Perspectief voor energietransitie in de glastuinbouw

De tuinbouwsector wil in de nabije toekomst vrij van fossiele energie kunnen produceren. Bovendien wil de sector de CO₂-neutraal produceren. Zo is in 2014 in de Meerjarenafspraak Energietransitie Glastuinbouw vastgelegd dat nieuwe kassen vanaf 2020 klimaatneutraal zijn. De afgelopen decennia heeft de Nederlandse glastuinbouw al grote vooruitgang geboekt in het verlagen van de CO₂-uitstoot, meldt het onderzoeksrapport over verwarming van de glastuinbouw, maar die CO₂-uitstoot is nog lang niet nul. Bovendien is de teelt nog lang niet klimaatneutraal. Het door Wageningen University & Research uitgebrachte rapport laat een paar aannemelijke richtingen zien waarin een klimaatneutrale tuinbouw vorm zou kunnen krijgen.

Gronings gas

Het rapport veronderstelt dat in de toekomst verbruik van aardgas in de glastuinbouw kan worden afgebouwd. Dat moment komt dichterbij nu minster Eric Wiebes van Economische Zaken in januari 2018 in een brief glastuinbouwbedrijven heeft opgeroepen binnen vier jaar te stoppen met het gebruiken van gas uit Groningen. Het rapport ziet twee mogelijkheden om de energievraag in een kas vanuit een duurzame bron in te vullen: groene elektriciteit en restwarmte of geothermie. Beide energiestromen eisen andere technische oplossingen.

Kosten

Wil je een kas met behulp van elektriciteit verwarmen dan is de warmtepomp in combinatie met warmtekoude opslag energetisch en economisch de beste oplossing. Een kenmerk van fossielvrije energiesystemen is dat ze hoge vaste kosten en lage variabele kosten hebben. Je kunt de hoge vaste kosten verlagen door met lagere capaciteiten te werken: door betere isolatie en lage temperatuur verwarmingssystemen. In het rapport worden diverse mogelijkheden genoemd: het telen bij een hogere luchtvochtigheid, nieuwe rassen die extremere temperaturen en luchtvochtigheden tolereren en een eventueel aangepaste teeltstrategie. Je kunt ook overstappen op kassen met een nog hogere licht transmissie, isolatieglas, goede schermsystemen en efficiënte ontvochtigingssystemen.

Kengetallen

De opstellers van het rapport constateren dat 'de stip op de horizon voor een CO₂-neutrale tuinbouw is gezet.' Wat er mogelijk is, hangt af van energetische en economische kengetallen voor verschillende teelten. Een vervolgstap is daarom die energetische en economische kengetallen te bepalen voor verschillende energiebronnen en teelten.

(Bron foto: Shutterstock)