Wat is kringlooplandbouw?
Minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) heeft gekozen voor een omslag naar kringlooplandbouw in 2030. Maar kringlooplandbouw is een breed begrip, aldus Martin Scholten, voormalig directeur Animal Sciences van Wageningen University & Research, in een video van Food Hub. De kern van kringlooplandbouw in de visie van minister Schouten is om zuinig om te gaan met grondstoffen én de grond die we beschikbaar hebben om voedsel te produceren. Daarbij is het belangrijk dat er zo min mogelijk biomassa verspild wordt. Het vertrouwen in voedsel - en waardering daarvan - kan toenemen door kringlooplandbouw.
Integraal voedingssysteem
Scholten legt uit dat we van specialistische voedselketens naar een integraal voedselsysteem moeten waarin allerlei ketens samenwerken. Maar ook de overheid, burgers en natuurorganisaties zijn belangrijke partijen om kringlooplandbouw mogelijk te maken. Kringlooplandbouw maakt het systeem zowel ecologisch als economisch weerbaarder. Zo kan het bijvoorbeeld in de toekomst zorgen voor een betere bodemkwaliteit en verkleint het het risico op grote oogstverliezen.
Restproducten
Het is belangrijk dat boeren naast hun hoofdproduct ook rekening houden met de waarde van hun restproducten, aldus Scholten. In restproducten kunnen nuttige producten zitten. Zo kunnen gewasresten als diervoeding gebruikt worden of worden hergebruikt op het land als groenbemester. Een ander manier van kringlooplandbouw is overgaan op circulaire voeding, dus alles opeten wat van waarde is. Om dit mogelijk te maken, is het nodig om slimme oplossingen en nieuwe (kringloop)producten te bedenken.
Bovendien moeten we leren dat we onze landbouw laten aansluiten op wat beschikbaar is, in plaats van de omgeving aan te passen aan de landbouw. Zo zou je bij natte grond de grond niet moeten draineren, maar juist kiezen voor gewassen die goed kunnen groeien op natte grond. Daarnaast is het belangrijk dat producten veilig en gezond zijn. Voorkomen moet worden dat verontreinigingen en infectieziektes rondgepompt worden in de kringloop.
Veehouderij
Bij de veehouderij kan men bij kringlooplandbouw denken aan grondgebonden veehouderij, goed bodembeheer, mengteelten van verschillende kruiden en grassen en een andere keuze voor diervoeders. Volgens Scholten is vooral de keuze van diervoeders van belang. Daarbij moet gedacht worden aan diervoeding met als grondstof kringloopgrondstoffen, zoals gewasresten of insecten. Verder kan mest een belangrijk kringloopproduct worden. Daarvoor is nodig dat de urine gescheiden wordt van de feces. De feces, of vaste mest, is goed voor compost. Urine zit vol met stikstof, daar is goed stikstofmest van te maken.
Voor niet grondgebonden landbouw, zoals bij dieren in een stal of gewassen in een kas, is het van belang om deze bedrijven aan te sluiten op stedelijk of industriële biomassa stromen, zo benadrukt Scholten.
Precisietechniek
Precisietechnieken zijn belangrijk om de kringlooplandbouw in te richten. Hierbij valt te denken aan het gebruiken van sensoren of drones om te kijken wat er gebeurt op de akkers of precisiebemesting om mest op de plaats te krijgen waar deze nodig is.
Om kringlooplandbouw in de praktijk te brengen, moeten we echter niet alleen kijken naar de boer. We moeten van elkaar leren en elkaar inspireren. Uiteindelijk zou het mooi zijn om over te gaan op een natuurinclusief landschap, waar landbouw en natuur via een natuurlijke wijze zijn verbonden, aldus Scholten.
(Bron foto: Shutterstock)