Nieuws

Kwelwater vergeten fosfaatbron

Niet de landbouw maar kwelwater en rioolwaterzuiveringsinstallaties dragen fors bij aan overschrijdingen van fosfaatgehalten in het oppervlaktewater. Het fosfaatbeleid lijkt daarom niet aan te slaan.

De waterkwaliteit in Nederland is wat fosfaat betreft niet goed. De hoeveelheden fosfaat die worden aangetroffen in oppervlaktewateren in landbouwgebieden blijven veel te hoog. Strenge bemestingsnormen, een uitvloeisel van de Europese nitraatrichtlijn, hebben gezorgd dat de fosfaataanwending in de landbouw sinds het jaar 2000 met 30 procent is teruggebracht, zo blijkt uit cijfers van het CBS. Maar de fosfaatvervuiling van het oppervlaktewater lijkt maar niet te dalen.

Waterkwaliteit

Volgens het Nederlandse Actieprogramma Nitraatrichtlijn zouden verzadigde gronden, ontstaan door overmatige bemesting een groot aandeel hebben in de fosfaatvervuiling van het oppervlaktewater. Maar officiële metingen voor de Nitraatrichtlijn en de Kaderrichtlijn Water geven een ander beeld te zien, schrijft vakblad V-focus in het artikel ‘Kwel blijkt oorzaak fosfaatoverschot in water’.

De Europese Nitraatrichtlijn is er op gericht de waterkwaliteit te beschermen door verontreiniging van het grond- en oppervlaktewater door nitraten uit de landbouw te voorkomen. Hetzelfde geldt voor fosfaten. Om die doelen te bereiken hebben alle lidstaten actieprogramma’s opgesteld. In Nederland geldt nu het 5e actieprogramma (2014 – 2017) dat gebruik van stikstof- en fosfaten in de landbouw sterk beperkt. Maar het fosfaatbeleid lijkt niet erg effectief, schrijft V-Focus.

Kwelwater

Uit metingen blijkt dat de fosfaatconcentratie in de westelijke helft van Nederland ruim vier keer zo hoog is, dan in de oostelijke helft. Het is daarom aannemelijk, zo concludeert het vakblad, dat 75 procent van de gemeten fosfaten uit andere bronnen dan de landbouw komt.

Naast rioolwaterzuiveringsinstallaties, die een belangrijke bron van fosfaatvervuiling kunnen zijn, kan kwelwater voor fosfaatvervuiling zorgen. Na de laatste ijstijd zijn langs de Nederlandse kust op diverse plekken fosfaatrijk sediment afgezet. Fosfaat uit dit sediment komt op veel plaatsen via kwel naar boven. Zo blijkt uit historische onderzoeksrapporten dat kwelwater fosfaatconcentraties kan bevatten van meer dan 1 mg/l.

Kwel is tegenwoordig een vergeten bron, zo concludeert het vakblad. Het fosfaatbeleid en de systematiek van fosfaatrechten staan op deze manier ver af van de werkelijkheid. Hiemee zijn de waterkwaliteitsdoelen van de Europese Nitraatrichtlijn en de Kaderrichtlijn Water niet te halen.

(Bron foto: Thinkstock)