Structuur en functies van voedselbossen

Wat zijn de belangrijkste functies van een de verschillende voedselbossen in Nederland? En wat betekent dat voor de structuur van zo'n voedselbos? Dat waren de belangrijkste vragen die Renetha Flipse bezig hielden toen ze zich voor haar afstudeerwerkstuk van Aeres Hogeschool in Almere verdiepte in voedselbossen. Tijdens een stage bij Fruittuin van West in Amsterdam had ze kennis gemaakt met het idee van een voedselbos. Ze besloot zich te verdiepen in de keuzes die van belang zijn bij de aanleg van een voedselbos. Haar idee is dat dit van pas kan komen wanneer startende ondernemers een voedselbos willen opzetten.

Structuurelementen in het bos

Een voedselbos is een door mensen gecreëerd bos met eetbare planten, bomen en struiken. In zo'n bos wordt voedsel geproduceerd. Je combineert zo landbouw met natuur. Het idee van een voedselbos past binnen het concept 'natuurinclusieve landbouw' waarin voedsel wordt geproduceerd binnen de grenzen van natuur en leefomgeving, schrijft Flipse.

Omdat ze meer wilde weten over de functies en daarbij behorende structuurelementen van het voedselbos, heeft ze een onderzoek uitgevoerd onder 21 initiatiefnemers van voedselbossen in Nederland. Ze benaderde de eigenaren van de voedselbossen met een vragenlijst over de functies van het bos, de beplanting en de structuurelementen in het bos.

Uit de resultaten van haar afstudeerwerkstuk blijkt dat voedselboseigenaren drie belangrijke functies noemen: educatie, voedselproductie en verbetering van de biodiversiteit. In voedselbossen waar educatie het belangrijkst is, wordt vooral rekening gehouden met de toegankelijkheid en de belevingswaarde. In het voedselbos in Glimmen bijvoorbeeld, zijn brede paden aangelegd die ook voor rolstoelen begaanbaar zijn. Er is een watertappunt, een vogelkijkhut. Je kunt er noten, zaden, fruit of meerjarige groenten plukken en er worden proeverijen georganiseerd.

Startende voedselbosbouwers

In voedselbos Haarzuilens is bij de aanleg heel sterk rekening gehouden met de biodiversiteit. Er is openheid nagestreefd. Dieren vinden er beschutting en schuilmogelijkheden in de vorm van een kilometer lange soortenrijke heg. Verder is er een houtwal en zijn er drie poelen aanwezig.

In voedselbos 'de Zoom' staat voedselproductie juist voorop. Daarom is hier gekozen voor een beplanting die het jaar rond voedsel produceert en worden alle beplantingslagen optimaal gebruikt.

Flipse denkt dat de informatie die ze verzameld heeft, interessant kan zijn voor startende voedselbosbouwers. Ze raadt aan voor de aanleg goed na te denken over de opbouw en structuur binnen het voedselbos.

(Bron foto: LMoonlight via Pixabay)