Milieuvriendelijk eten 'vaak ook gezonder'
De overheid kan meerdere rollen vervullen, maar die van verbinder wordt als cruciaal gezien door het RIVM. 'In deze rol is de overheid actief in het samenbrengen van verschillende partijen, initiatieven, projecten en/of financiers'.
Het RIVM is gevraagd door het ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM) om te inventariseren wat een doelgroep succesvol tot ander gedrag aanzet, te beginnen bij een duurzamer eetpatroon. IenM wil dat comsumenten zich milieuvriendelijker (duurzamer) gaan gedragen.
Gebruik bestaande database
In het rapport Duurzaam consumentengedrag beschrijft het RIVM hoe dit volgens haar kan worden bereikt. Het rijkstinstituut, zo meldt zij in haar rapport, is voor deze verkenning gevraagd, omdat het ervaring heeft met (gezondheidsbevorderende) interventies, verzameld in de Interventiedatabase van het Centrum Gezond Leven: Loket Gezond Leven. RIVM: 'Deze database biedt een goede eerste mogelijkheid om interventies gericht op een duurzamer eetpatroon te ontsluiten'.
Op die manier hoeft geen nieuwe digitale infrastructuur te worden opgezet. En er zijn raakvlakken tussen gezond (daar waar de bestaande database zich op richt) en duurzaam. RIVM: 'Zo is meer kraanwater drinken en minder frisdrank met suiker zowel gezonder als minder belastend voor het milieu'.
Aantrekkelijke interventie
Het rijksinstituut adviseert: 'Om consumenten te bereiken is de verbinding met gezondheidsbevorderende interventies aantrekkelijk, omdat aan gezondheid over het algemeen meer waarde wordt gehecht dan aan duurzaamheid. In de gaten moet worden gehouden dat gezondheidsargumenten de duurzaamheidsdiscussie niet ondersneeuwen, om ook die mensen te bereiken die dat hoog in het vaandel hebben staan'. Een belangrijke stap in de verduurzaming van voedingspatronen is volgens het RIVM het verminderen van de inname van dierlijke eiwitten.
Opzet interventie
In het rapport krijgt het ministerie meer adviezen van het rijksinstituut. Zo moet de interventie goed omschreven zijn, van doel en doelgroep tot methodiek en randvoorwaarden. De doelgroep moet ook betrokken zijn, het moet aannemelijk zijn dat de interventie werkzaam is en monitoring en evaluatie (op korte termijn) van de interventie is belangrijk.
Gedragsbeïnvloeding
Naast de rol van verbinder komen volgens het RIVM nog grofweg 2 andere overheidsrollen voor in de literatuur als het gaat om gedragsbeïnvloeding, namelijk: faciliteren en het wegnemen van belemmeringen. Zie ook het Groen Kennisnet-artikel Consument voelt zich belemmerd bij verduurzamen waarin onder meer wordt stilgestaan bij de faciliterende rol (de consument wil bijvoorbeeld dat de overheid grond beschikbaar stelt voor eigen teelt).(Bron foto: Thinkstock)