Dossier
Voedselbossen
In voedselbossen wordt landbouw met natuur gecombineerd voor een duurzame voedselproductie. Het is een biodivers systeem dat ook nog eens voor voedselproductie zorgt.
Een voedselbos is een door mensen gecreeëerde plantengemeenschap (planten, bomen en struiken) met een extreem hoog aantal eetbare soorten. De biodiversiteit, (ecologische) veerkracht en productiviteit (van biomassa) van een voedselbos zijn hoog. Een voedselbos is volledig zelfvoorzienend en klimaatbestendig.
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Voedselbossen
Voedselbossen zijn een vorm van permacultuur. In de jaren `70 van de vorige eeuw kwam het principe voor permacultuur op: een duurzame manier om te voorzien in voedsel, drinkwater, energie, huisvesting en sociale verbinding.
Hoe ziet een voedselbos eruit?
Het geheim van een succesvol voedselbos is dat je de natuur het werk laat doen. Niet spitten, wieden, schoffelen, maar de grond de rust gunnen die nodig is om een gezond bodemleven te ontwikkelen.
Voorbeeldprojecten
Over de hele wereld worden voedselbossen gerealiseerd. In Nederland zijn ook al enkele intiatieven uitgevoerd. Het eerste voedselbos is opgezet in Groesbeek (het Ketelbos), maar ook in bijvoorbeeld de provincie Flevoland wordt er al volop gewerkt aan voedselbossen.
Lees meer
Het woord permacultuur is een samenvoeging van permanente agricultuur en permanente cultuur. Het uitgangspunt is een duurzame samenwerking tussen mensen, planten en dieren. Het is in feite een vorm van ecosysteemdiensten. Permacultuur is gebaseerd op de natuurlijke kringlopen, processen en ritmes in de natuur en het diereigen gedrag en probeert die te imiteren binnen een landbouwbedrijf.
Meer informatie
- Voedselbosjes, website IVN
- Voedselbossen: een landbouwsysteem met veel potentie Artikel Landschap 2020
- Welke rol hebben voedselbossen in de landbouw van de toekomst? EOS, 2020
- 'Durf gewoon de gok te nemen om een voedselbos aan te leggen' artikel Boomzorg 2019
- Eetbaar groen : Meer dan noten rapen, Innovaties in stad & land 2019
- Voedselbosbouw: de kiemfase voorbij, artikel Vakblad natuur bos landschap 2018
- Handboek bosomvorming : van dennenbos naar voedselbos : praktische stappen op weg naar een bossysteem in balans, ogeschool Van Hall Larenstein 2018
- Een bos om op te eten, artikel Slow Food magazine, april 2016
- Puike paddestoel : bos als lopend buffet, artikel Slow Food magazine, oktober 2015
- Permacultuur: een verkenning, Vlaamse overheid | Departement Landbouw en Visserij, 2015
- Het Voedselbos, publicatie Glenn Callens 2013
- Groen goud, documentaireserie VPRO Tegenlicht 2012
Factsheets Agroforestry
- Factsheet agroforestry 1 Bomen planten op landbouwgrond, wat mag ik? Wageningen University & Research 2018
- Factsheet agroforestry 2 Biodiversiteit vergroten, hoe doe ik dat?, Wageningen University & Research 2019
- Factsheet Agroforestry 3 Klimaatcompensatie met agroforestry, wat is mogelijk?, Wageningen University & Research 2019
- Factsheet Agroforestry 4 Agroforestry, wat levert het financieel op?, Wageningen University & Research 2019
Lees meer
Er worden meer ecologische principes van een natuurlijk bos ingezet, zoals het plannen en planten in meerdere lagen, van hoge bomen tot lagere struiken in de halfschaduw, met klimmers en kruipende planten als extra lagen.
Meer informatie
- Eten uit een voedselbos Nederland Voedselland, 2020
- VoedselNatuur : onderzoek naar de potentie van voedselbossen bij natuurontwikkeling en in de verbetering van de waterhuishouding, Hogeschool Van Hall Larenstein 2019
- Risicobeoordeling van voedselbossen als introductieroute voor invasieve plantensoorten, rapport Radboud Universiteit, Nijmegen 2019
- Nieuwe verdienmodellen ten behoeve van bos en natuurbeheer: zie jij hier brood in?, artikel vakblad Groen, 2017
- Voedselbossen en het water-, bodem- en klimaatsysteem, presentatie Van Hall Larenstein KCNL 2019
- Bodemactiviteit en landgebruik : de bodem van Voedselbos Ketelbroek in vergelijking met een akker en een natuurgebied, Hogeschool Van Hall Larenstein 2018
- Voedselbossen van belang voor biodiversiteit, artikel de Levende Natuur, 2017
- Reportage in het bos van de toekomst, artikel VBNL, december 2016
- Planten biografieëen van eetbare bomen en struiken in voedselbossen, publicatie in opdracht van foodforestry netherlands, 2014
- De 7 lagen van een eetbare bostuin, website Permacultuur Nederland
Lees meer
Meer informatie
- Ook een Voedselbosje?, website IVN
- Stappen voor het opzetten van een gemeenschappelijk voedselbos in je eigen buurt : handboek voor actieve burgers, Hogeschool Van Hall Larenstein 2019
- Van bos tot bord: een onderzoek naar de mogelijkheid van productie-voedselbossen in het Noord Brabantse natuurnetwerk, rapport De Brabantse Milieufederatie, 2017
- Landgoed Welna: op weg naar een nieuwe economische drager, scriptie D. Franke, 2017
- Rotterdams Forest Garden Netwerk, website
- Projecten website foodforestry.nl
- Eetbaar Nijmegen, website
- Voedselbossen in Flevoland: iconen van verzoening tussen natuur, stad en landbouw, projectvoorstel NMFF, 2014
- Het eerste voedselbos in Nederland: nieuw perspectief voor duurzame voedselproductie, artikel Ekoland, 2013
Andere duurzame concepten
Er zijn ook andere concepten waarbij landbouw wordt gecombineerd met natuur. Agroforestry (een mix van landbouw en houtteelt) is er hier een van. Maar er zijn ook initiatieven op kleinere schaal, zoals stadslandbouw, buurtmoestuinen en pluktuinen.
Video's
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Actueel
Recente berichten Groen Kennisnet
Recente publicaties
-
Bouwstenen voor beleidsontwikkeling Agrofood Noord-Brabant 2040
-
Agroforestry in de akkerbouw : Ondernemers en hun zoektocht naar een passend ontwerp
-
5 Factsheet Agroforestry - Agroforestry; wat zijn de mogelijkheden van mechanisatie? : Handreiking voor agrarisch ondernemers die bomen willen planten op hun bedrijf
-
Van A naar Biodiversiteit : Op weg naar een natuurinclusieve landbouw
Lees meer
- Dossier Stadslandbouw, Wageningen University and Research
- Zoekvraag stadslandbouw op Groen Kennisnet
- Dossier Stadslandbouw, website GroeneRuimte
- Wildplukwijzer, website
- Voedsel Anders: naar eerlijke en duurzame voedsel- en landbouwsystemen, website
- Polyculturen in biologische fruitteelt Artikel Ekoland 2020
Links
Meer video's
-
Agroforestry - Piet Hermus plant hagen aan op zijn akker.
-
Op weg naar Agroforestry Kwaalburgse Hoeve
-
Op weg naar Agroforestry Hannehoeve
-
Eerste voedselbos op akker in Noordoostpolder van start
-
Hybride fruitbomen in je voedselbos
-
Instructies Nazorg Aanplant Voedselbos
-
Workshop Bedrijfskundige realiteit van voedselbossen
-
Voedselbos, Fransjan (Omgevingsvlog IJsselkaravaan 2021)
-
Voedselbos in rijen
-
Instructies aanplant voedselbos
Meer actualiteit
Berichten Groen Kennisnet
Recente publicaties
-
Bouwstenen voor beleidsontwikkeling Agrofood Noord-Brabant 2040
-
Agroforestry in de akkerbouw : Ondernemers en hun zoektocht naar een passend ontwerp
-
5 Factsheet Agroforestry - Agroforestry; wat zijn de mogelijkheden van mechanisatie? : Handreiking voor agrarisch ondernemers die bomen willen planten op hun bedrijf
-
Van A naar Biodiversiteit : Op weg naar een natuurinclusieve landbouw
-
Voor dry cider hoef je niet meer naar Engeland
-
Financiering voor duurzame landbouwbedrijven : Geld aantrekken op de sociale en ecologische waarden die jij als boer creëert
-
Typologie van boeren in Flevoland : Een verkenning van typen boeren die het anders willen
-
Agroforestry, wat levert het financieel op? : Handreiking voor agrarisch ondernemers die bomen willen planten op hun bedrijf
-
Prosumptie in de polder: een verkenning van de zelf voedsel producerende consument in Almere
-
Bomen planten, combineren met landbouw, wat mag ik?
Laatste wijziging aan dit dossier:
8 februari 2021
Bron introfoto: Robert Vartanov