In 1998 werd in Oost-Duitsland een eerste roedel wolven waargenomen, net als in West-Polen. Deze wolvenpopulaties breiden zich steeds verder uit.
Jonge wolven verlaten hun geboorteroedel na 1 tot 2 jaar. De zoektocht naar een eigen leefgebied duurt maanden en brengt ze meestal tot zo’n 200 kilometer ver.
Lees meer
De gevestigde wolvin heeft de naam GW998f en haar vestiging wordt bevestigd door middel van analyse van DNA monsters uit met name keutels. Deze wolf komt oorspronkelijk uit een roedel in Babben in Duitsland, circa 600 km van de grens. Zij heeft haar leefgebied op de noord Veluwe. Deze wolvin heeft waarschijnlijk ook een partner, wolf GW893m. Deze wolf leeft sinds kort ook op de Veluwe. Als ze elkaar hebben ontmoet (en dit is erg waarschijnlijk) dan is de kans dat er in mei jongen geboren worden.
Andere gevonden uitwerpselen zijn afkomstig van een andere wolvin (GW960f), zij is ook (bijna) formeel gevestigd op de midden Veluwe.
Tussen december 2017 en januari 2018 is een Duitse vrouwelijke wolf via Nederland naar België gelopen en is daarmee de eerst geregistreerde wolf in België. Lees hier het artikel.
Ook op Nature Today plaatst men regelmatig nieuwsberichten over waargenomen wolven.
Lees meer
In de loop van de 18de en 19de eeuw verdween de wolf uit Nederland, eerst in het westen en in 1775 uit Utrecht. De laatste wolf in Limburg werd in 1869 doodgeschoten.
Twee decennia later was de wolf ook in België en in de Eifel uitgestorven. Uiteindelijk werd de wolf teruggedrongen tot het voormalige Oostblok en de gebergtes van Italië en Spanje.
Meer informatie
- Wolven in Nederland
- Is er ruimte voor wolven in Nederland?, artikel VBNL, 2013
Links
- Mogelijk wolvenwelpjes op de Veluwe, artikel Resource maart 2019
- Wat gaat er veranderen bij de eerste territoriale wolf in Nederland?, artikel Nature Today, 2018
- Wolf verblijft al langere tijd in Midden-Drenthe, artikel Nature Today, 2018
- Wolf A28, artikel Resource, 2017
- Wederom een wolf in Nederland, artikel Nature Today, 2018
- Wolf loopt door Gelders dorp Bennekom, artikel Nature Today, 2018
- Wolf onderweg door Gelderland, artikel Nature Today, 2018
- Wolf doorkruiste Nederland van noord naar zuid, nieuwsbericht WUR, 2018
- Wat gaat er veranderen bij de eerste territoriale wolf in Nederland?, artikel Nature Today, 2018
Actueel
Recente nieuwsberichten op Groen Kennisnet over de wolf
Laatste wijziging aan dit dossier:
17 mei 2019
Foto: Thinkstock