Dossier
Veilig werken met gewasbeschermingsmiddelen
Het is wettelijk voorschrift dat werken met gewasbeschermingsmiddelen geen gevaar oplevert voor de veiligheid en gezondheid van werknemers. De Arbowet en de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden verplichten werkgevers en werknemers zorgvuldig om te gaan met deze middelen. Hoe doe je dat?
Velig werken
Bij onzorgvuldig werken kunnen bestrijdingsmiddelen of gewasbeschermingsmiddelen in het lichaam terechtkomen via inademing, via de huid of door inslikken. Dat kan ook door roken of eten tijdens het werk. Werkgevers zijn verplicht te zorgen voor een veilige werkplek, werknemers zijn verplicht veiligheidsmaatregelen te nemen.
Voorbereiding
Blootstelling aan gewasbeschermingsmiddelen kan al plaatsvinden tijdens de voorbereiding, tijdens het klaarmaken van het middelen of het vullen van de van de spuittank. Een goede voorbereiding begint al eerder en kan onveilig werken voorkomen.
Tijdens de toepassing
De toepassers van gewasbeschermingsmiddelen kunnen zichzelf beschermen door de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen te dragen en niet te eten, roken of drinken. Daarnaast is het ook belangrijk alert te zijn op anderen: omwonenden, passanten.
Lees meer
Blootstelling kan plaatsvinden tijdens het klaarmaken van het middel, het mengen, toepassen of tijdens het reinigen van gebruikte apparatuur. Daarnaast kan blootstelling optreden door het betreden van een behandelde ruimte of door contact met behandelde gewassen.
De overheid vindt een goede bescherming het belangrijk. In de Nota Gezonde groei, duurzame oogst (tweede nota duurzame gewasbescherming periode 2013 tot 2023) schrijft ze dat zowel werknemers als toepassers voldoende kennis moeten hebben van de risico’s. Werkgevers en werknemers zijn beide verantwoordelijk voor goede arbeidsomstandigheden. Werkgevers zijn verplicht te zorgen voor een veilige werkplek, werknemers zijn verplicht veiligheidsmaatregelen te nemen.
Publicaties
- Toekomstvisie gewasbescherming 2030 Ministerie LNV april 2019
- Gezonde groei, duurzame oogst : tweede nota duurzame gewasbescherming periode 2013 tot 2023, Rijksoverheid 2013
- 'Getallen zeggen mensen niks': omgaan met percepties van risico's van stoffen, artikel Chemie magazine, mei 2017
Lees meer
Tips
- Kies het minst risicovolle middel en lees etiket goed (risico’s). Zie voor meer informatie over verschillende stoffen www.fytostat.nl.
- Check of het middel nog wel is toegestaan.
- Let op de vorm. Gebruik liever vloeistof dan een poeder.
- Kies de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen (pbm) zoals filters, handschoenen, kleding. Controleer of ze deugdelijk zijn.
- Bepaal wat de herbetredingstijd van het bespoten gewas is. Is het dragen van pbm nodig?
- Kies een moment waarop er zo min mogelijk kans op blootstelling van anderen is.
- Zorg dat iedereen op het bedrijf op de hoogte is van de risico's van het werken met chemische middelen en welke maatregelen er gelden om risico's te beperken.
- Meng alleen middelen wanneer dat kan.
- Check of je dat middel wel mag toepassen (leeftijd). Personen jonger dan 18 jaar mogen geen middelen met doodshoofd of Andreaskruis verwerken. Kinderen jonger dan 15 mogen niet werken in gewassen die minder dan 14 dagen geleden zijn behandeld.
- Maak de exacte hoeveelheid spuitmiddel klaar, waardoor er niets overblijft.
- Vermijd huidcontact. Draag de persoonlijke beschermingsmiddelen ook bij het klaarmaken van de vloeistof.
Meer informatie
- Goed bezig met middelen : 10 punten plan : Vóór de toepassing
- Spuiten een must? Bescherm bewust! – Brochure Bescherm Bewust
- Middelen affiche Hoveniers
- Toolboxkaarten Bescherm Bewust
- Spuitdoppenkeuze (website)
- Persoonlijke beschermingsmiddelen arboportaal
- Checklist voor veilig spuitwerk Cumela 2014
- Correct gebruik van rugspuiten en handspuiten : afstellen, berekening spuitvloeistof, omgeving en veiligheid, nazorg, artikel Sierteelt&groenvoorziening 2013
- Kies volgelaatsmasker en vervang filter tijdig : Veilig werken met bestrijdingsmiddelen Onder glas 2011
- Goede kleding houdt spuiter gezond Landbouwmechanisatie 2006
- DressCode handig hulpmiddel: internet-naslagwerk voor persoonlijke bescherming bij het spuiten in maïs Grondig 2011
- Persoonlijke bescherming een must bij gewasbescherming: gewasbescherming is een noodzakelijk kwaad Onder Glas 2008
- Periodieke maskercontrole (Filmpje YouTube)
Lees meer
Hou rekening met het weer of veranderende weersomstandigheden. Pas de middelen niet toe bij mist of harde wind (meer dan 5 m/s, meer dan windkracht 3).
Meer informatie
- Veiligheidsinstructies Agroarbo
- Toolbox Gezond Werken met Stoffen arboportaal
- Gewasbescherming glastuinbouw Agroarbo
- Gewasbescherming agrarisch loonwerk Agroarbo
- Arboportaal besctrijdingsmiddelen
- Veilig werken met bestrijdingsmiddelen, milieumeetlat.nl
- Pakket van maatregelen emissiereductie gewasbescherming open teelten (april 2019)
- Duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen Brochure Bayer Crop Science 2015
- Gewasbeschermingsmiddelen: Tips en vuistregels voor de toolboxmeeting, Grondig 2014
- Praktische tips voor beperking van emissie, brochure Telen met toekomst 2009
- Persoonlijke bescherming een must bij gewasbescherming : gewasbescherming is een noodzakelijk kwaad, artikel Onder Glas 2008
- Veilig en Gezond Omgaan met Bestrijdingsmiddelen (Film uit: 1989, YouTube)
Reinigen
Ook na de toepassing is het belangrijk zorgvuldig te blijven werken. Gebruik persoonlijke beschermingsmiddelen wanneer je apparatuur reinigt. Zorg dat het water na de zuivering niet geloosd wordt, maar wordt opgevangen. Zorg voor zorgvuldige afvoer van verpakkingsmaterialen. En reinig ook de persoonlijke beschermingsmiddelen.
- Veilig legen en spoelen: Bayer introduceert easyflow, Grondig, 2015
- Lespakket bescherm u zelf en het milieu; (intranet van Groen Kennisnet, inloggen nodig)
Leermateriaal
- Webquest Glastuinbouw; Chemische bestrijding
- Lespakket bescherm u zelf en het milieu (intranet van Groen Kennisnet, inloggen nodig)
- Wie moet wat in schema, bureau Erkenningen
Actueel
Recente berichten van Groen Kennisnet
Video's
-
Tech Talks Spuittechniek
-
Demonstratie driftreducerende technieken
-
“Juiste keuze maken bij driftreducerende spuittechniek blijkt lastig”
-
Hoe kies je het juiste spuitmasker?
-
Waarom moet je een spuitmasker jaarlijks laten controleren? | Masker controledagen
-
Veilig werken met gevaarlijke stoffen doe je zo
-
Toolboxfilm GevaarlijkeStoffen
-
Driftreductie
-
Mijn veiligheidsbladen - Informatie over het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen
-
Spuitmachine reinigen fruitteelt
Presentaties en casussen
- Presentaties en cases veilig werken met gewasbeschermingsmiddelen
- Veilig werken met gewasbeschermingsmiddelen / presentatie Jurgen Mook (SZW)
- Lezing Veilig werken met gewasbeschermingsmiddelen Jurgen Mook SZW
- Introductie Albert van der Burg Stigas
- Casus: bedrijfsongeval na gebruik toegelaten ontsmettingsmiddel
- Casus zwangerschap en gewasbeschermingsmiddelen - presentatie
- JET-5 Veiligheidsinformatieblad
Laatste wijziging aan dit dossier:
4 maart 2020