Methaan

Methaan is een broeikasgas. Er zijn verschillende soorten broeikasgassen, waaronder koolstofdioxide (CO₂), methaan (CH₄), lachgas (N₂O) en waterdamp (H₂O in gasfase). Het ene broeikasgas is sterker dan het andere. Methaan is een sterk broeikasgas: een kilo methaan heeft net zo veel effect op de opwarming van de aarde als 25 kilo koolstofdioxide (CO₂).

Hoe ontstaat methaan?

Methaan ontstaat bij het verteren van voer door met name runderen en bij het opslaan van mest in de mestopslag.

Verteren voer: Ongeveer 75-80% van het methaan in de veehouderij komt vrij bij het verteren van het voer door micro-organismen in het maagdarmkanaal (pens- en darmfermentatie) van herkauwers, met name runderen. De koe ademt het methaan uit of laat deze door te boeren ontsnappen: het zogenaamde enterische methaan. Ook andere dieren (en mensen) stoten methaan uit bij vertering van voedsel.
Mest: Ongeveer 20-25% van het methaan uit de veehouderij komt door fermentatie van opgeslagen mest. Fermentatie is het omzetten van mest door aanwezige bacteriën. Het gaat om mest uit de melkvee-, geiten-, kalver- en varkenshouderij. Het fermenteren van kippenmest veroorzaakt nauwelijks methaan omdat dit van nature een vrij droge meststof is.

Veehouderij en methaan

De belangrijkste bronnen van methaan in Nederland zijn de productie en het gebruik van fossiele brandstoffen (kolen, olie, gas), afvalverwerking en veehouderij. Van de methaanemissie in Nederland komt twee derde uit de veehouderij. Binnen de veehouderij is 77% van de uitstoot van methaan afkomstig uit de melkvee- en rundveehouderij en 14% uit de mestopslagen van de varkenshouderij. Dit is ook de reden waarom dit onderzoek zich vooral richt op de melkvee- en rundveehouderij in Nederland. In het Klimaatakkoord is afgesproken om de uitstoot van methaan uit de veehouderij in 2030 met 1 megaton verminderd te hebben.

Methaan verminderen

Door methaan bij de bron aan te pakken, kunnen stappen worden gezet om de uitstoot van methaan in de veehouderij te verminderen. Over praktische maatregelen om methaan te reduceren is echter nog veel in onderzoek. Vier sporen bieden kansen om methaan te verminderen en worden onderzocht:

Voer & Dier: Er zijn verschillen in de emissies tussen de soorten voer, maar ook tussen koeien zelf. Van deze verschillen kunnen we veel leren over hoe de emissies te verminderen op veehouderijbedrijven.
Stal & Mest: veehouders kunnen mogelijk ook maatregelen nemen om emissies in de stal en in de mestopslag te verminderen.

In dit integrale aanpak project gaan we samen met veehouders aan de slag om meer oplossingen praktijkrijp te maken en uit te testen.