Natuur als inspiratiebron voor landbouwers

Het paper Circulaire economie in de landbouw - een overzicht van concrete voorbeelden in Nederland, biedt daarmee een overzicht van mogelijkheden van circulaire economie voor de landbouwsector. Voor de brochure is gezocht naar een breed overzicht van bestaande initiatieven die verder gaan dan het aanwenden van restromen voor biogas en bioraffinage.

‘Interne’ en ‘externe’ kringlopen

De kringlopen die in de brochure aan bod komen, zijn kortweg: permacultuur, polydome, aquaponics, kringloopboeren, reststromen afbreken en reststromen niet afbreken. Afgezien van twee laatstgenoemde, zijn de genoemde voorbeelden allemaal ‘interne kringlopen’ (een door LEI geïntroduceerde term). Dit betekent dat de productie binnen één bedrijf geoptimaliseerd wordt: productieprocessen worden gecombineerd. Wat voorheen afgevoerd werd als afval of emissie werd gezien, wordt nu intern gebruikt zodanig dat ‘benodigde inputs en (bijbehorende) emissies  geminimaliseerd worden’. Voor de zogenaamde ‘externe kringlopen’ worden reststromen extern nuttig ingezet.

Voorbeelden

Het kweken van paddenstoelen door GRO Holland (Green Recycled Organics) op koffiedik van restaurantketen La Place is het gegeven voorbeeld van een externe kringloop waarbij reststromen niet worden afgebroken. Een voorbeeld van een interne kringloop biedt onder meer het Hof van Twello. Zij past permacultuur -een ‘uitermate circulair proces’- toe, door grond in bruikleen te geven aan mensen die volgens deze wijze willen werken. Permacultuur is landbouw waarbinnen meerjarige en andere gewassen worden geteeld op eenzelfde stuk land; feitelijk het tegenovergestelde van monocultuur. Wisselteelt en jaarlijkse grondbewerkingen ontbreken veelal en er worden geen meststoffen en pesticiden aangevoerd.

Bron foto: Pixabay