Nieuws

Al 74 essen vermeerderd in zoektocht naar resistente es

De inheemse es wordt ernstig bedreigd door de essentaksterfte. Gelukkig is er een klein percentage essen dat niet gevoelig is. Via www.essentaksterfte.nu kan iedereen waarnemingen doorgeven zodat de beste essen opgespoord kunnen worden. Inmiddels zijn er 74 essen die mogelijk minder vatbaar zijn voor essentaksterfte vermeerderd voor nader onderzoek.

De essentaksterfte wordt veroorzaakt door het vals essenvlieskelkje (Hymenoscyphus fraxineus), een invasieve schimmel. Niet alle essen zijn even gevoelig voor de ziekte; een fractie van alle essen lijkt na zeven jaar essentaksterfte in Nederland zelfs nergens last van te hebben.

Gezonde essen

Sinds eind juni kan het publiek locaties van essen (Fraxinus excelsior) doorgeven met een indicatie van de mate van aantasting op www.essentaksterfte.nu. In drie maanden zijn er 548 meldingen binnengekomen. Hieruit zijn gezonde exemplaren geïdentificeerd die tussen vele dode en aangetaste essen staan. Deze bomen hebben een hogere kans om resistent of tolerant tegen de schimmel te zijn. Deze worden vermeerderd voor nader onderzoek.

Er zijn inmiddels 74 essen geselecteerd en vermeerderd; deze komen voornamelijk uit Flevoland, Gelderland en Noord-Limburg. Hier zitten ook de drie beste bomen uit de genenbank bij, en een aantal uit proefvelden. Ook zijn er essen gemeld en inmiddels vermeerderd in zaadopstanden van de Rassenlijst Bomen, zoals de Maasheggen bij Oeffelt.

Hoe is er vermeerderd?

Om snel meerdere boompjes te krijgen met dezelfde eigenschappen is ervoor gekozen om de bomen door middel van oculeren te vermeerderen. In de periode eind juli tot en met medio augustus hebben Paul Copini en Joukje Buiteveld met collega’s twijgen met blad verzameld uit de kroon van de gezonde essen. De verzamelde takken zijn door een boomkweker op onderstammen gezet. Deze knoppen lopen snel uit en volgend jaar zijn de boompjes van iedere geselecteerde es al circa anderhalve meter hoog. Deze boompjes worden getest op hun vatbaarheid voor de schimmel.

Geef waarnemingen door!

Voor de toekomst van de es is het van belang om een grote ‘pool’ van weinig vatbare bomen te selecteren, zodat een hoge genetische diversiteit wordt gewaarborgd. Hiervoor willen Paul en Joukje eind 2018 in totaal 200 gezonde essen vermeerderd hebben voor nader onderzoek. Er moeten dus nog 126 bomen geselecteerd en vermeerderd worden. Daarom zijn er meer waarnemingen nodig van essen en de mate van aantasting via www.essentaksterfte.nu. Essentaksterfte is eenvoudig te herkennen, informatie hierover vindt u ook op deze website.

(Bron foto: CGN)