Landbouw kan CO₂-uitstoot beperken

Om aan de klimaatdoelstellingen te voldoen, moet Nederland in 2030 de uitstoot van CO₂ terugbrengen van ruim 220 miljoen ton per jaar (1990) naar 113 miljoen ton. De sectoren landbouw en landgebruik, waaronder bosbouw, natuurbeheer, veeteelt en tuinbouw, hebben de de uitstoot van broeikasgassen in de afgelopen 25 jaar al met 5 miljoen ton verminderd. De komende komende 10 jaar moet die uitstoot jaarlijks met nog 3,5 miljoen ton verder teruggebracht worden. Wageningen World geeft in het artikel 'Hoe boeren CO₂ kunnen vasthouden' een overzicht van de mogelijkheden.

Notenbomen

Zo laat pluimveehouder Johan Verbeek zijn kippen rondscharrelen op een weiland waar hij 2000 notenbomen heeft geplant. De kippen voelen zich prettig onder bomen, zegt Verbeek in het artikel, maar daarnaast leggen die bomen ook CO₂ vast, zo'n 8 tot 9 ton CO₂ per hectare per. Door noten te planten kan hij bovendien meer inkomsten genereren. Wanneer de bomen na 12 jaar vrucht beginnen te dragen, kun je er jaarlijks zo'n € 4000,- tot € 6000,- per hectare mee verdienen.

Uiteraard kun je met bossen ook CO₂ vastleggen. Het Planbureau voor de Leefomgeving heeft berekend dat de Nederlandse natuur ongeveer 0,6 miljoen ton CO₂ per jaar vastlegt. Dat is maar een fractie van de beoogde vermindering van ruim 100 miljoen ton in 2030. Maar je zou die CO₂-opname kunnen versterken door bossen te verjongen of door op locaties met veel essensterfte meer robuuste soorten als fladderiep en ratelpopulier aan te planten. Op Europees niveau is de relatieve bijdrage van bossen aan de CO₂-vastlegging veel groter, schrijft het Wagenings Universiteitsblad. De Europese bossen compenseren nu al 10% van de totale CO₂- uitstoot. Het plan is om die CO₂-opname te verdubbelen.

Bodem

Je kunt CO₂ ook vastleggen in de bodem. Door beter landgebruik kun je naar een miljoen ton CO₂ vastleggen, schat Wagenings bodemspecialist Peter Kuikman. Dat is ongeveer 1% van de door Nederland afgesproken bijdrage. Op zandgronden kunnen boeren minder diep ploegen waardoor er minder organische stof wordt afgebroken. Maar de laaggelegen veenweidegebieden vragen een andere aanpak. Wil je de oxidatie van veen beperken, dan moet je zorgen dat de grondwaterstand verhoogd wordt. Daarom wordt er al geëxperimenteerd met een hogere grondwaterstand of met onderwaterdrainage.

Naast beperken van de CO₂-uitstoot kan de veehouderijsector ook werken aan verminderen van methaanemissie.. Door mest beter op te vangen, ander ruwvoer, een fokprogramma of weidegang kunnen ze de emissie van methaan verminderen.

Veenweidegebied

Wat de gevolgen van maatregen om de de CO₂-uitstoot te verminderen voor bedrijven zijn, kwam aan bod tijdens een bijeenkomst die Kenniscoöperatie Niscoo op 28 februari organiseerde. Van die kennisbijeenkomst zijn videoregistraties gemaakt. Zo ging WUR-onderzoeker Jan Peter Lesschen in zijn inleiding in op de korte en lange koolstofkringloop en de carbon footprint. Welke factoren spelen werkelijk een rol bij de uitstoot van methaan? Welke mogelijkheden zijn er?

De problematiek van het veenweidegebied werd door Erik Jansen, innovatiemanager bij het Veenweideninnovatiecentrum in Zegveld, besproken. Jansen is naast innovatiemanager ook coördinator van een community of practice rond onderwaterdrainage bij het Nationaal Kennisprogramma Bodemdaling. Aan de hand van praktijkvoorbeelden liet hij zien welke maatregelen er zijn om broeikasgasemissies uit veenbodems te beperken. Dit zijn niet alleen onderwaterdrainage, maar ook drukdrainage en natte teelten.

Glastuinbouw

Ook in de glastuinbouw liggen er mogelijkheden, al is die sector volgens Wageningen World al 45 jaar bezig met energiebesparing en vermindering van de CO₂-uitstoot. Glastuinders begonnen in 1973 tijdens de eerste energiecrisis al met energiebesparende maatregelen. Vee warmte wordt teruggewonnen, glastuinders gebruiken warmtepompen, produceren duurzame energie of geothermie. De emissies namen met een derde af tot 4,4 miljoen ton CO₂ per jaar, ondanks een verdubbeling van de productie per oppervlak.

(Bron foto: Mabel Amber via Pixabay)