Verduurzaming landbouw met eco-technologische benadering

In een interview leggen Ruud Hendriks (practor kringlooplandbouw) en Corné Kempenaar (lector precisielandbouw) bij Aeres uit hoe zij werken aan een toekomstbestendige landbouw. Daarbij past zowel een ecologische benadering gebaseerd op kringlopen, als een technologische benadering zoals die wordt toegepast in de precisielandbouw.

Kringlopen

Hendriks, die sinds september is aangesteld als practor kringlooplandbouw bij Aeres MBO, schetst in zijn position paper ‘Kringlooplandbouw’ zijn visie op kringlooplandbouw. Het basisidee in een kringloop is dat materialen en grondstoffen telkens opnieuw gebruikt worden. Dat idee is altijd de basis geweest van de landbouw, zo legt hij uit. In de prehistorie gingen mest en gewasresten terug naar het land om de bodemvruchtbaarheid op peil te houden. Omdat het economische perspectief een belangrijke drijfveer was voor de ontwikkeling van de landbouw, vond in de loop der eeuwen een schaalvergroting plaats.

Het huidige landbouwsysteem is mondiaal georiënteerd. Nederland is nu de tweede voedselexporteur ter wereld. Bijna driekwart van de Nederlandse producten wordt geëxporteerd, en tegelijkertijd importeren we veel producten. Maar Hendriks ziet een kentering. Het besef groeit dat we niet zoveel mogelijk moeten produceren, maar dat we ons consumptiepatroon moeten aanpassen aan wat het natuursysteem kan dragen.

Studenten inspireren

Aeres wil de studenten meenemen in de kringlooptransitie via het practoraat op het mbo. En voor het hbo is een lectoraat kringlooplandbouw in ontwikkeling. In het practoraat wil Hendriks met docenten, studenten en werkenden in de agrarische wereld verkennen wat kringlooplandbouw inhoudt. 'Als je niet uitkijkt wordt het een containerbegrip waaraan iedereen een eigen invulling geeft,' zegt hij. Hij wil kringlooplandbouw praktischer maken, door inspirerende voorbeelden te laten zien. Hij hoopt zo studenten en docenten enthousiast te maken voor kringlooplandbouw.

Lector Corné Kempenaar beaamt dat het begrip kringlooplandbouw, zoals verwoord in de visie ‘Landbouw, Natuur en Voedsel: Waardevol en Verbonden’ van minister Carola Schouten voor boeren nog te weinig duidelijkheid geeft hoe je die omslag moet maken. 'Boeren willen weten waar ze aan toe zijn en in hoeverre hun bedrijf toekomstperspectief heeft,' zegt hij. De toepassing van precisietechnieken kan een bijdrage leveren aan die omslag omdat je zo kunt besparen op meststoffen of bestrijdingsmiddelen.

Precisielandbouw

Kempenaar wil met zijn lectoraat werken aan een betere toepassing van technieken. Op de markt zijn nu veel commerciële bedrijven actief die tools aanbieden voor precisielandbouw. Boeren kunnen bijvoorbeeld een bodemscan laten maken, maar als je geen handvatten hebt om die scans te interpreteren, kun je daar niet zo veel mee. Daarom werkt het lectoraat aan een rekenmodel om het aandeel organische stoffen in de bodem in kaart te brengen.

Zo kun je door gerichte maatregelen op de juiste plek werken aan verbetering van organische stof. Je kunt zo kosten besparen. In de rekenmodellen combineert het lectoraat ecologische waarden steeds vaker met de economische waarden zodat precisielandbouw een managementconcept wordt om de bedrijfsvoering te optimaliseren.

(Bron foto: Shutterstock)