Stamboekdieren op de kinderboerderij

Aanleiding tot het doen van een onderzoek waren de zorgelijke geluiden die binnenkwamen van enerzijds de bestuursleden van stamboekverenigingen, die merkten dat zij kinderboerderijen verloren als lid, vanwege de hoge kosten die alle verschillende lidmaatschappen met zich meebrachten. Maar ook kinderboerderijmedewerkers die nauw verbonden zijn met de SZH gaven aan wel verbonden te willen zijn met rasorganisaties, maar het niet op te kunnen brengen overal lid van te zijn. Sarah Warning (student aan de STOAS hogeschool in Wageningen), heeft in haar onderzoek getiteld ‘samen sterk voor zeldzame rassen’ op verzoek van de SZH onderzoek gedaan naar de gemeenschappelijke belangen van kinderboerderijen en rasorganisaties met zeldzame rassen.

Kennis en dieren

Op de vraag waarom je als kinderboerderij lid zou willen zijn, waren de antwoorden nagenoeg unaniem: het lidmaatschap, en daarmee de samenwerking biedt voordelen op gebied van uitwisseling van (geschikte mannelijke) dieren voor fokkerij, en het verkrijgen van actuele kennis over het betreffende ras. Juist het spelen van een rol in de fokkerij van bedreigde huisdierrassen geeft de kinderboerderij een meerwaarde in het geven van informatie over landbouw en cultuurhistorie in Nederland. Belangrijk is dat de getoonde dieren representatief zijn voor het ras, en zo mogelijk kunnen de dieren ook in de educatie gebruikt worden om uit te leggen waarom de stamboekfokkerij is opgericht. De stamboekverenigingen hebben informatie over actieve fokkers in de buurt, en blijven op de hoogte van de ontwikkelingen binnen het ras.

Etalage en ontmoeting

Daar waar een stamboekvereniging eerder met name particuliere fokkers en liefhebbers als lid registreerden, worden de kinderboerderijleden voor hen steeds belangrijker. Vergrijzing van de houders van deze rassen is een grote bedreiging voor de toekomst van de rassen, en de kinderboerderij heeft een hele bijzondere rol in de ontmoeting van kinderen met landbouwhuisdieren. Maar er is meer. Uit interviews blijkt dat bestuursleden meer mogelijkheden zien in de samenwerking met een kinderboerderij. Zo is een kinderboerderij ook uitermate geschikt als locatie voor geven van een lezing, het organiseren van een fokkersdag of een publieksevenement.

Samenwerken hoeft niet duur te zijn

Over de voordelen van een samenwerking bestaat geen twijfel, en toch is het voor een kinderboerderij haast niet mogelijk de kosten voor een lidmaatschap (of meerdere) te verantwoorden naar hun bestuur, met name in tijden van bezuinigingen. Maar, zo concludeert Sarah in haar rapport, het mooie aan een samenwerking is dat dit ook met gesloten beurzen zou moeten kunnen, beide partijen plukken er immers hun vruchten van. De vraag is alleen hoe je de samenwerking dan vorm zou geven. Het antwoord daarop is: maatwerk.

Maatwerk

Zoals elke rasorganisatie anders is, zo is elke kinderboerderij dat ook. Afhankelijk van de ligging van de boerderij, de geschiedenis van de boerderij en de mensen die er werken en hun persoonlijke interesses, wordt ervoor gekozen om al dan niet stamboekdieren te houden en al dan niet een rol te spelen in de fokkerij. Wel zijn er een aantal succesvoorwaarden te noemen, op basis waarvan een samenwerking kan ontstaan. Naast dat de samenwerking weinig mag kosten qua geld gaat het om een samenwerking op basis van lange termijn en vertrouwen, waar tevens duidelijke afspraken en verwachtingen aan ten grondslag liggen.

Elke partij een eigen rol

Elke partij heeft zijn eigen rol in een succesvolle samenwerking. Zo heeft de vSKBN  geïnventariseerd welke boerderij welke rassen heeft en of hiermee al dan niet gefokt wordt. Dit overzicht is inzichtelijk voor leden van de vSKBN, en kan helpen in onderlinge uitwisseling. De SZH heeft een faciliterende rol, en kan organisaties aansporen tot samenwerking en helpen in het maken van een eerste contact. Ook heeft de SZH inzage in het opgebouwde overzicht van rassen van de vSKBN en kan rasorganisaties helpen in het vinden van mogelijk geïnteresseerde kinderboerderijen. Voor de rasorganisaties is het belangrijk dat zij zich proactief opstellen in het benaderen van een kinderboerderij. Zelf initiatief nemen helpt. Kinderboerderijen moeten dan wel duidelijk aangeven bij welke zeldzame rassen zij een rol willen vervullen in de fokkerij of met het in de etalage zetten van een bijzonder ras.

(Bron foto: Ineke Herder, vereniging Brandrode runderen)