Nieuws

Regenwormen van belang voor boer en weidevogel

Regenwormen spelen niet alleen een belangrijke rol in de bodemvruchtbaarheid, maar ook in de voedselvoorziening voor weidevogels. Met name de rode regenwormen, wormen die van grof organische stof leven, zijn belangrijk. Ruige stalmest en een hogere grondwaterstand stimuleren de aanwezigheid van die wormen.

Graslanden hadden tot halverwege de vorige eeuw een hoge rijkdom aan planten en diersoorten, stelt onderzoeker Jeroen Onrust van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), maar door intensivering, ruilverkaveling, ploegen en doorzaaien is dit weidelandschap ontdaan van zijn natuurlijke dynamiek. Die veranderingen hebben een negatieve invloed op soorten.

Veel soorten planten en vogels zijn in aantal achteruitgegaan, maar regenwormen lijken een uitzondering op de regel. Onrust heeft zich in zijn promotieonderzoek daarom gericht op de regenwormen in het Friese weidegebied. Wat bepaalt hun verspreiding? Wat bepaalt de beschikbaarheid voor weidevogels? En wat is de invloed van de intensivering op de regenwormen? Op 15 december promoveerde Onrust. In zijn proefschrift 'Earth, worms and birds' gaat hij in op die vragen.

Rode regenwormen

In Nederland zijn 23 soorten regenwormen. Onrust deelt die regenwormen in in twee groepen: de detrivoren die van grof organisch materiaal leven en de geofagen die van bodemdeeltjes en organische stof leven. De detrivore soorten zijn wat roder van kleur dan de geofage soorten. Onrust noemt die eerste groep daarom de rode regenwormen, de tweede groep zijn de grijze regenwormen. De rode regenwormen blijken een belangrijke rol te spelen in de voedselvoorziening van weidevogels, maar in de intensieve landbouw staan die rode wormen onder druk.

Ruige stalmest

De rode regenwormen voeden zich met grof organisch materiaal: blaadjes, gras en ruige mest. Ze komen 's nachts boven de grond om materiaal op te halen. Ze trekken het organisch materiaal de grond in en spelen zo een belangrijke rol in het ecosysteem van de bodem. Ruige stalmest is een belangrijk voedsel voor die rode wormen, maar die mest wordt niet veel meer toegediend. Met drijfmest en kunstmest kunnen die rode wormen niet zoveel. In veel landbouwgronden vind je daarom vooral grijze wormen.

Grondwaterpeil

Naast organisch materiaal speelt ook de grondwaterstand een rol. In droge gronden zijn wormen minder actief. Door verlaging van het grondwaterpeil zullen minder rode wormen naar het oppervlak komen waardoor er ook minder voedsel voor de weidevogels beschikbaar is. Onrust denkt dat zijn bevindingen van belang zijn voor natuurinclusieve landbouw.

(Bron foto: Shutterstock)