
Bodem
Een bodem bestaat uit minerale delen, water, lucht en organische stof. Circa 5% van de organische stof bestaat uit bodemleven. Dit bodemleven staat aan het begin van het voedselweb en vormt daarmee de basis voor ons voedsel.
Goed bodembeheer houdt in: goed zorgen voor het bodemleven, want zij reguleren en regelen de voeding voor de plant (nutriëntenkringloop), zorgen voor verbetering van de bodemstructuur en spelen een rol bij ziektewering.
Goed bodembeheer begint bij voldoende voedsel voor het bodemleven; ruige mest, bokashi, gewasresten of compost. Een hoger gehalte aan organische stof is niet alleen belangrijk vanwege het bodemleven, maar vervult meer wezenlijke bodemfuncties zoals watervasthoudend vermogen, vastleggen van CO₂ en goede doorwortelbaarheid van de planten. De wijze van bewerking van de bodem is ook een belangrijke factor om een goede bodemstructuur te behouden.
Lesmateriaal
- Thema: Gezonde bodem, Nemo Kennislink
- Beter bodembeheer, website
- Herkenningskaart Regenwormen, NMI/PPO AGV, 2013
- Bodemgezondheid, dossier Groen Kennisnet
- Groenbemesters, dossier Groen Kennisnet
Artikelen
- Special Natuurinclusieve landbouw, Vakblad natuur bos landschap 2020
- Herstellen van de bodembiodiversiteit: op weg naar een natuurinclusieve kringlooplandbouw, Artikel VNBL april 2020
- Regenwormen in Science : Dier met de grootste totale biomassa ter wereld leeft vooral in gematigde gebieden, artikel Bodem 2019
- Beter bodembeheer Magazine Kennis en inspiratie voor beter bodembeheer in de landbouw, Wageningen University & Research 2019
- Koester de regenworm, artikel V-focus, 2014
- Mest voor weidevogelgebieden in veenweiden : dikke fractie gescheiden drijfmest is alternatief voor ruige mest, artikel V-focus 2016
- Compost power : compost maakt akkerbouw en tuinderij minder afhankelijk van dierlijke mest, artikel Ekoland 2015
- Duurzame melkveehouderij levert meer biodiversiteit op, artikel V-focus 2015
Rapporten en brochures
- De bodem bereikt?!, Rapport Raad voor de leefomgeving en infrastructuur 2020
- Organische stof : breng leven in de bodem : een praktische handleiding voor organische stofbeheer, Van Iperen 2019
- Liever regenwormen dan panda’s in Gelderland, rapport WUR 2020
- eDNA metabarcoding bodemvoedselweb – Holag & Vogelbescherming 2019
- Neveneffecten van niet-chemische onkruidbestrijding in de landbouw, rapport WUR 2019
- Vogelakkers : het effect op de biodiversiteit en de landbouwkundige inpasbaarheid, rapport Louis Bolk Instituut 2019
- Kringlooplandbouw in de praktijk : analyse en aanbevelingen voor beleid, rapport Louis Bolk Instituut 2019
- Planty organic voortgang 2018, rapport Louis Bolk Instituut 2019
- Instrumenten voor duurzaam bodembeheer, rapport Wageningen University & Research, 2018
- Van gepeperd naar gekruid grasland : functionaliteit van kruiden in grasland, rapport Louis Bolk Instituut 2017
- Leve(n) de bodem! De basis onder ons bestaan, Cahier Biowetenschappen en Maatschappij, oktober 2016
- Opstellen van een risicolijst van bestrijdingsmiddelen, rapport Stichting Natuur en Milieu 2016
- Samen met ondernemers naar een weerbare bodem : bodemweerbaarheid in de praktijk, rapport Louis Bolk Instituut 2015
- Verwerken van maaisel voor landbouwkundig gebruik : waarde van compost, bokashi en bermgraskuil als meststof , rapport Louis Bolk Instituut 2015
- De bodem is de basis, Louis Bolk Inistituut 2013
- 30 vragen en antwoorden over bodemvruchtbaarheid, brochure Alterra Wageningen UR 2012
- Duurzaam bodembeheer in de Nederlandse landbouw, Visie en bouwstenen voor een kennisagenda, rapport 2010
- Agrobiodiversiteit, kansen voor een duurzame landbouw, rapport Wageningen Plant Research 2007
Video's
- Bodemprijs, filmpjes Wereld natuur fonds oktober 2019
- Filmpjes bodemgezondheid, playlist YouTube