
Dossier
Vitale Varkens
Het project Vitale Varkens is onderdeel van "Gezonde Varkenshouderij 2020". In januari 2009 is in opdracht van het Productschap voor Vee en Vlees “Vitale Varkens” gestart. Het doel van dit project, dat loopt tot eind 2014, is de resultaten in de (vlees)varkenshouderij te verbeteren. Deze pagina geeft informatie over dit project en ander praktijkonderzoek in de varkenshouderij.

Behoeften van het varken
Om knelpunten in de varkenshouderij weg te nemen en de sector verder te verduurzamen, is allereerst een inventarisatie gemaakt van de behoeften van het varken. Niet alleen de technische behoeften als voeding en stalklimaat zijn in kaart gebracht. Het gedrag van het varken is geobserveerd. Zo kan men vanuit het perspectief van het varken komen tot het ontwerp van geschikte, meer duurzame stalsystemen.
Lees meer
- Wat wil het varken? Van behoeften naar stalontwerpen (Wageningen UR, 2009)
- Ken de behoeften van het varken voor een juiste keuze van huisvesting (Landbouw en techniek, 2010)

Varkensvoeding
Het dagelijks menu van een varken op een varkensbedrijf bestaat veelal uit droog brokvoer gecombineerd met brijvoer. Het voer is samengesteld uit grondstoffen als soja en maïs. Overige ingrediënten zijn afkomstig uit de restproducten van de voedingsindustrie aangevuld met additieven. Meerdere organisaties werken aan de verdere optimalisatie van varkensvoeding. In het project Vitale Varkens is onderzocht wat de effecten op varkens zijn bij diverse voersamenstellingen en voersystemen op technische resultaten en gezondheid.
Lees meer
- Publicaties over voeding uit het project Vitale Varkens
- Meer kennis over voeding en gezondheid: internationaal voedingssymposium (Varkensbedrijf, 2011)
- Verlagen van eiwit voor gezondere varkens (Varkensbedrijf, 2011)
Fosforbenutting bij biologisch gehouden vleesvarkens, rapport Wageningen Livestock Research, 2017

Diergezondheid
Diergezondheid is een essentieel onderdeel van een varkensbedrijf. Om de gezondheidsstatus van de dieren optimaal te houden, worden diverse maatregelen toegepast. Bijvoorbeeld voor de handhaving van een juist stalklimaat (luchtvochtigheid, staltemperatuur, ventilatie), een lage infectiedruk of te zorgen voor een veilige leefomgeving (om verwondingen te voorkomen). Dierenwelzijn is een belangrijk aandachtspunt om gezondheidsproblemen te voorkomen. U kunt meer over het onderwerp dierenwelzijn lezen op het Dierenwelzijnsweb.
Lees meer
- Vermindering antibioticumgebruik noodzakelijk (Boerenbond Management en techniek, 2013)
- De succesfactoren van een gezond bedrijf (Varkensbedrijf, 2011)
- Natúúrlijk zijn die varkens gezond (GD varken / Gezondheidsdienst voor Dieren, 2009)
- Kruiden verdringen antibiotica
- Checklist bigvitaliteit, (WUR, 2018)
- Protocol: zorg rondom geboorte, (WUR, 2018)
- Stalboekje Varkens 2016 : handboek voor natuurlijke diergezondheidzorg met kruiden en andere natuurproducten,(RIKILT, 2017)

Duurzame varkensstallen
Zowel in het project Vitale Varkens als daarbuiten is en wordt veel nagedacht over duurzame varkensstallen. Men houdt rekening met dierlijke behoeften, beschikbare ruimte, maatschappelijke wensen, milieueisen en wetgeving. Dat deze behoeften prima te combineren zijn, blijkt uit meerdere rapporten over stalontwerpen.
Lees meer
- Veehouderijsystemen voor gezonde dieren én gezonde mensen, kan dat? (Rapport Wageningen UR, 2013)
- Mooie en innovatieve varkensstallen (College van rijksadviseurs, 2011)
- Methodisch ontwerpen voor een integraal duurzaam houderijsysteem voor zeugen en biggen (Rapport Wageningen UR, 2010)
- Innoveren in huisvesting mét en vanuit de praktijk (V-Focus, 2014)
- Betaalbaar innoveren in de varkensstal (Groeien, 2013)
Milieumaatregelen
De varkenshouderij is een belangrijke producent van ammoniak. Daarnaast ervaart de omgeving de geur van varkens veelal als onprettig. Er zijn diverse onderzoeken uitgevoerd om de uitstoot van deze ongewenste gassen en geuren in te perken. Zoals mest en urine scheiden en hergebruiken, installatie van luchtwas- en ventilatiesystemen en de warmteproductie van de varkens gebruiken.
Lees meer
- Kosten besparen door te durven investeren; CO2 opslaan in de bodem (Pig Business, 2013)
- Energiebesparing en betere gezondheid door luchtterugwinsystemen (Pig Business, 2013)
- Nieuw stalsysteem vermindert emissie (Management & Techniek, 2012)
- Techniek om het mestprobleem op te lossen in zicht (Kennis Online, 2010)
- Dossier Veehouderij en Luchtkwaliteit
Technische resultaten
Binnen het project Vitale Varkens zijn diverse onderzoeken gedaan ter verbetering van de technische resultaten van de sector. Zij hielden hierbij zoveel mogelijk rekening met de belangrijkste schakels in de keten.
Lees meer
- Effect van genetische aanleg en geboortegewicht op de technische resultaten van biggen en vleesvarkens (Rapport Wageningen UR Livestock Research, 2013)
- Economische en technische kengetallen in het moderne varkensbedrijf (Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling, 2013)
- Monitoring kengetallen geeft extra inzicht (Schakel in succes, 2013)
- Op weg naar 1000 gram groei (Rapport Wageningen UR Livestock Research, 2009)
Maatschappelijk verantwoorde varkenshouderij
In 2025 wil de overheid dat de gehele varkenssector duurzaam produceert. Diverse organisaties, waaronder de Samenwerkende Vleesveeketen en Wageningen UR hebben diverse aspecten van de keten belicht. Varkensvlees dient op een maatschappelijk verantwoorde manier geproduceerd te worden. Hierbij is rekening gehouden met de behoeften van het varken, maatschappelijke wensen, milieu eisen en haalbaarheid van de doelstellingen.
Lees meer
- Recept voor duurzaam varkensvlees (LTO Nederland, NVV, COV, 2013)
- Rapport Varkansen (Wageningen UR, 2010)
- Burger wil natuurlijk gedrag varken zien (Pig Business 2, 2013)
Laatste wijziging aan dit dossier:
4 mei 2018
Foto: Thinkstock