Ruim 8000 hectare Noord-Hollandse oude bosgroeiplaatsen

In een natuurlijk bos vinden diverse processen plaats zoals spontane natuurlijke verjonging of de natuurlijke afbraak van dood hout. Hou ouder een bos, hoe sterker die natuurlijke processen ontwikkeld zijn. In oude bossen, bossen op locaties met een lange historische continuïteit als bosgroeiplaats, vind je daarom bijzondere natuurkwaliteiten die in jonge bossen niet voorkomen. Je vindt er meer karakteristieke soorten en de bosbodem heeft zich ontwikkeld. Een goed ontwikkeld bos is tenminste 200 jaar oud, zo is te lezen in het rapport 'Oude bosgroeiplaatsen in Noord-Holland'.

Oud bos

In Groot-Brittannië wordt voor locaties die met 'ancient woodland' worden aangeduid, er van uit gegaan dat die locaties vanaf 1600 continu bebost zijn. Maar wil je kunnen aantonen dat een bos oud is, dan is om praktische redenen die norm voor Nederland moeilijk te hanteren. Het oudste betrouwbare kaartmateriaal is de Topografische en Militaire Kaart van 1850 die is afgeleid van het in 1832 gereed gekomen kadaster.

De provincie Noord-Holland wilde weten waar in de provincie zich oude bosgroeiplaatsen bevinden en vroeg Wageningen Environmental Research (Alterrra) een inventarisatie uit te voeren. Op basis van die 19e-eeuwse kaarten werden de bosgroeiplaatsen beschreven. Uit die inventarisatie bleek dat er in de provincie 8432 ha oude bosgroeiplaats aanwezig is. 200 hectare bevindt zich in stedelijk gebied. Van de overige oppervlakte ligt bijna 60% in het duin- en kustzandgebied, ruim 20% op de hogere zandgronden, 15% in het zeekleigebied, bijna 5% in de laagveengebieden en 1% in het rivierengebied. Al eerder werd een soortgelijke inventarisatie uitgevoerd. In 2012 verscheen het rapport 'Een kaart van de oude bosgroeiplaatsen in Nederland'.

Natuurkwaliteit

De aanduiding oude bosgroeiplaats zegt niet zo veel over de huidige natuurkwaliteit. Het bos kan zijn verdwenen of omgevormd tot naaldbos. Soms is er wel een oud bos, maar zijn de bomen over het algemeen jong. En als er oude bomen staan, bomen ouder dan 150 jaar, wil het nog niet zeggen dat het een oud bos is.

Omdat de provincie die gegevens wil gebruiken voor beleid en beheer, is een GIS-bestand gemaakt. De oude bosgroeiplaatsen kunnen voor beheerders wel kansrijk zijn om waardevolle bossen te ontwikkelen. Daarnaast kun je bij het maken van plannen oude bossen zo veel mogelijk ontzien bij inrichting. Aan de hand van een vijfstappenplan kan de provincie op basis van bronnen, terreinkenmerken, aandachtsoorten en kwaliteitskenmerken van plaatsen oordelen wat de huidige waarde is van de oude bosgroeiplaatsen.

(Bron foto: Shutterstock)