Groen op beton, schadelijk lelijk of nuttig mooi?
Beton is een hard, steen- of rotsachtig materiaal. Daarom zou je in eerste instantie denken dat het net zo makkelijk begroeid raakt met mossen, korstmossen, algen of schimmels als een stuk rots in de natuur. Toch heeft beton chemische eigenschappen die het juist niet zo geschikt maken voor begroeiing. Een van die eigenschappen is dat beton basisch (of alkalisch) is, het tegenovergestelde van zuur. De pH-waarde van beton is ongeveer 13. Ter vergelijking: de pH van kraanwater ligt tussen de 7 (neutraal) en 9 (licht basisch).
Begroeiing en beschadiging
Een zo hoge pH-waarde is overal het algemeen niet geschikt voor begroeiiing. Maar door verschillende omstandigheden kan de pH-waarde aan de buitenkant van het beton dalen, waardoor mossen, algen en korstmossen zich toch kunnen vestigen. In sommige gevallen waar spontane begroeiiing van betonconstructies te zien is, raakt het beton ook aangetast, maar in andere gevallen is dit niet zo. Waarom en onder welke omstandigheden beton wel of niet begroeid raakt, is niet altijd duidelijk. Meer onderzoek is ook nodig om te beoordelen in welke mate begroeiing zorgt voor schade, of dat spontane begroeiing het gevolg is van eerdere schade.
Mogelijke toepassingen
Spontane begroeiing hoeft niet altijd nadelig te zijn. Er zijn ook veel positieve argumenten te bedenken voor begroeiing op beton. Kleurige korstmossen kunnen een gebouw of constructie verfraaien. Volgens sommige onderzoeken kunnen algen en korstmossen de oppervlaktelaag van beton verdichten en daarmee de levensduur verlengen. Begroeiing kan ecosysteemdiensten leveren zoals het vasthouden van regenwater en het afvangen van fijnstof en stikstofoxiden. Meer onderzoek is nodig om het proces van spontane begroeiing te kunnen sturen. Zodat de mate van begroeiing en de onderhoudskosten hiervan in de ontwerpfase al meegenomen kunnen worden.
Voorbeelden
Een voorbeeld van een gebouw waar begroeiing juist onderdeel is van het ontwerp, is het gemeentehuis van Reykjavik. Daarnaast zijn onderzoekers van de Polytechnische Universiteit van Catalonië in Barcelona bezig met de ontwikkeling van 'biologisch beton' met een speciale buitenlaag die water vasthoudt voor begroeiing, gescheiden door een waterdichte laag van het binnenste constructiebeton.
(Bron foto: Pixabay)