Nieuws

Wereldwijde koolstofbronnen en reservoirs van bossen in ongekend detail in kaart gebracht

Een nieuwe, interactieve kaart van ‘s werelds koolstofbronnen en -opslag bevestigt dat bossen twee keer zoveel koolstof opnemen als ze uitstoten. In een nieuw onderzoek, net gepubliceerd in Nature Climate Change, werkten Wageningse onderzoekers in een internationaal team samen om ontelbare databases met gegevens over bossen vanaf de grond en uit de ruimte met elkaar te verbinden. Daaruit kwam een kaart voort waarop ingezoomd kan worden. De kaart toont de veranderingen in koolstofniveaus van de laatste twee decennia in bossen op de schaal van een gemeente, provincie, land en zelfs continent.

De forest carbon flux map komt vrij beschikbaar op Global Forest Watch. De kaart laat zien dat bossen tussen 2001 en 2019 gemiddeld 8,1 miljard ton kooldioxide uitstootten ten gevolge van ontbossing en andere ingrepen, terwijl herbebossing 16 miljard ton kooldioxide vereiste. Deze grote hoeveelheden geven aan dat bossen CO2 opnemen en wel jaarlijks tweemaal zoveel als ze uitstoten, zegt prof. Martin Herold van Wageningen University & Research. “Maar het betekent ook dat we deze koolstofopslag nodig hebben om het klimaat te beheersen.” Hij noemt daarbij het feit dat alleen al in 2019, 11,9 miljoen hectare aan bosareaal verloren ging. “Gezonde bossen, de bodem en oceanen zorgen ervoor dat deze koolstofopslag intact blijft. We kunnen het ons niet veroorloven de CO2-opnamecapaciteit van bossen te verliezen”, voegt hij toe.

Gedetailleerde wereldkaarten

De kaarten geven een gedetailleerd beeld van belangrijke koolstofemissies door ontbossing in de tropen. Voor Europa laten zij, bijvoorbeeld, het effect zien van het bosbeheer in Zweden en Finland, waar bomen worden geoogst maar ook weer aangeplant, of de impact van natuurgeweld zoals in het zuidwesten van Frankrijk, waar een felle storm meer dan een decennium geleden de bossen aan de kust verwoestte. Op een andere schaal tonen de gegevens dat 27% van de netto koolstofopslag zich bevindt in beschermde bossen. Dit onderstreept het belang van een goed natuurbehoud in deze gebieden.

Publiek toegankelijke kaarten en gegevens

De onderliggende data zijn te downloaden en vrij te gebruiken door iedereen: regionale en nationale overheden, de EU, NGO’s en milieu- en maatschappelijke organisaties. Om, bijvoorbeeld, inzicht te krijgen in de toestand en veranderingen in bossen binnen een bepaald gebied. “Deze gegevens laten zien waar ingrijpen nodig is. Het brengt hotspots in beeld waar veel koolstofuitstoot plaatsvindt, en ondersteunt herstelbeleid en acties waarmee bijvoorbeeld een weerbaarder, klimaatbestendig landschap wordt gecreëerd. Door bomen te planten wordt meer CO2 vastgehouden. Dit is echter maar een deel van de oplossing, investeren in het terugdringen van de uitstoot van fossiele brandstoffen blijft essentieel,” aldus Martin Herold.

De gebruikte methode werd ontwikkeld door een team wetenschappers en onderzoekers van CIFOR, NASA Goddard, NASA Jet Propulsion Lab, The Sustainability Consortium, University of Maryland, Wageningen University, Woodwell Climate Research Center en World Resources Institute. Door metingen op de grond te combineren met satellietgegevens ontstaat de eerste wereldwijd consistente dataset voor het schatten van fluctuaties in koolstofemissies in bossen. Dit nieuwe systeem biedt ondersteuning bij toegespitst beleid en ingrepen, en maakt het mogelijk op een transparante manier de bos-specifieke klimaatingrepen te monitoren, zowel op lokaal niveau als op wereldschaal.

Vanuit Wageningen werkten promovendus Daniela Requena Suarez en onderzoeker Sytze de Bruin van het Laboratorium voor Geo-informatie Science en Remote Sensing mee. Deze groep staat onder leiding van Prof. Martin Herold en heeft belangrijke gegevensbronnen bijgedragen ten behoeve van het beoordelen van de accuratesse van de database en de schattingen uit de gecombineerde satellietgegevens en grondmetingen.