Listeria-besmetting ontdekt met nieuwe analysetechniek
Begin oktober riepen verschillende supermarktketens en vleesleveranciers voorverpakte vleeswaren terug omdat ze mogelijk besmet zouden zijn met de Listeria-bacterie. Dit gebeurde nadat het RIVM op 4 oktober bekend maakte dat in de afgelopen 2 jaar van 20 patiënten het zo goed als zeker is dat zij ziek zijn geworden door een besmetting met de bacterie Listeria monocytogenes in vleeswaren.
Besmetting
Listeria is een bacterie die veel voorkomt in voedingsmiddelen: rauwe groenten, ongepasteuriseerde melk, rauwe vis of vleeswaren. De bacterie kan listeriose veroorzaken. Bij de meeste mensen verloopt zo'n besmetting vaak zonder duidelijke symptomen of met milde griepverschijnselen, maar bij risicogroepen kunnen de gevolgen ernstig zijn. Bij jonge kinderen, ouderen en mensen met een verzwakt immuunsysteem kan na een besmetting hersenvliesontsteking of bloedvergiftiging optreden. In sommige gevallen kan de afloop dodelijk zijn.
Dat de listeriabesemetting achteraf werd aangetoond, heeft te maken met een nieuwe analysetechniek. Bij de betreffende leveranciers worden producten door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit regelmatig onderzocht op Listeria. Volgens de Europese regelgeving moet per gram product het aantal kolonievormende eenheden (kve) van listeria beneden de 100 zijn, zo meldt het NVWA. De monsters zaten daar steeds onder. Door toepassing van een DNA-analysetechniek kon het DNA van de listeria-bacterie bij de patiënten in kaart gebracht worden. Door dat te vergelijken met het DNA van listeria in monsters van levensmiddelen werd duidelijk dat het om een besmetting van vleeswaren ging.
Verhitten
Uit voorzorg hebben supermarktketens en leveranciers de mogelijk besmette producten nu terruggeroepen. Uit informatie van het Voedingscentrum blijkt dat listeria vrij algemeen voorkomt. Jaarlijks zijn er ongeveer 70 tot 100 gevallen van listeriabesmetting bekend. Door voedingsmiddelen goed te koken, bakken of braden kun je de bacterie doden. Bacteriën overleven temperaturen boven de 70 °C niet.
Listeria blijkt het meest voor te komen in levensmiddelen van dierlijke oorsprong, zoals zachte en harde kaas die gemaakt is van rauwe melk, kant-en-klare gedroogde vis, rauw vlees, rauwe melk, rauwe schelpdieren of rauwe vis. Je kunt denken aan gerookte zalm uit de koeling, schelpdieren, sushi of maatjesharing. De bacterie is in staat om in ongunstige omstandigheden te overleven, zoals in droogte, lage temperatuur of een zure omgeving. Bij droogte of een pH lager dan 4,4 kan de bacterie zich niet vermenigvuldigen, dat kan wel bij lage temperaturen.