Dossier

Vogelgriep

Vogelpest, ook wel vogelgriep of aviaire influenza genoemd, wordt veroorzaakt door verschillende griepvirussen die verwant kunnen zijn aan het menselijke griepvirus. Het is vooral voor kippen en kalkoenen een zeer besmettelijke ziekte.

- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan

Office use 150 DPI-shutterstock_52388143_kip_pluimvee.jpg

Vogelgriep

Vogelgriep, vogelpest of aviaire influenza wordt veroorzaakt door het aviaire influenzavirus. Van dit virus zijn voor pluimvee ziekteverwekkende of virulente vormen bekend, maar er zijn ook niet- ziekteverwekkende vormen bekend.

Overdracht

Het virus, dat de ziekte veroorzaakt, kan honderd dagen overleven bij een temperatuur rond het vriespunt. Bij hogere temperaturen kan het virus veel langer overleven, afhankelijk van het type virus, de temperatuur en het fysisch milieu.

Aanpak

Wanneer er een besmetting van vogelgriep gevonden wordt, neemt de Rijksoverheid maatregelen om verspreiding van het virus te voorkomen. Zo is er in 2003 een vervoersverbod van pluimvee ingesteld en een ophok- en afschermplicht.

Lees meer

De ziekteverwekkende vormen veroorzaken aviaire influenza (vogelgriep of vogelpest). Daarvan zijn in Nederland twee uitbraken bekend: in 1926 en 2003. In 2003 betrof het een besmetting met het H7N7 variant. In november werd een besmetting met de variant van H5N8 aangetroffen, een hoogpathogene besmettelijke variant. En in november 2016 werd in Nederland opnieuw een besmetting met deze variant gevonden bij dode watervogels.

De ziekte kan ook worden overgedragen op mensen. Bij de uitbraak van 2003 overleed een Nederlandse dierenarts, die betrokken was bij de ruiming. Een klein risico bestaat dat het virus zich aan zou kunnen passen aan de mens, zodat het gemakkelijk van mens naar mens verspreidt en zo een wereldwijde epidemie kan veroorzaken.

Vogelgriep en vogelpest (aviaire influenza), dossier Wageningen UR
Vijf vragen over vogelgriep in Nederland, artikel GD Pluimvee, december 2016
Vogelgriep, dossier Agriholland
Vogelgriep, dossier NVWA
Onderzoeksinformatie in Narcis
Informatie van het RIVM
Informatie Rijksoverheid
Informatie van Levende Have

Lees meer

Het virus wordt primair verspreid door handel in levende besmette vogels, besmette mest en besmet vlees dat voor voer gebruikt wordt. Maar wilde vogels blijken het virus ook over te kunnen dragen. Daarom is een ophokplicht van pluimvee bij gevonden besmettingen nodig. Dit was nog het geval in 2017, toen werd een bedrijf met vleeseenden in Biddinghuizen geruimd, en gold de ophokplicht in de rest van het land.

Risicoanalyse voor introductie van hoog pathogene aviaire influenza in de Nederlandse commerciële pluimveehouderij, rapport Wageningen Bioveterinary Research januari 2020
Handel in zieke kip houdt vogelgriep in stand artikel Resource 2019
Opgelet voor de hoogpathogene variant van vogelgriep, artikel Management&Techniek 2017
Van ‘vreemde vogels’ en vogelgriep, Infectieziekten bulletin 2017
Verdenking vogelgriep: wat nu?, artikel GD Pluimvee, 2017
"Vogelgriep is voor ons ook spannend", artikel GD pluimvee, 2017
Waar wilde vogels kippen ontmoeten, artikel GD Pluimvee, 2016
Vogelgriepvirus, een blijvend gevaar, artikel Management&Techniek, 2016
Hobbydieren, een risico?, artikel GD pluimvee, 2016
Wilde vogels resistent tegen vogelgriep, natuurbericht, 2014

Lees meer

Bij de recente gevonden besmetting in 2016 heeft de overheid opnieuw een ophok- en afschermplicht ingesteld en aanvullende maatregelen genomen. Voor alle bedrijven die vogels houden die bestemd zijn voor de productie van vlees, eieren of andere producten en voor het uitzetten in het wild.

Pluimveehouders die verschijnselen van vogelgriep bij hun dieren aantreffen, zijn verplicht melden bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Als uit onderzoek blijkt dat er vogelgriep heerst op een bedrijf, start de Rijksoverheid met de bestrijding.

Vaccin

Er is een vaccin ontwikkeld om de dieren preventief te kunnen enten tegen vogelpest. Alleen Nederland en Frankrijk mogen hun pluimvee inenten. Andere landen uit de Europese Unie mogen het vlees en de eieren van deze dieren niet weigeren te importeren. Alleen buitenloopkippen en hobbykippen, eenden en ganzen mogen worden gevaccineerd. Inmiddels is een vaccinatiecampagne begonnen.

Vogelgriep 2020

Ophokplicht commercieel gehouden vogels, nieuwsbericht Rijksoverheid 11 februari 2020

Vogelgriep 2016

Ruimings- en vaccinatiebeleid bij uitbraken van dierziekten, Raad voor Dierenaangelegenheden 2018
Roadmap strategische aanpak vogelgriep : aanbevelingen om het risico in Nederland op uitbraken met hoogpathogene vogelgriep te verkleinen, Rijksoverheid 2018
Eindrapport welzijnscommissie Vogelgriep 2017
Regeling maatregelen beschermings- en toezichtsgebied vogelgriep Biddinghuizen 2016, Rijksoverheid
Kamerbrief over de actuele situatie vogelgriep, Rijksoverheid, 26 november 2016
Kaart vervoersbeperkingsgebied Biddinghuizen 10 km, Rijksoverheid, november 2016
Wijziging van de Regeling maatregelen preventie vogelgriep 26 november 2016
Regeling tot wijziging van de Regeling maatregelen preventie vogelgriep 2016, 14 november 2016
Kamerbrief over vogelgriep in dierenpark in Rotterdam en het aanscherpen van landelijke maatregelen, 14 november 2016
Regeling van de Staatssecretaris van Economische Zaken van 9 november 2016, nr. WJZ/16173311, houdende de vaststelling van een afscherm- en ophokplicht voor gevogelte
Informeren over H5N8 vogelgriep bij wilde watervogels in Nederland en instellen landelijke ophokplicht voor pluimveebedrijven, Kamerbrief 2016
Regeling maatregelen preventie vogelgriep 2016, 10 november 2016
Hygiëneprotocollen bij vogelgriep, NVWA, 2016
Eindrapport welzijnscommissie Vogelgriep, rapport NVWA, 2016

Actueel

Recente berichten op Groen Kennisnet

- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan

Recente publicaties

Laatste wijziging aan dit dossier:

12 februari 2020

Foto: Thinkstock