Afname vogelstand gelinkt aan imidacloprid

De onderzoekers hebben dit afgeleid uit gedetailleerde gegevens over milieufactoren in combinatie met metingen van 15 soorten insectenetende vogels in het boerenland, waarvan de bekendste waarschijnlijk de spreeuw en de boerenzwaluw zijn.

Drie sets gegevens

In het onderzoek dat op 9 juli werd gepubliceerd in het bekende wetenschappelijke tijdschrift Nature, hebben de onderzoekers drie verschillende sets gegevens naast elkaar gezet. In de eerste plaats de tellingen uit het Broedvogel Monitoring Project (BMP). Dit is een monitoringproject van SOVON Vogelonderzoek waarin al sinds 1984 het aantal broedvogels binnen vast omlijnde telgebieden over heel Nederland worden vastgelegd.

Uit dit fijnmazige vogeltelnetwerk bleek al jaren dat het aantal vogels dat afhankelijk is van het boerenland, daalde. Die afname verschilde echter per regio. De andere datasets die werden gebruikt, waren de waterkwaliteitsmetingen van de waterschappen in Nederland en gegevens over het landgebruik van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Duidelijke trend

De trend die uit de gegevens naar voren kwam, was dat het aantal insectenetende broedvogels afnam in gebieden waar de concentratie imidacloprid in het oppervlaktewater boven de 20 nanogram per liter uitkwam. En naarmate de concentratie hoger was, nam het aantal vogels sneller af. Voor de gebieden waar de concentratie hoger was dan 20 nanogram/l en er voldoende gegevens beschikbaar waren, was de afname gemiddeld 3,5% per jaar. Volgens de onderzoekers blijkt dat dit specifieke, plaatselijke patroon van soortenafname pas is ontstaan na de introductie van imidacloprid in Nederland midden jaren negentig.

Hoe het middel precies tot een daling van het aantal insecteneters kan leiden, weten de onderzoekers nog niet. Het kan zijn dat de hoeveelheid voedsel (insecten) daalt, dat de vogels zelf ook last hebben van het gif, of een combinatie hiervan. Het middel imidacloprid, een insecticide uit de klasse neonicotinoïden wordt al langer in verband gebracht met bijensterfte. Vogelbescherming Nederland heeft naar aanleiding van het onderzoek opgeroepen om imidacloprid en andere neonicotinoïden te verbieden.

(Bron foto: Pixabay)