Studenten: 'Halvering veehouderij geen oplossing'

Het lijkt alsof er een einde komt aan de landbouw, zegt een HAS-student op een filmpje van omroep Brabant. Uit het filmpje blijkt de verontwaardiging van de studenten over het voorstel van D66 kamerlid Tjeerd de Groot. Die stelt voor de stikstofuitstoot uit de landbouw te verminderen door 50 miljoen minder kippen en 6 miljoen minder varkens te houden.

Krimp veehouderij

De Nederlandse stikstofuitstoot is voor 70% afkomstig van de landbouw, waarvan een groot gedeelte uit de intensieve veehouderij komt, zo benadrukt De Groot. Omdat die veehouderij nog maar beperkt bijdraagt aan onze economie, zou je de veestapel fors moeten inkrimpen, aldus De Groot. En boeren zouden een overstap moeten maken naar kringlooplandbouw. Door vermindering van de stikstofuitstoot komt er dan ruimte voor woningbouw.

Dat voorstel viel niet in goede aarde bij vertegenwoordigers uit de landbouwsector en de HAS-studenten. Er worden vraagtekens geplaatst bij de cijfers. Bovendien is het de vraag of die halvering een oplossing is voor de stikstofproblematiek. Eén van de studenten zegt in het filmpje dat het beter is samen na te denken over een oplossing. Want wat is er aan de hand?

Stikstofdepositie

De depositie van stikstof is in Nederland te hoog. Met name in natuurgebieden zie je daarvan schade. Ammoniak (NH₃) die voornamelijk afkomstig uit de veehouderij zorgt voor vermesting en verzuring. De biodiversiteit staat daardoor onder druk. Daarnaast dragen stoffen als stikstofoxiden (NO, NO₂, NOx) en lachgas (N₂O) - afkomstig uit verkeer, vervoer en industrie - bij aan de stikstofdepositie.

Uit gegevens van het Compendium voor de leefomgeving blijkt dat de stikstofdepositie voor 60% uit Nederlandse bronnen afkomstig is. Daarvan is 42% afkomstig uit de veehouderij. De rundveehouderij draagt het meest bij aan de emissie van stikstof uit de landbouw (47%). De bijdrage van varkens (14%) en pluimvee (8%) is veel lager. Door gericht beleid is de stikstofemissie uit de veehouderij afgelopen decennia wel fors afgenomen.

Zo is berekend dat de emissies van ammoniak door de land- en tuinbouw met in de periode 1990-2016 met ruim 65% is verminderd. Die afname is het gevolg van krimp van de veestapel, eiwitarm voer, afdekken van mestopslagen, emissiearm bemesten en emissiearme stallen. Maar de emissie van ammoniak uit de landbouw is nog steeds hoog. Die bedraagt nu per hectare landbouwgrond nog 60 kg ammoniak. Dat is het hoogst in de EU. Bovendien stagneert de daling van de stikstofemissie.

Programma Aanpak Stikstof

Met het Programma Aanpak Stikstof (PAS), dat sinds 2015 in werking is, wilde de overheid de schade door de stikstofdepositie in Natura 2000-gebieden beperken. Voor elke bouwvergunning of bedrijfsuitbreiding die tot meer stikstofuitstoot zou leiden, werden compenserende maatregelen vastgesteld. Zo zou economische ontwikkeling plaats kunnen vinden zonder schade aan de natuur, was de gedachte.

Maar in mei 2019 verklaarde de Raad van State het PAS ongeldig. Argument is onder meer dat je niet een vergunning mag verlenen voordat een compenserende maatregel in werking is getreden. Het PAS was in strijd met Europese regelgeving, aldus de RvS in een toelichting op video. Het gevolg is dat er nu zo'n 18.000 projecten stil liggen. Dat gaat vaak om uitbreiding van veehouderijbedrijven, bestemmingsplannen, aanleg van wegen en woningbouw. Een oplossing is er nog niet. Wat de gevolgen zijn, lees je in de Factsheet stikstof. De overheid werkt nu aan een nieuwe aanpak stikstof.

(Bron foto: Shutterstock)