Aquaponics op praktijkschaal
Het woord aquaponics is een samentrekking van aquacultuur - de teelt van vis, schelp- en schaaldieren - en hydroponics - de teelt van planten op water. In aquacultuur wordt nu al een brede waaier aan organismen geteeld, zegt Sara Crappé. Zij is onderzoeker bij PCG (Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt) in Vlaanderen en verzorgde op verzoek van Aeres Hogeschool een inspiratiesessie van 20 minuten over Aquaponics.
Duurzame voedselproductie
Tijdens die sessie maakt ze duidelijk dat de teelt en consumptie van vissen en andere producten uit de aquacultuur duurzamer kan. De helft van de visconsumptie in België en Nederland bestaat uit zalm en kabeljauw. Beide soorten zijn hoog trofische soorten: het zijn vleeseters die hoog in de voedselketen staan. Voor een meer duurzame consumptie zou het goed zijn over te stappen op meer herbivore soorten.
Daarnaast is het zo dat door de groei van de wereldbevolking de consumptie van vis toeneemt. Aquacultuur wordt relatief belangrijker omdat de zee voor veel vissoorten al overbevist is. Aquacultuur kan een duurzame oplossing zijn, zo betoogt Crappé, maar dan moet je het wel goed doen.
Recirculatie
Wil je productie en consumptie verduurzamen, dan kun je zoeken naar soorten die minder hoog in de voedselketen staan, dat wil zeggen soorten die een omnivoor of herbivoor voedingspatroon hebben. Je kunt ook een 'recirculation aquaculture system' (RAS) toepassen waarbij voedingsstoffen gerecirculeerd worden. Crappé legt uit hoe zo'n RAS werkt. Een van de stappen in zo'n systeem is het zuiveren van het water via een biofilter waarbij ammoniak wordt omgezet in nitraat.
Omdat veel teelten in de glastuinbouw los van de grond geteeld worden, kun je die teelten combineren met aquacultuur. De belangrijke groentegewassen als tomaat, komkommer en paprika worden veelal op substraat geteeld. En veel bladgewassen als sla worden op water geteeld. Die glastuinbouwbedrijven passen recirculatie toe waarbij ze regenwater opvangen en voedingsstoffen hergebruiken. Omdat je in aquacultuur veel water nodig hebt, is het interessant beide systemen te combineren.
Praktijkschaal
Dat dit op praktijkschaal mogelijk is, maakt Crappé tijdens haar inleiding duidelijk. Een voorbeeld is het 16 hectare groot bedrijf Tomato Masters dat samenwerkt met het visteeltbedrijf Aqua4C dat omegabaars produceert. De koppeling tussen beide bedrijven is er sinds kort. Beide bedrijven zijn op zichzelf losstaande bedrijven die samenwerken. Het moet mogelijk zijn in de toekomst op meer bedrijven samen te werken. Het is het eerste voorbeeld van aquaponics op deze schaal.
(Bron foto: Aeres Hogeschool)